Szczęście wyczytane z wosku [Tradycje, wróżby]

Przysłowia mówią, że "Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście" albo "Na świętego Andrzeja, dziewkom z wróżby nadzieja". Dzisiaj to kolejna, niezła okazja do dobrej zabawy w gronie przyjaciół.

Tradycyjne wróżby ogranicza się często do lania wosku przez ucho od klucza, a na przepowiednie losu patrzy z przymrużeniem oka. Ale dawniej, wigilia świętego Andrzeja była dniem, traktowanym niezwykle poważnie przez panny szukające dla siebie męża.

Wróżby miały charakter wyłącznie matrymonialny i odprawiano je w odosobnieniu. Z czasem zamieniły się w zbiorową zabawę panien na wydaniu. Były ostatnią okazją do hucznego świętowania przed rozpoczynającym się adwentem. Kobiety zamężne nie brały w nich udziału, ich los był już bowiem przesądzony.

Kawalerowie mieli swój własny wieczór i wróżyli w wigilię świętej Katarzyny, czyli w nocy z 24 na 25 listopada. Dziś, Katarzynki to zapomniany zwyczaj, ale kiedyś panowie wkładali pod poduszkę dziewczęce przedmioty i czekali na sen o przyszłej narzeczonej. Po przebudzeniu losowali karteczki z żeńskimi imionami. Losowali też kubki, pod którymi ukrywały się: obrączka, moneta czy zboże, symbolizujące dobrą pracę.

Jak dawniej wróżyły sobie panny?

Dziewczęta pościły i modliły się do świętego Andrzeja o sen, w którym zobaczą swojego przyszłego męża. Ucinały też gałązkę wiśni lub czereśni. Rychłe zamążpójście zwiastowało zakwitnięcie gałęzi w wigilię Bożego Narodzenia. Wierzyły też, że zasianie lnu i konopi oraz zagrabianie ich męskimi spodniami sprowadzi do domu kandydata na męża. Indywidualne wróżby panien odeszły w zapomnienie.

Dziś nie znane są też zabawy, w których na przyszłego męża miały wskazywać zwierzęta. Jedną z nich było rzucanie psu kulek z ciasta oznaczającego wybranego chłopca, a na Mazowszu placków posmarowanych tłuszczem. Panie czekały, która kulka czy placek zostaną zjedzone jako pierwsze. Nasłuchiwały też, od której strony zaszczeka pies. Stamtąd bowiem, miał nadejść ukochany. Na Kujawach i w Małopolsce gąsior z zawiązanymi oczami wskazywał pannę, która jako pierwsza wyjdzie za mąż.

Do dziś przetrwały niektóre zabawy

Jak na przykład lanie wosku przez ucho od klucza albo losowanie kartek z męskimi imionami. W tej pierwszej zabawie, niewątpliwie najpopularniejszej wróżbie Andrzejkowej, odczytujemy przyszłość z wosku, który wcześniej wylaliśmy na zimną wodę.

Niemałe znaczenie ma tutaj klucz, symbolizujący tajemnicę i płodność. Dobrze, żeby był stary. Pamiętajmy o nim, kiedy będziemy się przygotowywać do tej wróżby. Dawniej kształt wosku miał zdradzać charakter przyszłego męża. Jeśli rzeźba uformowana z wosku przypominała górę, symbolizowało to gwałtowność, pies i kot miały świadczyć o przyjacielskim usposobieniu.

Tymczasem dzisiaj figurę psa interpretujemy jako fałszywego przyjaciela, natomiast górę jak trudności nie do pokonania. Pomyślną wróżbą jest zaś anioł, który symbolizuje szczęście. Dom może oznaczać przeprowadzkę lub założenie rodziny. Jajko to symbol płodności, a motyl świadczy o nadchodzących zmianach.

Zatem do dzieła drogie panny! Bawcie się w tę wyjątkową noc. Skoro robiły to nasze prababki, czemu nie miałybyśmy i my?

POPULARNE WRÓŻBY

Kolejka z butów
Panny zdejmują buty i układają jeden za drugim. Który but pierwszy "dojdzie do progu", tego właścicielka najszybciej stanie przed ołtarzem.

Wróżba z kubków
Pod kubki wkładamy obrączkę (miłość),monetę (bogactwo) i kwiatek (szczęście). Według innych tradycji, umieszczamy laleczkę (macierzyństwo), albo nic nie wkładamy (staropanieństwo). Potem losujemy kubek.

Lanie wosku
Najpopularniejsza wróżba Andrzejkowa. Przygotujcie miskę z zimną wodą, klucz z dużym uchem i ciepły wosk. A potem odczytajcie kształt woskowej rzeźby.

Wróżba z kleksem
Na kartkę wylewamy kilka kropel atramentu i składamy ją na pół, po czym odczytujemy symetryczny obraz. Motyl to krótki romans, twarz - rywal, a drzewo to miłość, na którą trzeba poczekać.

Papierowe serce
Wycinamy serce z papieru, wypisujemy na nim męskie imiona. Obracamy niezapisaną powierzchnią do siebie i przebijamy szpilką. To imię, w które trafimy, będzie imieniem przyszłego męża.

Wróżba ze świecami
Do miski wlewamy wodę, a na jej brzegach przyklejamy karteczki z męskimi imionami. Na środku tafli kładziemy świeczkę i obserwujemy, którą karteczkę podpali.

Wróżba z jabłkiem
Obieramy jabłko tak, aby powstała długa skórka. Rzucamy ją za siebie przez lewe ramię. W jaką literę się ułożyła? Będzie to pierwsza litera imienia przyszłego męża.

Wróżba z zapałek
Pomyśl życzenie i zapal dwie zapałki. Trzymaj je płomieniami do góry. Jeżeli zapałki będą palić się "ku sobie", życzenie się spełni w ciągu roku, a jeśli nie - będziesz musiała dłużej poczekać na jego realizację.