Nasze miasta już doganiają zachodnią Europę

Grzegorz Chmielowski: - Program Infrastruktura i Środowisko, finansowany przez Unię Europejską, miał wesprzeć dolnośląskie samorządy w budowie kanalizacji, modernizacji starych sieci kanalizacyjnych i budowie oczyszczalni ścieków. A także w porządkowaniu gospodarki odpadami. Jego realizacja dobiega końca. Czy można powiedzieć, że na Dolnym Śląsku nie mamy już problemów z dziurawymi szambami czy ze starymi, nieefektywnymi oczyszczalniami ścieków?

Aleksander Marek Skorupa: - Generalnie można stwierdzić, że dziś średnie i duże miasta oraz duże skupiska wiejskie na Dolnym Śląsku mają już zbudowaną kanalizację sanitarną. Mieszkańcy otrzymali możliwość odprowadzania do niej ścieków. Dotyczy to ponad 98 procent terenów dużych miast, takich jak Wrocław czy Legnica. Do skanalizowania pozostają peryferia tych miast i część terenów wiejskich. Zwłaszcza tych o rozproszonej zabudowie. Praktycznie rzecz biorąc, realizacja Programu Infrastruktura i Środowisko umożliwiła samorządom budowę i modernizację kanalizacji na terenach gęsto zaludnionych, skąd pochodzi zdecydowana większość ścieków.

Program Infrastruktura i Środowisko w naszym województwie to przedsięwzięcie ogromne, wartości ponad półtora miliarda złotych. Jakie są jego zasadnicze elementy?

Rzeczywiście, w ramach Programu od roku 2007 zostało zrealizowanych 49 zadań o wartości do 25 mln euro, #obsługiwanych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Z tego 32 zadań w zakresie budowy sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i budowy oczyszczalni ścieków oraz trzy z gospodarki odpadami. Pozostałe dotyczą opracowania dokumentacji, która umożliwi przygotowanie nowych inwestycji w okresie 2014-2020. Ponadto było pięć zadań obsługiwanych w naszym regionie przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska o wartości powyżej 25 mln euro. Wartość wszystkich tych inwestycji na Dolnym Śląsku wynosi 1,6 mld zł.

Czyli czas trwania Programu minął. Wszystko udało się zakończyć?

Niezupełnie minął. Do końca roku kończy się czas finansowania inwestycji, a później na początku roku 2016 nastąpią jeszcze formalne rozliczenia. Stąd w zdecydowanej większości inwestycje są już zakończone albo znajdują się w ostatniej fazie realizacji. Realizowane są także inne, ważne zadania, jak np. przyłączenia posesji do nowej sieci kanalizacyjnej. To bardzo ważne. Unia dopłaca do budowy kanalizacji i wymaga, aby po zakończeniu realizacji inwestycji wszyscy mieszkańcy objęci projektem zostali przyłączeni do sieci.

Dzięki inwestycjom nasz region staje się coraz bardziej atrakcyjny dla inwestorów

A co w sytuacji, gdyby mieszkańcy ociągali się z przyłączaniem się do nowych sieci kanalizacyjnych, pobudowanych za europejskie pieniądze?

Konsekwencje mogą być bardzo poważne. Unia może zażądać od beneficjentów nawet zwrotu części europejskiej dotacji. W WFOŚiGW we Wrocławiu samorządy i ich spółki, mogły w tym roku pozyskać dofinansowanie na budowę przyłączy do budynków prywatnych do nowych kanalizacji. To ulga dla kieszeni przysłowiowego Kowalskiego, bo przecież wykonanie wpięcia do kanalizacji jest obowiązkiem mieszkańców.

Czy dzięki realizacji tego Programu Dolny Śląsk dogonił Europę Zachodnią, gdy chodzi o sieci wodociągowe, kanalizację, oczyszczalnie ścieków?

