Lubomski Wielikąt to unikalny zakątek ziemi wodzisławskiej. Grupa stawów zachwyca przyrodą i krajobrazem. Zobaczcie z „lotu ptaka” ZDJĘCIA

Wielikąt w gminie Lubomia to wyjątkowe miejsce na mapie województwa śląskiego. Zajrzeć powinien tutaj każdy turysta. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy obejmuje kompleks stawów hodowlanych Gospodarstwa Rybackiego Wielikąt z otaczającymi je polami i łąkami. Składa się na nie dziewięć większych akwenów o powierzchni od 17 do 40 hektarów oraz kilkanaście mniejszych. Łączna powierzchnia zbiorników wodnych zajmuje 370,5 ha. Pierwsze wzmianki o stawach rybnych na terenie Wielikata pochodzą z 1532 roku. Gospodarka rybacka z pewnością miała duże znaczenie dla tutejszego majątku – Grabówki.

W 1993 roku, na terenie Wielikąta, wytyczono ścieżkę dydaktyczną z siedmioma punktami obserwacyjnymi i platformą widokową w centralnej części stawów. Odwiedzając to miejsce przyda się przewodnik Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura”. Publikacja oprowadza po najciekawszych zakątkach Wielikąta.

Cały ten obszar ma ponad 600 ha. Zwiedzając go warto zaopatrzyć się także w lornetkę - radzą autorki książki "Szlakiem legend i zabytków historyczno-przyrodniczych", pod redakcją Joanny Frydrych i Sabiny Kuśki (wyd. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Syryni). Wielikąt słynie bowiem z dzikiego ptactwa. Penetrując go, warto zatem poobserwować gatunki, których nie spotkamy w częściach zurbanizowanych województwa śląskiego.

Dotychczas potwierdzono występowanie na terenie Wielikąta 236 gatunków ptaków, w tym 129 lęgowych lub prawdopodobnie lęgowych. Z grupy ptaków wodno-błotnych zaobserwowano 123 gatunki.

„_Stanowiska lęgowe mają tu gatunki zagrożone i potencjalnie zagrożone w skali globalnej, europejskiej, krajowej oraz regionalnej. Są to m.in.: bąk, bączek, krakwa, hełmiatka, podgorzałka, orzeł bielik, kropiatka, krwawodziób, zimorodek, podróżniczek, brzęczka i wąsatka. W 2008 r. stwierdzono tu piąty przypadek lęgu w Polsce gęsiówki egipskiej. Poza znaczeniem związanym z zapewnieniem warunków do lęgów dla bogatego zespołu awifauny, „Wielikąt” pełni też ważną funkcję jako miejsce odpoczynku ptaków w okresie przelotów i koczowania polęgowego. Pierzą się na stawach pokaźne stada ptaków wodnych, np. w latach 90. były one najważniejszym pierzowiskiem łabędzi niemych w południowo-zachodniej Polsce, skupiającym do 1300 ptaków. Podczas przelotów stwierdzono tu takie rzadkie w Polsce gatunki, jak kormoran mały, pelikan różowy, czapla nadobna, warzęcha, gęś mała, gęś tybetańska, bernikla rdzawoszyja, kazarka rdzawa, sterniczka, sęp płowy, błotniak stepowy, kobczyk, dubelt, czajka towarzyska, brodziec pławny, terekia i wydrzyk długosterny_” – podaje Wikipedia. Najwięcej ptaków gniazduje w Wielikącie na przełomie lipca i sierpnia.

W 2004 roku Wielikąt, na podstawie obowiązujących w Unii Europejskiej kryteriów, ogłoszono ostoją ptactwa o randze międzynarodowej, a cztery lata później obszar ten włączono do europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000.

Idealne warunki znalazły tutaj także ssaki związane z ekosystemem wodnym, takie jak: piżmak, rzęsorek rzeczek i wydra. Na terenie Wielikąta żyją również liczne gryzonie i ssaki drapieżne np. karczownik, lis, gronostaj, borsuk czy jenot.

Faunie towarzyszy charakterystyczna roślinność. Mowa tu np. o rzadkim kosaćcu żółtym. Na groblach rosną piękne drzewa liściaste – dęby szypułkowe, klony zwyczajne, jawory, brzozy, osiki, graby i olchy. Wiele z nich osiągnęło już rozmiary pomnikowe. Krzewy reprezentują: wierzba, bez czarny, tarnina, dzika róża, jeżyna popielica, kalina koralowa oraz kruszyna pospolita. Wszystkie są objęte ochroną gatunkową.