Telewizja z terapeutycznymi treściami

Telewizja, w której nie ma złych wiadomości, a każdy program dostarcza inspiracji, motywacji i wsparcia – czy to w ogóle możliwe? Tak – Dolnośląskie Centrum Zdrowia Psychicznego szykuje się do premiery swojego własnego programu telewizyjnego, który będzie promował pozytywne podejście do życia oraz dostarczał wartościowych treści z zakresu zdrowia psychicznego.

Deinstytucjonalizacja, destygmatyzacja, dostępność i przystępność – to główne hasła, które przyświecają działalności Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu (DCZP). W 2019 r. placówka przystąpiła do programu pilotażowego Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, którego głównym założeniem jest deinstytucjonalizacja, czyli przeniesienie ciężaru z opieki medycznej, profesjonalnej do opieki środowiskowej. To takie wsparcie, którego centrum stanowi pacjent oraz jego najbliższe otoczenie, a zadaniem specjalistów z dziedziny psychiatrii jest wykorzystać zasoby pacjenta i nieść pomoc w jego najbliższym środowisku. Zinstytucjonalizowana opieka powinna natomiast ograniczać się tylko do tych niezbędnych przypadków, które jej rzeczywiście wymagają. Tak więc głównym założeniem programu pilotażowego jest zmniejszenie liczby hospitalizacji. – Już po pierwszym roku funkcjonowania Centrum Zdrowia Psychicznego Wrocław Psie Pole średnia długość pobytu na oddziale stacjonarnym spadła z 34 dni do 17 dni i utrzymało się to w kolejnym roku. Z kolei obłożenie na łóżkach szpitalnych spadło w 2022 r. do 71%, a w 2023 do 57%. To jest właśnie świadectwem naszej skuteczności w działaniach środowiskowych. Bo cała reforma psychiatrii polega na tym, żeby „wyłapać” pacjentów na wcześniejszym etapie problemów zdrowotnych, czyli pomóc im uniknąć leczenia stacjonarnego – tłumaczy Michał Stachów, prezes Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego.

W ramach pilotażu, który w 2025 r. przejdzie w rozwiązania systemowe, utworzono Centra Zdrowia Psychicznego dla dzielnic Psie Pole oraz Krzyki, które oprócz świadczenia pomocy medycznej służą wsparciem specjalistów w innych dziedzinach. Można w nich skorzystać z porad prawnika, doradcy zawodowego, wziąć udział w warsztatach terapeutycznych i aktywizujących np. z kreatywnego pisania, biograficznych, muzykoterapii oraz spędzić czas w Klubach Pacjenta z szeroką i różnorodną ofertą zajęciową.

DCZP poprzez promocję zdrowia psychicznego dąży do budowania środowiska sprzyjającego dobrostanowi, realizując cele Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2023-2030, którymi są: zapewnienie osobom doświadczającym kryzysu psychicznego wszechstronnej i kompleksowej opieki i wsparcia adekwatnych do ich potrzeb oraz prowadzenie działań na rzecz zapobiegania stygmatyzacji i dyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Organizuje warsztaty, prelekcje, kampanie społeczne, międzynarodowe i krajowe konferencje oraz współpracuje z ośrodkami naukowymi. Te działania pomagają zwiększać świadomość i eliminować stygmatyzację związaną z problemami psychicznymi.

Dolnośląskie Centrum Zdrowia Psychicznego nie tylko leczy, ale również inspiruje do aktywnego dbania o własne zdrowie psychiczne oraz wspierania innych w tym procesie. Służą temu m.in. muzyczne studio nagrań oraz czasopismo „Dobre Życie”, a także warsztaty, podczas których podopieczni Centrum mają możliwość twórczego wyrażania się.

Mija drugi rok funkcjonowania Studia Muzykoterapii Aktywnej w Centrum Zdrowia Psychicznego przy ul. Bończyka 11, z którego oferty korzystają mieszkańcy dzielnicy Psie Pole i Krzyki, w ramach działań terapeutycznych i aktywizujących. To pierwsze i jak do tej pory jedyne Centrum, na ponad 120 placówek tego typu w Polsce realizujących program pilotażowy Centrów Zdrowia Psychicznego, posiadające własne, profesjonalnie wyposażone studio nagrań dźwiękowych. W studiu prowadzona jest jedna z form muzykoterapii, czyli muzykoterapia aktywna obejmująca różnego rodzaju produkcje dźwiękowe podopiecznych, realizowane za pomocą własnego głosu. – Naszym działaniom przyświeca przesłanie „usłysz siebie”, które jest motywacją dla osób korzystających ze studia, aby ich aktywne muzykowanie budowało wzrost pozytywnego nastawienia do siebie, rozładowywało emocje, wpływało na aktywizację społeczną i kreowało własną osobę. Przykładem tego może być jeden z naszych wokalistów Manuel Wastian, z którym spotykamy się od roku – mówi Grzegorz Wadowski, muzyk, kompozytor, nauczyciel, założyciel i koordynator pracy studia muzykoterapii aktywnej CZP Wrocław Psie Pole.