W miastach i na terenach wiejskich o dużym stopniu zaludnienia w nizinnej części naszego województwa z pewnością osiągnęliśmy już poziom europejski. Natomiast pozostało jeszcze sporo do zrobienia na tych obszarach wiejskich, gdzie gęstość zaludnienia jest mała, gdzie małe miejscowości czy kolonie są dość oddalone od siebie. Czeka nas też jeszcze wiele pracy na terenach górskich. To zadanie na nową perspektywę unijną w zakresie rozwiązywania problemów z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków. Na pewno trzeba będzie budować m.in. sieci rozproszone.
**

Coraz częściej gminy współpracują przy realizacji dużych projektów

Dopiero w ostatnich latach ważnym tematem stała się sprawa zagospodarowania nieczynnych wysypisk odpadów. Na Dolnym Śląsku jest ich jeszcze sporo. Dlaczego wcześniej nie zwracano uwagi na ten problem?**

Z problemem odpadów, także zagospodarowania zamkniętych wysypisk, gminy mają do czynienia od dawna. Jednak wcześniej uważano, że jest jeszcze czas, by zabrać się za rekultywacje wysypisk, a pieniądze były bardziej potrzebne na inne zadania. Dzięki Programowi pojawiła się szansa podjęcia działań także w tym zakresie. Także poprzez nowe podejście do sprawy, zainicjowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Dzięki niemu o rekultywację wysypisk ze wsparciem środków unijnych gminy starają się teraz nie tylko indywidualnie, ale łączą się w grupy. Bo wiadomo, że Unia chętniej wspiera duże projekty. I dzięki temu łatwiej o dofinansowanie. Właśnie kończy się realizacja projektu rekultywacji 9 nieczynnych wysypisk odpadów w: Polanicy-Zdroju, Bystrzycy Kłodzkiej, Przemkowie, Jędrzychowicach, Sulikowie, Ziębicach, Strzegomianach, Sulęcinie i Stróży. To w sumie 21 hektarów. Wysypiska zostały odgazowane i tak zabezpieczone, by nie odpływała z nich woda odciekowa, która może zawierać niebezpieczne substancje. Na zakończenie prac jest tam sadzona zieleń i powstają ścieżki edukacyjne.

Ten przykład zadziałał na inne gminy?

Oczywiście. O podobną rekultywację wysypisk stara się teraz kilkanaście dolnośląskich gmin. Jest to też system korzystny finansowo, bo gminy dostają na zrealizowanie projektów do 85 proc. potrzebnych środków. Moim zdaniem, teraz, gdy zasadniczo rozwiązany jest problem gospodarki ściekowej, samorządy muszą zakończyć proces rekultywacji zamkniętych składowisk odpadów.

Razem po prostu łatwiej i taniej?

Tak, coraz częściej gminy współpracują przy realizacji dużych projektów. Bo Unia preferuje duże projekty i współpracę gmin. Tak było w przypadku realizacji budowy kanalizacji Bolesławiec - Lwówek Śląski czy Miękinia - Janówek (Wrocław). Wspólny wielki projekt wodociągowo-kanalizacyjny zrealizowano w powiecie dzierżoniowskim.

Mam jednak wrażenie, że gminy najpierw zadbały o ładny ratusz, rynek, wybrukowały ulice w centrum, a potem dopiero zastanawiały się, za co zbudować kanalizację czy zrekultywować nieczynne wysypisko śmieci...

Proszę nie zapominać o tym, że tereny peryferyjne w miastach i wiejskie w pobliżu dużych miast to od kilku lat obszary intensywnej rozbudowy mieszkaniowej. Powstają nowe osiedla, wręcz nowe miasta. Tam po prostu infrastruktury (woda, kanalizacja) nie było. Samorządy musiały więc najpierw uporać się z tymi podstawowymi potrzebami i pomógł w tym kończony właśnie POIiŚ.

