Wigilii nie musisz spędzać samotnie

"Chętnie zaproszę na kolację wigilijną. Proszę o telefon tylko od osób samotnych, którym spędzenie wigilii w samotności sprawia wielki ból" - napisała w ogłoszeniu, które ukazało się w "Echu Miasta", Krystyna Nawojczyk z Wrocławia. Zadzwoniło kilkanaście osób.

- Aż mi się serce krajało, gdy opowiadali swoje historie, ale wszystkich nie byłam w stanie zaprosić - mówi pani Krystyna. Wybrała dwie osoby.

Skąd pomysł, aby zorganizować wieczerzę dla obcych? Sama jako dziecko i nastolatka nigdy nie miała prawdziwych świąt. Poza tym - jak tłumaczy - robiąc przedświąteczne zakupy, patrzyła na samotnych ludzi i wyobrażała sobie ich żal, kiedy nie będą mieli z kim podzielić się opłatkiem.

Prywatne zaproszenia na kolację wigilijną to jednak rzadkość. Drugiej takiej osoby, jak Krystyna Nawojczyk, nie udało się nam znaleźć. Może dlatego, że - jak powiedziała wrocławianka zapraszająca na wigilię pod swój dach - "cudzy ból nie boli". Zresztą, jak pokazały badania studentek wrocławskiego oddziału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, ten symboliczny wolny talerz, jaki zostawiamy dla zbłąkanego wędrowca, w praktyce rzadko bywa wykorzystywany.

Spotkania świąteczne dla samotnych organizują jednak również instytucje pomocy społecznej, rady osiedli, a nawet ośrodki kultury. Wigilię przygotuje m.in. Caritas Archidiecezji Wrocławskiej. W przyszły piątek około 250 osób zasiądzie w auli Papieskiego Fakultetu Teologicznego. Przy dźwięku kolęd będą mogły skosztować świątecznych przysmaków, a przede wszystkim zapomnieć o samotności.

Na towarzystwo w ten świąteczny czas mogą też liczyć mieszkańcy Wałbrzycha, Jeleniej Góry, Cieplic i Świdnicy. Seniorzy z Domu Dziennego Pobytu Przystań (w Świdnicy właśnie) już zapowiadają, że nie ma mowy, by zabrakło u nich barszczu z uszkami czy świątecznej atmosfery. Jedynie w byłym województwie legnickim nikt nie organizuje wigilii dla samotnych. Będzie tylko spotkanie dla ubogich, organizowane przez ośrodek pomocy społecznej w charytatywnej jadłodajni.

- Święta w pojedynkę są najtrudniejsze dla tych, których na taki stan skazało życie, ale nie pogodzili się z brakiem bliskiej osoby - twierdzi dr Tomasz Grzyb z wydziału zamiejscowego Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej we Wrocławiu. - W innej sytuacji są ci, którzy samotnie spędzają święta, bo dokonali takiego wyboru. Albo nie celebrują wigilijnej kolacji, ponieważ w tym czasie wolą poszusować na stoku narciarskim.

Krystyna Nawojczyk niecierpliwie czeka na święta. Ma nadzieję, że goście nie będą skrępowani. I że może ich znajomość przetrwa, zostaną przyjaciółmi, którzy będą mieli w sobie oparcie.

Samotni mogą mieć miłe święta
Krystyna Nawojczyk z Wrocławia zamieściła w "Echu Miasta" ogłoszenie. Zapraszała w nim samotne osoby do wspólnego spędzenia wigilijnego wieczoru.

- Miałam sporo telefonów, ludzie są bardzo samotni - mówi i dodaje z uśmiechem: - Jeden pan zapytał, czy jestem samotna. Kiedy powiedziałam, że nie, rozłączył się. Chyba źle zrozumiał, bo to nie było ogłoszenie matrymonialne.
Pani Krystyna pomysł zaproszenia potrzebujących przedyskutowała z mężem i córką. Wszyscy byli "za". W swoim M3 rodzina Nawojczyków ugości 74--letnią samotną kobietę oraz 30--latka, któremu niedawno zmarła mama.

- Dobrze mi się z nimi rozmawiało, od razu poczułam sympatię - tłumaczy pani Krystyna. Starsza pani długo się wahała. Mówiła, że sytuacja będzie krępująca.

- Dlatego odwiedzi nas w poniedziałek, żebyśmy się poznali - uśmiecha się organizatorka wigilijnej wieczerzy. Dla gości przygotowała podarunki pod choinkę. Ma być ciepło, radośnie i rodzinnie.
Na podobną atmosferę liczą organizatorzy mniej kameralnych świątecznych spotkań dla samotnych. We Wrocławiu wigilijny poczęstunek przygotowało m.in. 14 rad osiedli.

- Zapraszamy seniorów, samotnych, wszystkich potrzebujących. Na naszych wigiliach czujemy się jak jedna, wielka rodzina - mówi Daniel Cisło z Rady Osiedla Muchobór Wielki. O spotkaniu mówił ksiądz podczas mszy, a na tablicach informacyjnych pojawiły się plakaty.

Wigilię dla samotnych seniorów przygotował też Ośrodek Społeczno-Kulturalny, który działa na największym wałbrzyskim osiedlu Podzamcze. Wanda Radłowska, jedna z organizatorek spotkania, zachęca, aby odbierać zaproszenia.