Przez 2 lata funkcjonowania studia z oferowanych zajęć skorzystało ponad 70 osób. Byli wśród nich: wokaliści, instrumentaliści, lektorzy, poeci, literaci, aktorzy, z którymi zrealizowano ponad 120 różnorodnych nagrań audio. – Pojawiłem się w studiu za namową mojej koleżanki Igi, która już wcześniej nagrała tutaj kilka piosenek. Jest tu taki luz i spokój, taka trochę twórcza atmosfera, ale najważniejsze, że mogę śpiewać i nagrywać taki repertuar, jaki lubię najbardziej, czyli stare piosenki z repertuaru Nat King Cola, Franka Sinatry czy Deana Martina. Zabawnie wyszło, kiedy w ubiegłym roku przyjechała ekipa telewizji wrocławskiej, aby zrealizować materiał na temat studia nagrań CZP, bo zanim mnie zobaczyli, najpierw usłyszeli piosenkę w moim wykonaniu i z góry założyli, że jest to wykonanie Michaela Buble. I nie chcieli uwierzyć, że to było jedno z moich pierwszych nagrań zrealizowanych tu, w studiu muzykoterapii aktywnej – opowiada Manuel Wastian.

Nie tylko Manuel korzysta z oferty studia muzykoterapii aktywnej. Wojtek, Iga, Zuza, Józek, Hanka, Marek, Aneta, Adam, Klaudia to osoby które znajdują się w gronie artystów regularnie odwiedzających studio, aby realizować swoje muzyczne pasje i marzenia.

W ramach działalności studia wydano już 2 płyty CD z udziałem podopiecznych CZP oraz zrealizowano kilkadziesiąt audycji z przeznaczeniem do emisji radiowych. Można je odsłuchać na stronie internetowej Radia Rodzina: https://www.radiorodzina.pl/wszystkie-audycje/studio-muzykoterapii-aktywnej/ oznaczonych przykładowo #34, #35, #36.

W Centrach Zdrowia Psychicznego Wrocław Psie Pole i Krzyki odbywają się także warsztaty z kreatywnego pisania. Prowadzi je dr n. społ. Magda Wieteska, pedagog-andragog, dziennikarka, terapeutka zajęciowa i redaktor naczelna „Dobrego Życia”. Uczestnicy zajęć poznają gatunki dziennikarskie i literackie, a potem piszą teksty zgodne z konkretnym gatunkiem, publikowane w czasopiśmie „Dobre Życie”. W warsztatach uczestniczą osoby będące w kryzysach psychicznych i osoby zdrowe; ludzie w wieku wczesnej, średniej i późnej dorosłości. – Sądzę, że korzystając z nurtu inkluzyjnego i zasad przyświecających pedagogice personalistycznej można – poprzez działania włączające wszystkie pokolenia oraz grupy społeczne – zapobiegać stereotypizacji i stygmatyzacji tych, którzy są na nie szczególnie narażeni jak np. osoby cierpiące na schorzenia psychiczne. Na naszych zajęciach wiek ani stan zdrowia psychicznego nie są zatem barierami we wspólnej, twórczej i satysfakcjonującej dla wszystkich uczestników zajęć (współ)pracy – dodaje dr Magda Wieteska.

Świadczą o tym wypowiedzi uczestników zajęć. – Mam 58 lat. Na warsztaty przyprowadziła mnie moja mama. To ona odnalazła informację o nich w czasopiśmie „Dobre Życie” i zaproponowała mi uczestnictwo w nich. To dziwne, że nie przyszedłem sam? Otóż jestem przewlekle chory, jestem na rencie i sam nie wychodzę z domu. Ale na warsztatach odnalazłem się doskonale i to do tego stopnia, że teraz chodzę na nie sam. Zarówno uczestnicy warsztatów jak i prowadząca je Magda Wieteska przyjęli mnie bardzo ciepło. Udział w zajęciach dał mi bardzo wiele. Przede wszystkim nauczyłem się operować na rynku wydawniczym. Dodatkowo tematy poruszane na warsztatach i różne zabawy słowem dają mi możliwość doskonalenia warsztatu pisarskiego – mówi Maciej.