Program Infrastruktura i Środowisko to olbrzymie kwoty, wydane na roboty ziemne, budowlane, konstrukcyjne itd. Czy miały te inwestycje wpływ na kondycję gospodarczą regionu?

Miały i wciąż mają, bo jak wspomniałem, część robót jeszcze jest realizowana. Inwestowanie w ekologię spowodowało, że wiele firm, a w nich tysiące pracowników miały zlecenia. Przedsiębiorstwa miały szanse się wzmocnić, wyspecjalizować, unowocześnić. Realizacja nowych sieci kanalizacyjnych, oczyszczalni sprawiła, że powstało wiele nowych uzbrojonych terenów dla budownictwa mieszkaniowego i nie tylko. A cały region stał się bardziej atrakcyjny dla kolejnych inwestorów.

Program Infrastruktura i Środowisko 2007-2013

Zadania obsługiwane przez WFOŚGiW we Wrocławiu
Gospodarka wodno-ściekowa

• Średzka Woda Sp. z o.o. w Środzie Śląskiej – Inwestycje w zakresie gospodarki wodno-ściekowej w miejscowościach Środa Śląska, Ciechów i Bukówek
• Międzygminna Spółka Wodno-Kanalizacyjna Suplaz Sp. z o.o. w Sulikowie – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej gmin leżących w zlewni rzeki Czerwona Woda
• WiK Sp. z o.o. w Strzegomiu – Zapewnienie prawidłowej gospodarki ściekowej w gminie Strzegom
• HYDRO-TECH Sp. z o.o. w Nowogrodźcu – Rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej w Gminie Nowogrodziec – I etap
• ZWiK Sp. z o.o. Strzelin – Budowa kanalizacji w Gminie Strzelin wraz z modernizacją oczyszczalni ścieków w Chociwelu
• Gmina Ziębice – Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Henryków oraz budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Ziębice
• ZWiK Sp. z o.o. Oława – Modernizacja oczyszczalni ścieków oraz budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w mieście Oława
• WiK Sp. z o.o. w Dzierżoniowie – Modernizacja i rozbudowa gospodarki wodno-ściekowe na terenie gmin Powiatu Dzierżoniowskiego – etap I
• Gmina Siechnice – Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Żerniki Wrocławskie
• Gmina Miejska Głogów – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej południowo- wschodniej części miasta Głogów
• ZUK w Miękini – Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Wrocław w części gminy Miękinia
• ZWiK Sp. z o.o. Oława – Modernizacja oczyszczalni ścieków oraz budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w mieście Oława– II etap
• MPWiK Wrocław – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu – IV etap
• Gmina Świebodzice – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji wałbrzyskiej – Świebodzice
• MPWiK we Wrocławiu – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu – VI etap
• LPWiK S.A. – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Legnica
• Gmina Twardogóra – Przebudowa i modernizacja Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Twardogórze
• Gmina Trzebnica – Uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Trzebnica
• ZWiK Sp. z o.o. w Bystrzycy Kłodzkiej – Rozwój i modernizacja infrastruktury ściekowej w Aglomeracji Bystrzyca Kłodzka
• Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Kąty Wrocławskie – Modernizacja oczyszczalni ścieków w Jurczycach – etap I
• Gmina Oborniki Śląskie – Czysta woda w gminie Oborniki Śląskie
• Gmina Czernica – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Czernica
• PWŚ Sp. z o.o. Żarów – Poprawa gospodarki osadowej na terenie oczyszczalni ścieków w miejscowości Żarów
• Gmina Stronie Śląskie – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na obszarze Aglomeracji Stronie Śląskie
• MGK Sp. z o.o. Oleśnica – Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Dąbrowskiego oraz modernizacja oczyszczalni ścieków w Oleśnicy
• PWiK Sp. z o.o. Bolesławiec – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji Bolesławiec
• SGK Sp. z o.o. Syców – Rozdzielcza kanalizacja sanitarna i deszczowa dla miasta Sycowa
• WZWiK Wałbrzych – Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Wałbrzyskiego Związku Wodociągów i Kanalizacji
• Gmina Długołęka – Przebudowa oczyszczalni ścieków w Mirkowie - etap II
• Gmina Oława – Uregulowanie gospodarki ściekowej na terenie aglomeracji Stanowice
• Gmina Twardogóra – Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Goszcz i Grabowno Wielkie
• Gmina Długołęka – Budowa kanalizacji sanitarnej w m. Kiełczów, gm. Długołęka

