Miejskie wyspy ciepła, czyli najgorętsze punkty na mapie Wrocławia. Powstają przez upały. Na tych osiedlach jest najgorzej!

Jak wynika z raportu Polskiej Agencji Kosmicznej, w latach 2017-2021 maksymalna temperatura powierzchni w pięciu największych miastach Polski wynosiła latem ponad 40 stopni Celsjusza. Najcieplej było we Wrocławiu, gdzie odnotowano przy ziemi nawet 50 stopni.

W roku 2022 słupki przy maksymalnych wartościach były już znacznie wyższe i przekraczały 60 kresek w skali Celsjusza. Taką temperaturę zanotowano m.in. na placu Wolności. Czy to niebezpieczne dla ludzkiego organizmu?

Miejsca w naszym mieście przekraczające temperatury powyżej normy nazywane są "miejskimi wyspami ciepła". Jak podaje Polska Agencja Kosmiczna, miejska wyspa ciepła to zjawisko polegające na podwyższeniu temperatury na obszarze miasta w stosunku do terenów pozamiejskich.

- Do jej powstawania przyczynia się przede wszystkim nagromadzenie powierzchni z materiałów akumulujących ciepło (beton, asfalt, cegła), niewielkiego udziału terenów zielonych oraz osłabionego przewietrzania – informuje POLSA.

Badania na temat miejskich wysp ciepła przeprowadzali m.in. naukowcy z Polskiej Akademii Nauk. Według badań prof. Krzysztofa Błażejczyka, negatywne skutki tego zjawiska mieszkańcy miast mogą odczuć w czasie upałów.

Zobacz też:

Miejskie wyspy ciepła:

• wpływają na zwiększenie częstości występowania przypadków udaru cieplnego,
• sprzyjają zaostrzeniu przewlekłych chorób układu oddechowego i krążenia, zwłaszcza u osób starszych i niepełnosprawnych,
• sprawiają, że rośliny mogą wytwarzać więcej alergenów,
• pogłębiają negatywne efekty zanieczyszczenia powietrza.

- Można w pewnym sensie powiedzieć, że zjawisko miejskiej wyspy ciepła jest niejako pierwszym udokumentowanym wpływem człowieka na klimat w skali lokalnej. Zjawisku jednak nie należy przypisywać znacznie negatywnej oceny, jak to jest w przypadku globalnego ocieplenia – mówi prof. Krzysztof Fortuniak z Uniwersytetu Łódzkiego.

W pięciu największych polskich miastach porównano intensywność miejskiej wyspy ciepła (PMWC), czyli różnicę temperatur między centrum miasta a strefą podmiejską.

– We Wrocławiu najwyższą wartość średnią intensywności powierzchniowej miejskiej wyspy ciepła, zarówno w 5-leciu 2017-2021, jak i w 2022 roku, otrzymano dla osiedla Przedmieście Świdnickie – mówią autorzy raportu z Polskiej Agencji Kosmicznej.

Zobacz też:

To osiedle charakteryzuje się najwyższym udziałem terenów antropogenicznych, czyli tych powstałych w wyniku działalności człowieka.

Oprócz Przedmieścia Świdnickiego te osiedla cierpią na wysokie temperatury:

• Tarnogaj,
• Gądów i Popowice,
• Nadodrze,
• Szczepin,
• Huby.

Wysokie temperatury nie tworzą się jednak wyłącznie za sprawą działalności człowieka. Wysoko na liście jest też choćby wrocławskie osiedle Bieńkowice z dość niskim wskaźnikiem zabudowań, lecz dużą powierzchnią użytków rolnych. Gęstość zabudowań może być wspierana przez obecność roślin, co sprawia, że powstająca wyspa ciepła nie doskwiera tak, jak choćby na Przedmieściu Świdnickim.

- W przypadku osiedla Stare Miasto wartości intensywności powierzchniowej miejskiej wyspy są wyraźnie mniejsze niż te otrzymane dla osiedli o podobnym udziale terenów antropogenicznych (tj. Przedmieście Świdnickie i Plac Grunwaldzki). Być może wpływ na ten wynik ma fakt, że osiedla we Wrocławiu charakteryzują się bardzo małą powierzchnią i być może wpływy sąsiednich jednostek są większe niż w przypadku innych miast – wyjaśniają naukowcy.

Zobacz też:

Narodowy System Informacji Satelitarnej (NSIS) planuje włączenie monitoringu intensywności powierzchniowej miejskiej wyspy ciepła oraz temperatury powierzchni terenu dla wybranych miast w Polsce. Poprzez udostępnienie otwartego dostępu do informacji, NSIS ma na celu umożliwienie wykorzystania tych danych w działaniach adaptacyjnych miast wobec zmian klimatu, zgodnie z Unijną Strategią Adaptacyjną oraz Unijną Strategią na Rzecz Bioróżnorodności 2030.

- Dzięki NSIS, informacje dotyczące powierzchniowej miejskiej wyspy ciepła oraz temperatury powierzchni terenu będą szeroko dostępne, co umożliwi miastom podejmowanie skutecznych działań adaptacyjnych wobec zmieniającego się klimatu. Wiedza o tych czynnikach ma kluczowe znaczenie dla efektywnego planowania przestrzennego i tworzenia bardziej zrównoważonych środowisk miejskich – podają naukowcy z POLSA.

Zobacz też: