Środa Popielcowa już dziś. Co wolno, a co jest zakazane?

Środa Popielcowa, nazywana również Popielcem, to w kalendarzu liturgicznym pierwszy dzień Wielkiego Postu. Tego dnia kapłan na znak pokuty posypuje głowy wiernych popiołem. Popiół, którym posypuje się głowy wiernych podczas Środy Popielcowej pochodzi z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku.

Post ścisły w Środę Popielcową polega na powstrzymaniu się od spożywania mięsa, pokarmów mięsnych oraz ograniczeniu posiłków. Wiele osób zastanawia się, ile posiłków można zjeść w Środę Popielcową. W okresie trwania ścisłego postu powinno się zjeść tylko jeden posiłek do syta oraz dwa pokarmy niepełne.

Ścisły post polega nie tylko na ilościowych, ale także jakościowym ograniczeniu w spożywaniu pokarmów. W dni, w które obowiązuje post ścisły, m.in. w Środę Popielcową 2021, powinno się powstrzymać od spożywania mięsa oraz pokarmów mięsnych. Wielu katolików rezygnuje także ze słodyczy i alkoholu. W Środę Popielcową 2021 nie są natomiast zabronione ryby, jaja, nabiał. Można także jeść zboża, kasze, owoce i warzywa oraz używać przypraw.

Ścisły post obowiązuje wszystkich od 18. roku życia aż do ukończenia 60 lat (jeden posiłek do syta w ciągu dnia). Z kolei wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w Środę Popielcową obowiązuje od 14. roku życia. Zasada ta dotyczy katolików do końca życia - jest to tzw. post zwykły.

Z powodu pandemii posypywanie głów wiernych popiołem zostanie nieco zmodyfikowane. Do tej pory podczas tego rytuały ksiądz nad pochylonymi wiernymi wypowiadał formułkę „Pamiętaj, że jesteś prochem, i w proch się obrócisz”. Teraz - ze względów bezpieczeństwa - duchowny zwróci się do wszystkich wiernych w kościele, a nie do każdego z osobna.

Następnie odbędzie posypywanie głów, podczas którego ksiądz będzie musiał być w maseczce, wcześniej ma zdezynfekować ręce. Wierni powinni podchodzić do niego w bezpiecznej odległości.

Zasady i znaczenie Wielkiego Postu 2020

Wielki Post trwa czterdzieści dni. Wielki Post 2021 rozpoczyna się w Środę Popielcową, 17 lutego 2021 i potrwa do Wielkiej Soboty 3 kwietnia 2021 roku. W czasie Wielkiego Postu katolików dwukrotnie obowiązuje post ścisły (jakościowy od pokarmów mięsnych i ilościowy - ograniczający spożywanie pokarmów do trzech posiłków) - w Popielec i w Wielki Piątek.

Warto wiedzieć, że liczba 40 w Biblii jest symboliczna, nie matematyczna, dedykowana oczyszczeniu i przygotowaniu duchowemu. Liczba 40 pojawia się w kilku momentach w Piśmie Świętym:

• 40 dni trwał deszcz i potop
• Mojżesz przebywał na Synaju przez 40 dni i 40 nocy
• 40 lat Izraelici błąkali się na pustyni
• Chrystus pościł 40 dni na pustkowiu.

Okres Wielkiego Postu to czas pokuty i duchowego przygotowania do świąt Wielkiej Nocy. W czasie czterdziestu dni Wielkiego Postu Kościół przeżywa i wspomina:

• 40 dni spędzonych przez Jezusa na pustyni na modlitwie
• 40 dni powszechnego potopu, po których Bóg zawarł przymierze z Noem
• 40 lat pielgrzymowania Izraela po pustyni ku ziemi obiecanej
• 40 dni przebywania Mojżesza na Górze Synaj, gdzie otrzymał on od Jahwe Tablice Prawa.

Nabożeństwa wielkopostne: droga krzyżowa i gorzkie żale

Środa Popielcowa, podczas której kapłan posypuje głowy wiernych popiołem, w sposób symboliczny przypomina, że katolicy potrzebują duchowej przemiany, aby przygotować się do przeżycia tajemnicy Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Jednak Wielki Post trwa czterdzieści dni, dlatego ważny jest udział w wielkopostnej liturgii. Udział w nabożeństwa wielkopostnych nie jest obowiązkowy, jednak Kościół zaleca, aby choć raz podczas Wielkiego Postu w nich uczestniczyć.

Nabożeństwa wielkopostne to:
Droga krzyżowa - jest symbolicznym odtworzeniem drogi Jezusa Chrystusa na śmierć i złożenia go do grobu. Uczestnictwo w niej polega na rozpamiętywaniu poszczególnych wydarzeń Męki Jezusa, wczuwaniu się w Jego przeżycia, współczuciu Jego cierpieniu.

Gorzkie żale - nabożeństwo pasyjne w Kościele katolickim mające najczęściej formę nabożeństwa eucharystycznego. Powiązane jest z kazaniem pasyjnym.

Droga krzyżowa jest odprawiana w piątki - na pamiątkę dnia, w którym Jezus został ukrzyżowany, zaś gorzkie żale - w niedziele.