Dla Anny Lichuty udział w zajęciach to również możliwość podejmowania nowych wyzwań i twórczego spełnienia: – Poszukiwałam nowych wyzwań i pasji, które wypełniłyby moje puste gniazdo po odfrunięciu dzieci. W młodości chętnie i dużo pisałam w różnych formach, ale po latach niepisania uznałam, że zanim napiszę coś sensownego, dobrze by było poprawić swój warsztat, więc oferta CZP trafiła w punkt. Na zajęcia chodzę od około 1,5 roku. Oprócz ćwiczeń i zabaw słownych rozwijających rozumienie słów i ich bogactwo dostajemy zadania domowe – swobodną wypowiedź na zadany temat. Gdy później czytamy na głos swoje prace, odsłania się nasza niesamowita różnorodność formy, poglądów, doświadczenia życiowego. Dla mnie jest to bardzo interesujące – relacjonuje.

Wojciech Przesławski o warsztatach kreatywnego pisania dowiedział się w CZP przy ul. Bończyka: – Gdy w rozmowie z panią psycholog wspomniałem, że pisanie to jedno z moich hobby, poleciła mi warsztaty, na które poszedłem jeszcze tego samego dnia. Proponowane przez Magdę tematy tekstów, która jako mentorka inspiruje i kieruje grupą, dają duże pole dla naszej wyobraźni. Pisząc je, nie tylko rozwijam umiejętności, ale i wyrażam swoją osobowość, sposób myślenia, a nawet humor. Pełni to także funkcję terapeutyczną, zwłaszcza że z tekstami zapoznaje się cała grupa, ale nie jest to jedyny cel. Zespół jest otwarty i dla osób, które nie są pacjentami Centrum. Cieszę się, że wszyscy znajdujemy wspólny język, a choć na pewno w jakimś stopniu się różnimy, nie szukamy tego, co nas dzieli i stajemy się pewniejszą wersją samych siebie.

Marek Jakobicki na zajęcia z pisarstwa trafił natomiast zupełnie przypadkowo. – Brałem udział w terapii. Gdy przyszedłem na warsztaty z kreatywnego pisania, opowiedziałem o tym, że piszę piosenki, co zostało przyjęte z dużym zainteresowaniem, a koledzy i prowadząca pomogli mi nawet ułożyć tekst do jednej z nich. Dzięki tematyce podejmowanej na zajęciach uczę się i zgłębiam swoje zainteresowania – mówi Marek.

Próby pisarskie nie lądują w szufladzie. Najlepsze teksty uczestników warsztatów publikowane są w „Dobre Życiu”, czasopiśmie Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego (https://dczp.wroclaw.pl/czasopismo-dobre-zycie/). Efektem prawie dwóch lat twórczej zespołowej pracy stała się także pisana wspólnie książka – powieść kryminalna, której pierwszy odcinek ukazał się w marcowym wydaniu „Dobrego Życia”.

Do przestrzeni promujących dobrostan psychiczny w DCZP dołączy wkrótce specjalny program telewizyjny – taki, w którym przekaz treści będzie wyłącznie pozytywny, z rzetelnymi i sprawdzonymi informacjami opartymi na faktach i wiedzy naukowej. Studio telewizyjne CZP24.tv powstaje w DCZP przy Wybrzeżu Korzeniowskiego 18 na 310 m kw. powierzchni, zwolnionej z racji deinstytucjonalizacji, czyli przesunięcia akcentów z opieki instytucjonalnej w kierunku opieki świadczonej w środowisku lokalnym. Koncepcja studia została oparta na założeniach propagowania zdrowia psychicznego i zapobiegania stygmatyzacji poprzez dostarczanie inspirujących, edukacyjnych i terapeutycznych treści multimedialnych. Druga ważna misja opiera się na tym, kto będzie pracować w studiu – a będzie to zespół ludzi złożonych z ekspertów oraz grup terapeutycznych, w tym osób, które dzięki pracy przy programach będą mogły się realizować w tej dziedzinie. Nadzór merytoryczny nad treściami programowymi będzie pełnił personel DCZP, czyli zespół specjalistów złożonych z lekarzy, psychologów, terapeutów. – Szkoleniami kadry prowadzącej zajmuje się Uniwersytet SWPS, zapewniając wysoki poziom wiedzy i umiejętności naszym instruktorom. Dzięki temu będą oni w stanie skutecznie przekazywać uczestnikom nie tylko teoretyczne podstawy, ale także praktyczne narzędzia niezbędne do rozwijania zdrowia psychicznego – dodaje Michał Stachów.

