Najbardziej zagadkowa rzeźba Dolnego Śląska. Co to ma przedstawiać?

Turyści spacerujący po ścisłym centrum Wałbrzycha pomiędzy Rynkiem a Placem Magistrackim w Wałbrzychu spostrzegają, w prześwicie pomiędzy kamienicami, przykuwającą wzrok instalację. To wielka, lśniąca jak lustro, wykonana z tworzyw sztucznych imitujących metal kula osadzona na czerwonych obręczach i podporach również w kolorze czerwonym. Zagadkowa rzeźba stoi na terenie Pasażu Okrężnego, odnowionego i urządzonego w latach 2010-2011 skweru z ławkami i zielenią na tyłach starych kamienic. To teraz miły, zielony zakątek, zadbany i obsadzany z roku na rok nowymi szlachetnymi odmianami drzew. W ostatnich latach posadzono tu magnolie, a jesienią 2023 roku jeden z pięciu nowych wałbrzyskich miłorzębów japońskich.

Kula z Pasażu Okrężnego w Wałbrzychu nie jest opatrzona podpisem autora, ani opisem informującym o nazwie konstrukcji i jak każde dzieło sztuki nie daje się łatwo zaszufladkować. Każdy nazywa ją po swojemu, najczęściej skojarzenia dotyczą:

• kosmosu, UFO, satelity, "Sputnika" (nota bene prawdziwa wałbrzyska rzeźba "Sputnik" stoi na placu przy Hotelu Sudety),
• niedokończonej lub zepsutej fontanny;
• Ziemi, globusa i innych makiet planet.

Tymczasem Rewaloryzacja zdewastowanej przestrzeni publicznej kwartału mieszkaniowo - usługowego ograniczonego Rynkiem, Placem Magistrackim, ul. Gdańską i Sienkiewicza "Pasaż Okrężny" odbyła się wedle nietuzinkowego zamysłu artysty, który wygrał konkurs ogłoszony przez Wałbrzych w marcu 2009 roku. Nagrodą w konkursie było wykonanie opracowania koncepcji urbanistyczno-architektonicznej dla "Pasażu Okrężnego" oraz "Pasażu Gdańskiego" w Wałbrzychu.

Zwyciężył pomysł profesora Zbigniewa Bacia z Politechniki Wrocławskiej, twórcy nurtu habitat w architekturze. Zmarły w 2021 roku naukowiec stworzył kilkadziesiąt prac i opracowań projektowych na potrzeby nowych rozwiązań architektonicznych na całym świecie. Chciał w swoich projektach wcielić koncepcję kreowania przestrzeni do życia, zapewniającej najkorzystniejsze warunki do wszechstronnego rozwoju żyjących tu ludzi. Każdy habitat miał być niepowtarzalny, wyróżniający się i miał zawierać rozwiązania służące wygodzie przyszłych mieszkańców.

W ramach przebudowy Pasażu Okrężnego w dawnym obskurnym podwórku stworzono oazę zieleni, wyburzono brzydkie ruiny, przestrzeń uporządkowano, ułożono kostkę brukową, posadzono rośliny, pojawiło się oświetlenie, mała architektura i zagadkowa instalacja. Prace rewitalizacyjne kosztowały 1,6 mln zł, dofinansowanie z Unii Europejskiej w Ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013 wynosić miało ponad 1,1 mln zł.