Prof. Jan Miodek: O ogrywaniu i pełnym sondażu

PROF. JAN MIODEK W INTERNECIE - ZOBACZ WIĘCEJ PORAD

Jeśli natomiast w prasowych i internetowych relacjach sportowych widzę od paru lat wyłącznie formę ograć ("Lech ograł Wisłę", "Nadal ograł Federera", "Polska ograła Francję" itp.), uznaję to i za stylistyczne, i za semantyczne nadużycie. Przecież w tych wszystkich pojedynkach nieuczciwości nie było! A zatem należało się posłużyć albo czasownikiem wygrać, albo pokonać, albo zwyciężyć. Piszę to wszystko także w imieniu red. Bohdana Tomaszewskiego - równie jak ja poirytowanego nieznośną modą na ogrywanie.

Innym moim "ulubieńcem" jest natrętny wyraz jakby. Ostatnio usłyszałem go w wypowiedzi jednej z polskich siatkarek: "Miałyśmy tydzień jakby przerwy w treningach". Na miły Bóg, Szanowne Panie! - miałyście przecież rzeczywistą przerwę w treningach, a nie pozorowaną, więc po co ubezpieczające jakby?!! Byłoby ono zasadne np. w konstrukcji: "Była to jakby przerwa w treningach, ale de facto wypełniały ją męczące ćwiczenia".

I jeszcze jeden mój leksykalny ulubieniec - postać pełen, coraz powszechniej odbierana jako lepszy wariant formy pełny. - To zupełnie chybione gramatyczne odczucie! Przymiotnik pełen może być użyty jako przydawka - określenie rzeczownika - tylko wtedy, gdy jest rozwinięty jeszcze jakimś określeniem, np. kosz pełen grzybów, dzbanek pełen jagód, rejs pełen przygód itp.

W gazetowym zdaniu "pełen sondaż kosztuje 10 tysięcy" mamy typowy rażący błąd, polegający na niewłaściwym użyciu postaci pełen. Poprawne jest tylko zdanie: "Pełny sondaż kosztuje 10 tysięcy" - tak jak zgodne z normą są syntagmy typu "pełny kosz stał na podłodze", "pełny dzbanek stał na stole". Mógłby to być natomiast sondaż pełen ciekawych pytań, sondaż pełen niespodziewanych wyników z rozwinięciami formy pełen - takimi jak w przywołanych wyżej połączeniach kosz pełen grzybów, dzbanek pełen jagód, rejs pełen przygód.