Gospodarka odpadami

• DiS Sp. z o.o. – Rekultywacja dolnośląskich składowisk odpadów komunalnych
• PGK „Sanikom” Sp. z o.o w Lu-bawce – Rekultywacja składowisk odpadów komunalnych na cele przyrodnicze w Środkowosudeckim Regionie Gospodarki Odpadami
• ZUK Pieszyce – Rozbudowa Zakładu Gospodarki Odpadami – Ekologicznego Centrum Odzysku w Bielawie

Opracowanie dokumentacji na zadania realizowane w latach 2014-2020

• PWiK w Bolesławcu Sp. z o.o. – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Lwówek Śląski – przygotowanie dokumentacji
• Gmina Miejska Chojnów – Modernizacja oczyszczalni ścieków w Go-liszowie dla aglomeracji Chojnów – opracowanie dokumentacji projekt.
• Gmina Jawor – Modernizacja gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji jaworskiej
• Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w Dzierżoniowie – Opracowanie dokumentacji na realizację przedsięwzięcia pn. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie powiatu dzierżoniowskiego – etap II
• Gmina Miejska Kamienna Góra – Przygotowanie dokumentacji w celu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w Kamiennej Górze
• Gmina Wisznia Mała – Opracowanie dokumentacji projektowych dla budowy sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach ujętych w Aglomeracji Wrocław – Psary, Szymanów, Krzyżanowice
• ZWiK Sp. z o.o. w Nowej Rudzie – Przygotowanie dokumentacji projektowej międzygminnej oczyszczalni ścieków w Ścinawce Dolnej oraz kanalizacji sanitarnej dla Miasta i Gminy Nowa Ruda
• RPK Sp. z o.o. w Złotoryi – Modernizacja oczyszczalni ścieków i pompowni ścieków w Złotoryi, etap I przygotowanie dokumentacji
• MPWiK S.A. we Wrocławiu – Docelowe rozwiązanie gospodarki ściekowej dla miasta Wrocławia – Etap przygotowawczy
• LPWiK S.A. – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Legnica – etap II – opracowanie dokumentacji
• Gmina Mieroszów – Opracowanie dokumentacji dla projektu pn. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Mieroszów
• WK Sp z o.o. w Kłodzku – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej Kłodzka, etap I – przygotowanie dokumentacji projektowej
• Gmina Jaworzyna Śląska – Przygotowanie dokumentacji projektowej na budowę kanalizacji dla wsi Pastuchów i Piotrowice Świdnickie w aglomeracji Żarów
• „Hydrotech” Sp. z o.o. Nowogrodziec – Opracowanie dokumentacji na realizację przedsięwzięcia pn. Rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej w Gminie Nowogrodziec, etap II – m. Godzieszów, Czerna, Nowa Wieś, Zebrzydowa

Zadania obsługiwane przez NFOŚiGW:
Gospodarka wodno-ściekowa

• PGK „Dolina Baryczy” Sp. z o.o. – Uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni rzeki BaryczyZGO
• MPWiK S.A. – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu – etap III
• MPWiK S.A. – Poprawa gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu – etap V
• PWiK „Wodnik” Sp. z o.o. w Jeleniej Górze – Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej aglomeracji Jelenia Góra

Gospodarka odpadami

• Gać Sp. z o.o. – System gospodarki odpadami Ślęża – Oława