Mnóstwo zabytków na Dolnym Śląsku wymaga renowacji. Region dostał niewielki fundusz

26 zabytków w województwie dolnośląskim przejdzie prace budowlane lub konserwatorskie za łączną kwotę 1,76 miliona złotych. Zapotrzebowanie było znacznie większe na renowację 194 różnych budynków potrzeba 51 milionów złotych.

- Przy zorganizowaniu prac konserwatorskich kierowaliśmy się głównie kontynuacją zadań dla obiektów i umożliwienie ich zakończenie. Są również miejsca, gdzie niezbędne jest działanie natychmiastowe, aby budynki po prostu się nie rozpadły - mówi Daniel Gibski, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

- Środki są radykalne niższe niż przeznaczone na ekwiwalentne programy w innych województwach. Skrajnym przykładem jest Podkarpacie, gdzie znajduje się znacznie mniej zabytków, a otrzymało 9 milionów złotych. Na Mazowszu dotacja wynosi 25 milionów, ponad 12 razy tyle co Dolny Śląsk - mówi Marek Karabon z Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia.

Dysproporcja utrzymuje się od wielu lat. Ministerstwo Kultury podaje, że pieniędzmi dla Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dysponują budżety województwa.

- Trzeba wyraźnie powiedzieć, że zabytki w Polsce wymagają wsparcia. Koszty renowacji idą w górę. A należy przypomnieć, że jedna czwarta obecnych polskich zabytków znajduje się u nas. Potrzebujemy sporo pieniędzy na ich utrzymanie. Więcej niż w innych regionach - mówi Jarosław Obremski, wojewoda dolnośląski.

W zeszłym roku województwo dolnośląskie dysponowało większymi środkami, bo aż 9 milionami złotych.

- Po rozmowach z ministrami Michałem Dworczykiem i Mirosławą Stachowiak-Różecką doszliśmy do wspólnego wniosku, że wymagana była poprawka poselska. Zapewniła ona dodatkowe środki, lecz były one jednorazowe. Kwota nie miała też znaczącego wpływu na poprawę stanu naszych zabytków - dodaje Marek Karabon w rozmowie z "Gazetą Wrocławską".

Społecznik twierdzi, że dolnośląskie zabytki zasługują na znacznie większe kwoty i obszerny zakres prac ze względu na zły stan techniczny.

- Obiekty poza Wrocławiem są w opłakanym stanie. Wystarczy odwiedzić wioski dookoła, by zauważyć, że problemy są gigantyczne. Podobnie jest w Kotlinie Kłodzkiej. Można uznać, że nasze zabytki są dyskryminowane - twierdzi Marek Karabon.

Województwo dolnośląskie nie może liczyć na stałą pomoc, jak choćby Podkarpacie i Małopolska oraz Mazowsze. W 2007 roku pierwsze dwa regiony otrzymały większy stały fundusz po serii lokalnych poprawek poselskich i senatorskich. W 2018 roku na Mazowszu doszło do 10-krotnego zwiększenia środków po przeniesieniu odpowiedzialności za zabytki na Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Środki wojewodów są mocno ograniczone, lecz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dwa razy do roku prowadzi nabór do programu "Ochrona Zabytków". Wynikiem pierwszego z nich, 89 budynków na Dolnym Śląsku otrzyma dodatkową pomoc na łączną kwotę 164 milionów złotych.

W edycji programu na 2023 rok planowane są dwa terminy naboru – do 28 listopada 2022 roku na prace planowane do wykonania w roku kolejnym oraz do 31 marca 2023 na refundację prac wykonanych w latach 2020-2022.

- Właściciele zabytków mogą ubiegać się o dofinansowanie. Kwoty są przyznawane w odniesieniu do oczekiwań właścicieli i oceny każdego z wniosków w 100-stopniowej skali. Prowadzimy oceny wartości merytorycznej, organizacyjnej i zgodności zadania ze strategicznymi celami programu. Warto podkreślić, że cała procedura zależy też od dysponującymi środkami - informuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

• Katedra pw. św. Jana Chrzciciela (1 mln złotych),
• Kościół pw. św. Wincentego i św. Jakuba, plac Nankiera (138 i 68 tys. złotych),
• Zespół klasztorny Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej, plac Nankiera (128 tys. złotych),
• Kolegiata pw. Św. Krzyża i Św. Bartłomieja, plac Kościelny (800 tys. złotych),
• Kościół pw. św. Marii Magdaleny (1 mln i 260 tys. złotych).

• Klasztor Ojców Dominikanów, kościół św. Wojciecha (pl. Dominikański)
• Cerkiew Katedralna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy (ul. Świętego Mikołaja),
• Muzeum Architektury
• Opera Wrocławska
• Szkoła Podstawowa Unisport i Liceum Sportowego Gimbasket (ul. Drukarska).
• Dawna Zajezdnia Tramwajowa Dąbie.