Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może jeszcze, co prawda, liczyć na certyfikat polskiego języka przyznawany przez Pracownię Prostej Polszczyzny działającą na UWr, ale jest szansa, że dzięki współpracy z wrocławskimi filologami, z pism, które dostajemy od państwowego ubezpieczyciela zniknie osłona niezrozumiałości.
– Współpracę z ZUS-em rozpoczęliśmy pod koniec ubiegłych wakacji. Przeanalizowaliśmy ich komunikację i, niestety, nie wyglądała ona najlepiej – mówi dr Grzegorz Zarzeczny z Pracowni Prostej Polszczyzny. – ZUS cierpiał na wszystkie dolegliwości polskiego stylu urzędowego. Tego, który swoje początki ma jeszcze w czasach zaborów: z wszechwładnym urzędem oraz z petentem, który musi się podporządkować narzuconej władzy – dodaje.
Filolodzy przeszkolili już 30 pracowników. Jutro zakończą szkolenie kolejnych stu z dolnośląskich placówek ZUS. Ich zadaniem będzie przekazanie tej wiedzy swoim kolegom w oddziałach.
– Nasi klienci często narzekali na mnogość niepotrzebnych, bo często powielających się informacji, które muszą wpisywać w starych formularzach. Ich język też z prostym niewiele miał wspólnego – zauważa Iwona Kowalska, rzecznik prasowy dolnośląskiego ZUS. – Ja sama niekiedy korzystałam z wyjaśnień zaprzyjaźnionych pracowników, gdy przysłane do mnie z ZUS pismo nie było dla mnie jasne. Skoro mnie, rzecznikowi trudno było je zrozumieć to wyobrażam sobie, jakie problemy mieli nasi klienci – dodaje.
Efektem działań Pracowni Poprawnej Polszczyzny będą także nowe formularze, które ZUS wprowadzi do obiegu od połowy kwietnia. Jak informuje Iwona Kowalska uproszczone zostaną:
- wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek
- wniosek o informację o stanie konta płatnika składek
- wniosek o wydanie zaświadczenia w sprawie zasiłku (zastąpi 4 dotychczasowe formularze)
- wniosek o zasiłek pogrzebowy
- wniosek o zmianę danych osoby zamieszkałej w Polsce
- wniosek o wydanie zaświadczenia w sprawie świadczeń przyznanych przez ZUS
- wniosek o wydanie zaświadczenia o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego (zastąpi 2 dotychczasowe formularze)
- wniosek o wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej (zastąpi 3 dotychczasowe formularze)
- wniosek o wydanie zaświadczenia z konta osoby ubezpieczonej (zastąpi 7 dotychczasowych formularzy)
- wniosek o wydanie kopii orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej
- wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS
Co konkretnie zmieni się w pismach i formularzach ZUS, wyjaśnia dr Grzegorz Zarzeczny.
- Urzędnicy powinni pilnować, by zdania nie były zbyt długie. Przeciętny Polak nie ma problemu ze zdaniami zbudowanymi z 10-15 wyrazów, osoby wykształcone radzą sobie z 15-20 wyrazami, a w analizowanych przez nas drukach znajdowaliśmy zdania składające się nawet z 70 wyrazów. Prawdopodobieństwo, że pogubimy się w takim zdaniu jest pewne - twierdzi dr Zarzeczny.
Tak wyglądało najdłuższe zdanie, w którym ZUS, używając 73 wyrazów, wyjaśniał komu przysługuje prawo do renty:
"Ubezpieczonej przysługuje jednak prawo do renty, ponieważ została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, spełnia warunek posiadania wymaganego okresu, w jej przypadku co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w okresie ostatnich 10 lat poprzedzających datę zgłoszenia wniosku o rentę, a ponadto wnioskodawczyni legitymuje się ponad 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, co w tym przypadku znosi warunek powstania niezdolności do pracy w czasie ubezpieczenia lub w okresie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia."
Zdaniem filologa urzędnicy w swoich pismach zbytnio rozwlekali wypowiedzi:
- organ rentowy dokonał rozliczenia świadczenia = rozliczyliśmy świadczenie
- podlegać ubezpieczeniu = być ubezpieczonym
- niania może sprawować opiekę nad dzieckiem = niania może opiekować się dzieckiem
- po upływie maksymalnie 48 h = w ciągu 48 h
- osoba posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium drugiego państwa = osoba, która mieszka za granicą
- w ciągu 7 dni, licząc od dnia złożenia wniosku = w ciągu 7 dni od złożenia wniosku.
- jeżeli świadczenie ma być transferowane na rachunek bankowy = jeśli pieniądze mają wpływać na konto bankowe
- ZUS nie mówił także do ludzi wprost a nawet nie zauważał ludzi i jednocześnie o sobie jako instytucji mówił bezosobowo. Były to po prostu komunikaty, które mówiły o idealnej rzeczywistości bez ludzi. Zachęcaliśmy więc, żeby zaczęli mówić o sobie „my”, bo to jest korzystne wizerunkowo i daje efektywną komunikację. Poza tym pokazuje, że w instytucja to ludzie, którzy pracują dla ludzi - wyjaśnia dr Grzegorz Zarzeczny.
ZOBACZ NA KOLEJNEJ STRONIE JAK FILOLODZY ZMIENIĄ POPULARNE I NIESTETY, NIEZROZUMIAŁE ZWROTY W ZUS-ie
- Możliwe jest również pobranie tych formularzy ze stron internetowych ZUS - w celu ich wypełnienia. = Formularze te mogą Państwo (możesz) również pobrać z naszej strony internetowej.
- Poniżej zamieszczone zostały aktualne formularze wniosków i oświadczeń, których można używać w korespondencji formalnej z ZUS po ich wydrukowaniu i wypełnieniu.
- = Poniżej zamieszczamy formularze wniosków i oświadczeń, których mogą Państwo (możesz) używać w korespondencji z nami. Wystarczy je wydrukować i wypełnić.
Zdaniem dr Zarzecznego, urzędnicy nie potrafili także wcielić się w rolę klientów i w informacjach dotyczących wysokości świadczeń najpierw podawali sposób wyliczenia, a dopiero na końcu kwotę, która zostanie przyznana.
- To o tyle dziwne, że oni także są przecież klientami państwowych instytucji. Zaobserwowaliśmy, że znacznie przejrzyściej komunikują się nowi, młodzi pracownicy. Później są poddawani niemalże „fali” - presji ze strony zwierzchników i zaczynają pisać w sposób bardziej skomplikowany. To wynika również z obawy. Jeśli napiszą o przepisach swoimi słowami, to może umknąć im coś, co zmieni ich znaczenie. Bezpieczniej jest więc zacytować jakiś prawniczy tekst - wyjaśnia.
- Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla danego ubezpieczonego w roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2015 r. jest to kwota 118 770 zł. = W roku 2015 roczna podstawa Twojego wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może przekroczyć 118 770 zł. Tyle wynosi trzydziestokrotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Kiedy ZUS będzie mógł liczyć na certyfikat prostego języka?
- Będziemy obserwować, jak to wszystko będzie wdrażane i jak komunikacja ZUS będzie się zmieniała. Kibicujemy, że podołają temu wszystkiemu, bo prędzej czy później przecież każdy z nas będzie miał jakiś kontakt z ZUS - zauważa dr Grzegorz Zarzeczny.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?