- Nikt nie powinien spędzać świąt sam - przekonuje. Z tego samego założenia wyszło Stowarzyszenie Miłośników Cieplic. Dla samotnych mieszkańców i kuracjuszy przygotowało poczęstunek i wspólne świętowanie nadchodzącego Bożego Narodzenia.

Natomiast seniorzy z Domu Dziennego Pobytu "Przystań" w Świdnicy zapraszają samotnych do siebie. Zapewniają, że nie zabraknie ani barszczu z uszkami, ani świątecznej atmosfery.

Jedynie w Legnicy, Lubinie czy Głogowie nikt nie organizuje wigilii dla samotnych. Są tylko te przygotowywane dla ubogich przez miejskie ośrodki pomocy społecznej i charytatywne jadłodajnie. Kilka lat temu spotkania dla samotnych organizował Dom Dziennego Pobytu Senior w Lubinie.

- Jednak zrezygnowaliśmy, bo przychodziły na wieczerzę osoby, które miały rodziny. Ich bliscy mieli potem do nas pretensje, że wolą świętować w gronie znajomych z domu seniora, a nie przy rodzinnym stole - wyjaśnia Elżbieta Miklis, kierownik DDP Senior.

Współpraca: ALKA, MM, AAG
Przypomnijmy sobie, po co w ogóle obchodzimy święta
Z dr. Tomaszem Grzybem z wydziału zamiejscowego Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej we Wrocławiu rozmawia Anna Szejda

Czy święta Bożego Narodzenia spędzone samotnie mogą być radosne?
Zależy, czy mówimy o samotności, czy o osamotnieniu. Są ludzie, którzy z wyboru nie celebrują świąt, spędzając ten czas bez towarzystwa. Są to dla nich dni przemyśleń, odpoczynku czy podsumowań, bo święta wiążą się również z końcem roku. Inaczej jest w sytuacji tych, dla których samotność jest stanem, na który się nie zgadzają i którego nie akceptują. Na który skazało ich życie. Dla nich może być to trudny i smutny okres.

Jakie ma Pan rady dla tych, którzy nie oswoili swojej samotności i czeka ich Boże Narodzenie spędzone w pojedynkę?
Tradycja mówi, że na stole powinien być pusty talerz dla zbłąkanego wędrowca. Jednak z badań prowadzonych przez moje studentki wynika, że nie jesteśmy aż tak otwarci. Odwiedzały mieszkania na Kozanowie, wielkim blokowisku oraz w podwrocławskiej wsi. Tylko w tym drugim miejscu było kilku chętnych, którzy zgodzili się zaprosić je na wigilijną wieczerzę. Nie namawiam więc do chodzenia po domach. Zachęcam natomiast do uczestnictwa w spotkaniach organizowanych przez instytucje pomocy społecznej czy kościelne. Samotność często łączy się z ubóstwem, ale to wcale nie oznacza, że osoby przychodzące na takie spotkania chcą wyłącznie najeść się do syta świątecznych potraw. One też szukają towarzystwa drugiego człowieka i ciepła. Chcą poczuć, na tyle, na ile to możliwe, radosną atmosferę.

Takie kolacje wigilijne, o jakich Pan teraz mówi, spędzamy jednak wśród zupełnie obcych nam ludzi...
Nie szkodzi. Ważne jest poczucie jedności, uśmiech drugiego człowieka. Inna sprawa - warto, abyśmy w ten przedświąteczny czas rozejrzeli się dookoła siebie. Czy nie mamy samotnych znajomych albo sąsiadów? Warto zaprosić ich do siebie. Zapewne będą się krygować, ale w efekcie możemy zrobić i sobie, i im bardzo miły prezent pod choinkę. I zmienić coroczne przyzwyczajenia, kiedy to wujek i ciocia siadają zawsze na tym samym miejscu, a potrawy wjeżdżają na stół w znanej nam kolejności. Przypomnijmy sobie, po co są te święta. Że to nie czas, kiedy najważniejszy jest chrupiący karp, dogotowana kapusta oraz makowiec pełen rodzynek.

Dokąd można iść na wieczerzę
Spotkania dla samotnych Dolnoślązaków:
Wrocław: wigilie organizują rady osiedli Kuźniki, Nadodrze, Nowy Dwór, Ołtaszyn, Oporów, Osobowice-Rędzin, Szczepin, Lipa Piotrowska, Muchobór Mały, Psie Pole-Zawidawie, Maślice, Powstańców Śląskich, Widawa, Pracze Odrzańskie. Informacji o terminach udziela Wrocławskie Centrum Seniora (nr tel. 71-793-53-60 lub -61).

Cieplice: 18 grudnia o godz. 16 spotkanie robi Stowarzyszenie Miłośników Cieplic
Świdnica: 23 grudnia o godz. 13.30 na wigilię zapraszają seniorzy z Domu Dziennego Pobytu "Przystań", a 19.12 na Rynku "Wigilia wszystkich świdniczan".
Wałbrzych: 19 grudnia o godz. 15 spotkanie dla samotnych organizuje Ośrodek Społeczno-Kulturalny "Podzamcze".