Zróbmy porządek w lodówce! Gdy wiemy, co w niej mamy, zakupy robimy rozsądniej

Z danych Federacji Polskich Banków Żywności wynika, że Polacy wyrzucają przede wszystkim gotowe, niespożyte posiłki (70,3 proc. badanych). Produkty spożywcze marnuje 37,2 proc. ankietowanych. Najczęściej jest to pieczywo (62,9 proc.), a w dalszej kolejności świeże owoce (57,4 proc.) i warzywa (56,5 proc.). Wśród powodów wymieniamy: zepsucie, przeoczenie daty ważności, przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia oraz za duże zakupy.

Świadoma konsumpcja to oszczędność w domowym budżecie, zachowanie cennych surowców, wykorzystanych do produkcji danego wyrobu, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery powodowanych przez rozkład żywności na wysypiskach oraz odciążenie środowiska naturalnego.

Kupuj częściej, a mniej
Świadome podejście do konsumpcji warto zacząć od odpowiedniego przygotowania się do zakupów. Podstawą jest przejrzenie lodówki i kuchennych zapasów – tak, by uniknąć wyrzucania jedzenia do kosza. Coraz bardziej popularne zakupy online umożliwiają nam kupowanie artykułów spożywczych „od ręki”, w razie pojawienia się bieżącej potrzeby, z dostawą tego samego dnia. To nie tylko oszczędza nasz czas i energię, ale także pomaga ograniczyć marnowanie żywności, kompulsywne nabywanie niekoniecznie niezbędnych nam artykułów, a ponadto zapewnia świeżość tego, co kupujemy.

Pomogła nam w tym pandemia, która niejako wymusiła zmianę naszych nawyków zakupowych. Wcześniej osoby korzystające ze sklepów spożywczych online robiły duże tygodniowe zakupy, a w sytuacji, kiedy jakiegoś produktu zabrakło, udawali się do lokalnego osiedlowego sklepu. Dziś coraz częściej w internecie robimy mniejsze, codzienne zakupy koncentrując się na świeżych, produktach.

- Tendencje zakupowe się odwróciły – klienci są przyzwyczajeni do zamawiania mniejszego koszyka produktów tylko na kilka dni, ale zamawiają je częściej. Kupując tylko na kilka najbliższych dni, łatwiej jest uniknąć nadmiernych zakupów, które prowadzą do tego, że część jedzenia nie skonsumowana na czas ląduje w koszu. Chociaż jedną z głównych wskazówek dotyczących oszczędzania żywności jest planowanie przejrzystego menu, wiadomo, że dla dużej części populacji planowanie to dodatkowy kłopot. Pojawiły się nowe nawyki w e-zakupach, które pozwalają nam mniej planować i kupować tylko to, co faktycznie zużyjemy w najbliższych dniach. To nie tylko oszczędność żywności, ale i czasu – mówi Jurgita Gižaitė-Tulabienė, kierownik ds. komunikacji w jednym z internetowych sklepów.

By zredukować marnowanie żywności w domu wystarczy odpowiednio ją przechowywać. Już kilka prostych zasad przyniesie znaczącą zmianę:

10 zasad utrzymania porządku w lodówce:

1. Regularnie porządkuj lodówkę zgodnie z zasadą FIFO (first in, first out) – 26,8 proc. respondentów zupełnie nie przywiązuje do tego wagi, a 31,3 proc. naszego społeczeństwa przyznaje, że regularnie układa produkty w szafce/lodówce zgodnie z datami ważności, tj. najbliżej drzwi te produkty, które tę datę mają najkrótszą (zasada FIFO: first in, first out, czyli „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”).
Produkty, które należy jak najszybciej zużyć, trzeba umieścić na wysokości oczu, z przodu półki. Im głębiej i dalej się znajdują, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zdążymy je zużyć na czas.

2. Regularnie czyść lodówkę – najlepiej wykorzystuj do tego naturalne środki do dezynfekcji – jak np. ocet. Im mniej bakterii, tym żywność będzie dłużej świeża.

3. Przygotowaną żywność należy przechowywać w przykrytych i szczelnie zamkniętych opakowaniach. Im mniejsza cyrkulacja powietrza tym dłuższa trwałość produktu i późniejszy proces fermentacji.

4. Nie każdy produkt wymaga lodówki – pomidory, ziemniaki, cukinia czy cebula nie powinny być przechowywane w lodówce. Podobnie olej – z wyjątkiem rybnego i lnianego. Masło orzechowe, czosnek, orzechy i nasiona oraz rzepa również nie powinny być w lodówce, chyba, że są już pokrojone. Chleb przetrzymywany w lodówce szybciej czerstwieje.

5. Utrzymuj odpowiednią temperaturę w lodówce (do 5 stopni) – bakterie rozmnażają się wolniej w niższych temperaturach. Temperatury mogą się różnić w zależności od miejsca w lodówce. Na przykład, im bliżej znajduje się element/ściana zamrażarki, tym jest zimniej. Im bliżej drzwi, tym cieplej.

6. Zapewniaj wilgoć warzywom i owocom – niektóre lodówki są wyposażone w specjalne szuflady, dedykowane przechowywaniu warzyw i owoców. W innym przypadku należy trzymać je w opakowaniach z dostępem powietrza, by zapobiec wysychaniu oraz fermentacji. Sałatę warto skropić wodą, a opakowanie rozszczelnić, ponieważ w warunkach beztlenowych następuje przemiana azotanów w niebezpieczne dla naszego zdrowia azotyny.

7. Uważaj na to, co trzymasz w drzwiach lodówki – to najcieplejsze miejsce, z dużymi wahaniami temperatury, dlatego można w nim przechowywać jedynie te produkty, które są obojętne na takie wahania, jak np. musztarda czy chrzan.

8. Stosuj szklane opakowania – nie dość, że są najskuteczniejsze w ochronie przed bakteriami, to też przezroczyste – dzięki czemu można szybko zobaczyć co jest w środku.

9. Unikaj przepełniania lodówki – kupuj częściej, a mniej i to, co jest ci faktycznie potrzebne. W przepełnionej lodówce nie widzimy wszystkich produktów, ponadto duża ilość produktów utrudnia właściwy przepływ powietrza i zmniejsza skuteczność chłodzenia.

10. Kupuj dopiero po przeglądzie lodówki – kiedy zweryfikujesz to, co masz w domu i co musisz najszybciej zużyć. Szukaj alternatywnych, ekonomicznych sposobów na wykorzystanie żywności, która zalega w lodówce. Dopiero wtedy zrób zakupy, nabywając to, czego naprawdę ci brakuje.