Upamiętnią miejsce hitlerowskiej kaźni

Historyczny kamieniołom obok byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen zostanie przekształcony w miejsce pamięci kilkudziesięciu tysięcy pomordowanych w nim osób. Projekt nazwano "Kamiennym piekłem" - od tytułu kompozycji, która ma powstać wewnątrz wyrobiska.
- Z terenu byłego obozu do kamieniołomu będą wiodły monumentalne schody o długości około 120 metrów - wyjaśnia Mirosław Nizio, autor projektu. - Powstaną na trasie, którą pokonywali więźniowie.

Kolejny element to przesłaniająca kamieniołom metalowa przegroda. Oddzieli starą część wyrobiska od nowej. Za nią stanie platforma z widokiem na ściany historycznego wyrobiska. Po wodzie, którą jest wypełniony kamieniołom, będzie pływał znicz z czarnego granitu. Całą kompozycję uzupełni krypta pod ścianą główną kamieniołomu. W jej wnętrzu także będzie płonął znicz. Jego blask przebije się przez stalową płytę, z perforowanymi numerami więźniów.

Koszt przedsięwzięcia został oszacowany na około 56 mln zł. Ponad 11 mln zł to wkład Muzeum Gross-Rosen oraz Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego. Pozostała kwota ma pochodzić z funduszu Infrastruktura i Środowisko Unii Europejskiej. Czy tak będzie, dowiemy się już w tym miesiącu, bo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które dysponuje pieniędzmi, ma wydać decyzję.

Na razie minister Bogdan Zdrojewski przesłał do dyrekcji Muzeum Gross-Rosen list. Stwierdził w nim, że inwestycja musi być zrealizowana. Jej zakończenie zaplanowano na rok 2012. Projekt już zdobył uznanie środowiska byłych więźniów KL Gross-Rosen.
- Miałem 14 lat, kiedy trafiłem tu razem z tatą prosto z powstania warszawskiego. Niestety, ojciec nie przeżył tego piekła - wspomina Zenon Kicki, były więzień obozu. - Niedługo zabraknie także nas, byłych więźniów. Zostanie pomnik: nasze przesłanie dla przyszłych pokoleń.

KL Gross-Rosen był uważany za jeden z najcięższych hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Więziono w nim około 125 tys. osób. Szacuje się, że zginęło tu około 40 tys. osób.