To trzeba wiedzieć o samorządzie rolniczym

Zadaniem samorządu rolniczego jest reprezentowanie interesów zrzeszonych rolników oraz firm i spółdzielni zajmujących się produkcją rolną.

Izby działają na rzecz poprawy jakości produktów rolnych, promują eksport produktów rolnych, rozwijają współpracę z zagranicznymi organizacjami producentów rolnych, a także współdziałają z administracją publiczną w zakresie ochrony środowiska, zdrowia i wiejskiego dziedzictwa kulturowego.

Izby analizują sytuację i proponują zmiany w zakresie działania rynku rolnego, działań na rzecz wsi i rolnictwa. W tym zakresie izby, reprezentowane przez Krajową Radę Izb Rolniczych, to jeden z głównych podmiotów doradczych i opiniodawczych ministerstwa rolnictwa oraz samorządowych wydziałów ds. rolnictwa. Izby analizują także koszty i opłacalność produkcji rolnej. Wynikiem takiej analizy są liczne wystąpienia do właściwych ministerstw wskazujące potrzeby zmian w poszczególnych obszarach lub działaniach, by zapewnić opłacalność produkcji warunkującą płynność finansową gospodarstw, a przez to bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Ważnym punktem prac prowadzonych przez Dolnośląską Izbę Rolniczą są działania mające na celu edukowanie społeczeństwa czym jest rolnictwo i jak ważna rola krajowych producentów rolnych. Przykładem takiego działania są organizowane przez DIR warsztaty np. w gospodarstwie zajmującym się produkcją mleka i serów, by dzieci po pierwsze wiedziały skąd się bierze mleko a po drugie by poznały proces produkcji zdrowych wyrobów mleczarskich.

Ustawa z 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych w art. 1 określa, że członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

osoby fizyczne i prawne będące podatnikami podatku:

• rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,
• dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Izby nie mogą prowadzić działalności gospodarczej, ale mogą tworzyć fundacje, być wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcjonariuszem spółki akcyjnej. Izby mogą wspierać stowarzyszenia rolnicze oraz zakładać związki takich stowarzyszeń. Swoje działania każda z izb rolniczych finansuje z ośmiu możliwych ustawowo źródeł dochodów. Przede wszystkim na konta izb trafia 2 proc. z pobieranego przez gminy podatku rolnego.

Zgodnie z ustawą organami izb rolniczych są: walne gromadzenie, zarząd, komisja rewizyjna i rady powiatowe. W skład rad powiatowych wchodzą osoby wyłonione w wyborach. W każdej gminie danego powiatu wyłania się w ten sposób jednego lub dwóch członków rady (zależnie od powierzchni użytków rolnych w danej gminie). Tak wybrana rada powiatowa wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz delegata na walne zgromadzenie danej izby. Przewodniczący i delegaci rad powiatowych tworzą walne zgromadzenie izby rolniczej. Szczegóły wyborów do rad powiatowych i do walnego zgromadzenia określa Krajowa Rada Izb Rolniczych.

Reprezentację krajową wszystkich izb stanowi Krajowa Rada Izb Rolniczych. Zasiadają w niej prezesi i delegaci izb z poszczególnych województw. Radą kieruje zarząd, który pomaga izbom w realizacji ich zadań i zarządza wybory do ich walnych zgromadzeń.

Krajowa Rada opiniuje wszelkie projekty ustaw i rozporządzeń z zakresu rolnictwa, rozwoju wsi oraz rynków rolnych, a także założenia polityki rolnej państwa. Rada reprezentuje izby wobec sejmu, senatu i rządu.

Dolnośląska Izba Rolnicza w swoich działaniach wspiera producentów rolnych na wiele sposobów. Jednym z ostatnich działań, które promowała izba było oficjalne otwarcie w dniu 31 marca młyna zbożowego Młyn Cieplice Błaszczyk - Anny i Grzegorza Błaszczyków w Cieplicach. Młyn robi duże wrażenie – pod względem ilości maszyn, poziomem automatyzacji i wydajnością. Właściciele zapewniają, że ich produkt, czyli głównie mąka, będzie dobrej jakości, naturalna, bez chemicznych polepszaczy. W naszym województwie nie ma zbyt wiele młynów, zwłaszcza małych, lokalnych a popyt na dobrej jakości mąkę duży.

Czy Dolnośląska Izba Rolnicza może pomóc tym, którzy chcieliby pójść w ślady rolnika otwierającego młyn – pytamy Ryszarda Borysa, prezesa zarządu DIR*.

- Jako Dolnośląska Izba Rolnicza, możemy pomóc osobom, zainteresowanym taką działalnością poprzez skontaktowanie z innymi przedsiębiorcami, wskazanie potencjalnych źródeł finansowania. Nie możemy jako izba wesprzeć finansowo takich inicjatyw, bo nie taki jest nasze zadanie. Tu może pomóc Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z którą współpraca układa się bardzo dobrze. Jako samorząd rolniczy organizujemy konferencje, spotkania tematyczne, które mają pomóc w przejściu przez określoną przepisami procedurę bądź wskazać nowe rozwiązania. Rolnicy dowiadują się na nich, jakie są aktualnie programy pomocowe, na co można pozyskać środki nasze i unijne, do czego są dopłaty. Najważniejsze informacje o programach mamy też na stronie internetowej DIR.

Programy są różne, niektóre oferują środki na inwestycje, szczególnie na zakup sprzętu. To zresztą widzimy na naszych polach, mamy wydajne ciągniki i kombajny, które wprowadzają innowacje w proces produkcyjny. Są niestety dużym obciążeniem finansowym dla gospodarstwa, gdyż zazwyczaj, aby skorzystać z tych funduszy, trzeba mieć 50 procent wkładu własnego. Ostatnio pojawiły się unijne środki na tzw. usługi. Rolnik można dostać pieniądze, kupić sprzęt i świadczyć usługi dla innych rolników. Są też pieniądze na modernizację gospodarstw i wiele osób z tego korzysta szczególnie ci, którzy mają duże gospodarstwa i chcą je rozwijać. Młodzi rolnicy mogą korzystać z pomocy, jednak utworzenie gospodarstwa od podstaw nie jest takie proste, jeżeli nie ma kto im przekazać gruntu - wówczas wejście do zawodu, jest bardzo trudne.

Izba na bieżąco monitoruje wprowadzane zmiany, reaguje w razie potrzeby wnosząc wnioski o korekty, kieruje również postulaty rolników do właściwych organów celem dokonania oczekiwanych zmian.

*Ryszard Borys, Prezes Zarządu Dolnośląskiej Izby Rolniczej, jest doświadczonym samorządowcem, realizującym się od wielu lat w pracy w samorządzie rolniczym a także w samorządzie terytorialnym. To społecznik, dla którego dobro drugiego człowieka jest ważnym wyznacznikiem kierunków działania, stąd jego duża aktywność jako Prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Dębinie, członka Rady Sołeckiej oraz Stowarzyszenia na rzecz rozwoju Dębiny. Działania na rzecz społecz-ności łączy z prowadzeniem gospodarstwa rolnego specjalizującego się w hodowli koni. W życiu kieruje się zasadą, iż uczciwa i rzetelna współpraca pozwala najlepiej osiągać wyznaczone cele, a wypracowany kompromis jest najlepszą formą rozwiązywania pojawiających się problemów.