Wszystkie funkcje w studiu zostaną powierzone podpiecznym z grup telewizyjnych, którzy aktywnie zaangażują się w proces tworzenia programów, opracowując scenariusze, biorąc udział w nagrywaniu i montażu materiałów filmowych, a także współprowadzeniu audycji. Studio otrzyma zaawansowane technologie, sprzęt najwyższej klasy, a także korzystać będzie z wirtualnej rzeczywistości. Projekt powstaje przy współpracy z Akademią Sztuk Pięknych.

Telewizja CZP24.tv będzie składać się z trzech głównych obszarów programowych: „My dla Was”, „Strefa wsparcia” i „Z życia wzięte”. W „My dla Was” widzowie poznają zespół specjalistów, którzy na co dzień pracują z pacjentami i podopiecznymi Centrum. Do studia będą zapraszani eksperci, którzy opowiedzą o potrzebie edukacji społeczeństwa na temat kryzysów psychicznych, a także inne ciekawe osoby z różnych dziedzin, które podzielą się swoimi doświadczeniami i wiedzą na temat zdrowia psychicznego. – Będziemy starannie dobierać ekspertów, którzy posiadają wiedzę naukową i potrafią przystępnie przekazywać informacje. Chcemy, aby każdy odcinek programu był nie tylko momentem nauki, ale również źródłem motywacji i refleksji dla naszych widzów – podkreśla prezes DCZP. W programach zobaczymy relacje z wydarzeń, wykładów i warsztatów, a także uzyskamy wiedzę na temat różnorodnych podejść terapeutycznych oraz innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie psychiatrii, psychologii i psychoterapii.

W „Strefie wsparcia” widzowie znajdą praktyczne poradniki i inspirujące treści motywacyjne wspierające w codziennych wyzwaniach. – Zaproponujemy aktywności fizyczne wspierające równowagę psychiczną i sposoby na relaksację, które pomagają w redukcji stresu i poprawie snu. Przedstawimy przepisy na pożywne, niskokaloryczne posiłki i podzielimy się wskazówkami dotyczącymi zdrowej diety. Będziemy recenzować ciekawe filmy i książki. To także miejsce na otwarte i szczere rozmowy związane z relacjami interpersonalnymi, zdrowiem seksualnym i intymnością. Zapewnimy możliwość zadawania pytań naszym ekspertom, którzy udzielą na nie odpowiedzi bezpośrednio na antenie – opowiada Michał Stachów.

W programach z cyklu „Z życia wzięte” widzowie poznają inspirujące historie pacjentów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i pokonanymi trudnościami, aby zapewnić innym nadzieję i motywację do walki. Zobaczą, jak różne hobby i aktywności mogą wspierać zdrowie psychiczne i wzbogacać życie. – Będziemy także badać opinie ludzi na tematy związane ze zdrowiem psychicznym, podnosić świadomość i promować różnorodność, zwalczając stereotypy i uprzedzenia na podstawie autentycznych przeżyć i doświadczeń ludzi – dodaje prezes DCZP.

Telewizja Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego we Wrocławiu stanie się miejscem, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Programy będą realizowane w różnych formatach, takich jak wiadomości, wywiady, reportaże, dokumenty, poradniki.

CZP24.tv zaprasza wszystkich wrocławian do przesyłania propozycji tematów, które chcieliby zobaczyć w programie telewizyjnym, e-mail: [email protected]. – Zachęcamy do dzielenia się swoimi pomysłami i sugestiami, ponieważ wspólnie możemy stworzyć program, który spełni oczekiwania i przyczyni się do rozwoju i poprawy zdrowia psychicznego naszej społeczności – wyjaśnia Michał Stachów.

Wkrótce ruszą też warsztaty filmowe dla podopiecznych Centrum Zdrowia Psychicznego Wrocław Psie Pole i Wrocław Krzyki oraz dla mieszkańców miasta. W ramach zajęć uczestnicy będą mieli okazję nabywać i rozwijać umiejętności w dziedzinie produkcji telewizyjnej, wykorzystując również własne pomysły i doświadczenia. Do udziału w warsztatach DCZP zaprasza zarówno ludzi potrzebujących pomocy – takich którzy widzą się w aktywnych działaniach w studiu telewizyjnym i chcą się ich nauczyć, jak i tych, którzy tę pomoc mogą zaoferować, dając wskazówki i dzieląc się własnym doświadczeniem zawodowym i życiowym. Szczegóły na stronie CZP24.tv, a zgłoszenia pod adresem e-mail: [email protected]

MW