Nowe uprawnienia policji. Będą kamery w mundurach

W niedzielę, 15 maja, na komisariat policji przy ul. Trzemeskiej trafił 25-letni Igor S. Około 6 rano na pl. Solnym doszło między nim a policjantami do szarpaniny. Zdaniem policji mężczyzna zachowywał się agresywnie, wyrywał się i dlatego użyto wobec niego paralizatora. Mężczyzna został zatrzymany, bo był poszukiwany przez prokuraturę. Gdy trafił na komisariat Stare Miasto nadal miał być agresywny, więc drugi raz użyto paralizatora.

Tym razem - jak twierdzi wewnętrzna policyjna kontrola - niezgodnie z prawem. Bo prawo zakazuje używania paralizatora wobec osoby zakutej w kajdanki. W końcu w trakcie rozmowy Igor S. zasłabł i osunął się na ziemię. Reanimacja - najpierw prowadzona przez policjantów, a potem pogotowie - nic nie dała. Mężczyzna zmarł, a lekarz jako przyczynę śmierci podał niewydolność krążeniowo-oddechową. Tuż po śmierci Igora organizowano liczne protesty przeciwko policji, doszło również do zamieszek przed komisariatem. Rodzina i znajomi Igora twierdzą, że mężczyzna zmarł z powodu błędów policji.

- Gdyby policjanci mieli kamery w mundurach, to sprawa Igora S. zostałaby szybko rozwiązana. W tak wątpliwej sytuacji policjant mógłby wykazać, że nie doszło do nadużycia władzy. Niezawisły sąd oceniłby czy zastosowane środki były zasadne - mówi Marcin Zatorski, radca prawny z kancelarii Zatorski & Wspólnicy. - W tej sytuacji nie będzie również mowy o złamaniu przepisów. Jeśli ustawa zostanie przegłosowana, to będzie legalna. W kontrowersyjnych przypadkach, gdy policjantowi nie będzie działać kamera należy sprawdzić czy problem ze sprzętem nie zdarza się regularnie danemu funkcjonariuszowi. Wtedy należałoby przyjrzeć się sprawie znacznie bliżej - dodaje Zatorski.

Zgodnie z zapowiedzią ministra Mariusza Błaszczaka, kamery na mundurach mają pojawić się do 2020 r. w ramach wymiany sprzętu i wyposażenia służb mundurowych.

- Prosiliśmy od dawna o kamery. Bardzo często policjant nie ma jak udowodnić, że działał zgodnie z prawem. To może ostudzić zapał osób, które nagrywają interwencję, wyciągają odpowiedni kontekst i umieszczają w internecie - mówi Paweł Petrykowski z wrocławskiej policji. I dodaje: - Takie działania to często pomówienia przeciwko policjantom. Z kolei dochodzenia trwają długo i bardzo trudno naprawić powstałe szkody wizerunkowe. Nagrania z kamery mogą być materiałem pomocniczym lub dowodowym w śledztwie. Tak jak w przypadku nagrań z kamer znajdujących się w samochodach.

Podobne rozwiązanie z umieszczonymi w mundurze kamerami zastosowano już m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Austrii i Stanach Zjednoczonych. Zdaniem dr Krzysztofa Liedela, dyrektora Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas, to dobra zmiana.

- Ten pomysł sprawdził się w wielu krajach. W końcu policjant będzie miał jak się bronić podczas burzy medialnej. W dodatku, jeśli chce się skutecznie łapać bandytów, to trzeba korzystać z nowych technologii. Służby muszą mieć równie dobry sprzęt, co przestępcy - tłumaczy dr Liedel.

Rozwój służb (policji, straży pożarnej, straży granicznej i Biura Ochronny Rządu) według założeń pochłonie 9,2 mld zł. Na budowę nowych komisariatów i modernizację starych przeznaczono 2,3 mld zł. Na wymianę sprzętu i wyposażenia, w tym kamery, ok. 2,7 mld zł. Najwięcej, bo 4,1 mld zł zostanie przekazane na podwyżki.

- Nie wiemy jeszcze ile komisariatów zostanie wyremontowanych, tak samo ile nowego sprzętu trafi do rąk policjantów. Nie ulega jednak wątpliwości, że kamery, nowe mundury, broń krótka i długa oraz lepsze samochody, to priorytet - ocenia Piotr Babiarz, poseł Prawa i Sprawiedliwości oraz członek Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.

Według projektu ustawy od 1 stycznia 2017 r. pensja służb mundurowych wzrośnie o 300 zł brutto. Kolejny wzrost o 300 zł zaplanowano na 2019 r. Ustawa zostanie najprawdopodobniej przegłosowana podczas najbliższego posiedzenia Sejmu, który zaplanowano na 13 grudnia.