Koronawirus sparaliżuje przygotowania do wyborów prezydenckich? Sprawdź

Czy błyskawicznie rozszerzająca się epidemia koronawirusa zmusi Państwową Komisję Wyborczą do zmiany kalendarza wyborczego? Co ze zbieraniem podpisów prze komitety i kompletowaniem komisji wyborczych? Zmiana terminów musiałaby się wiązać ze zmianą terminu wyborów, a to wchodziłoby w grę jedynie po wprowadzeniu stanu wyjątkowego.

Jak wyjaśnia nam biuro prasowe PKW, póki co nie są planowane żadne zmiany w kalendarzu wyborczym. - Działamy na podstawie obowiązujących przepisów, które nie uległy zmianie. Do wyborów jeszcze prawie dwa miesiące. Na chwilę obecną wszystkie nasze czynności wykonywane są bez zmian - powiedział nam Tomasz Grzelewski, rzecznik prasowy PKW. Jednak jak zastrzegł:
Ewentualne decyzje będą podejmowane na bieżąco. To oznacza, że w ostateczności nie można wykluczać nawet decyzji o wprowadzeniu stanu wyjątkowego.

Konstytucja mówi, że "w czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu". Kto decyduje o wprowadzeniu stanu wyjątkowego? Może to zrobić prezydent na wniosek rządu. Jak mówi konstytucja może go wprowadzić na czas nie dłuższy niż 90 dni, w części albo na całym terytorium państwa.

Co ze zbieraniem podpisów i kompletowaniem komisji wyborczych?

Jeżeli chodzi o podpisy, PKW zarejestrowała jak na razie lidera PSL Władysława Kosiniaka-Kamysza jako kandydata na prezydenta. Jego komitet dostarczył ponad 180 tys. podpisów. Kolejne komitety wyborcze deklarują, że mają już komplety podpisów poparcia pod swoimi kandydatami. Takie deklaracje padły na przykład ze strony sztabów Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, Roberta Biedronia oraz Krzysztofa Bosaka. Zgodnie z utrzymywanym kalendarzem wyborczym, komitety mają czas na zbieranie podpisów do 26 marca. Przypomnijmy, ze musi ich być minimum 100 tysięcy.

Co z naborem do komisji wyborczych? - Nie mamy sygnałów o problemach ze skompletowaniem obwodowych komisji wyborczych - odpowiedział nam Tomasz Grzelewski, rzecznik prasowy PKW.

Urzędnicy wyborczy i pełnomocnicy komitetów, będą zbierać chętnych do pracy w obwodowych komisjach. By obsłużyć majowe wybory, tylko we Wrocławiu potrzeba około 4 tysięcy osób.

23 marca upływa termin powołania okręgowych komisji wyborczych, a do 10 kwietnia mogą się zgłaszać chętni do pracy w obwodowych komisjach. - Za to odpowiadają komisarze wyborczy, a powołanie obwodowych komisji wyborczych nastąpi 19 kwietnia - wyjaśnia Tomasz Grzelewski.

Podobnie jak w poprzednich wyborach - parlamentarnych - w zgłaszaniu członków pierwszeństwo mają poszczególne komitety wyborcze. Osoby z nimi nie związane, ani nie rekomendowane, mają szanse się załapać do komisji w których tych desygnowanych kandydatów zabraknie. „Niezależni”członkowie komisji zostaną dobrani losowo przez urzędników wyborczych. Informację o możliwości dokonania zgłoszenia kandydata do losowania, oraz o terminie tego zgłoszenia, miejscu, dacie i godzinie przeprowadzenia losowania, urząd gminy powinien przekazać komisarzowi wyborczemu oraz podać do publicznej wiadomości, co najmniej na dwa dni przed upływem terminu zgłoszenia kandydatów do losowania, wywieszając zawiadomienie w swojej siedzibie, w miejscu ogólnodostępnym, oraz umieszczając je w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu gminy. Informację tę komisarz wyborczy zobowiązany jest też umieścić na stronie internetowej delegatury Krajowego Biura Wyborczego.

Gdzie będzie można się zgłaszać?

We Wrocławiu urzędnicy wyborczy rozpoczną dyżury od poniedziałku 16 marca przy pl. Nowy Targ w godzinach od 09.00 do 12.00. Chęć udziału w pracach obwodowej komisji wyborczej, można też zgłosić bezpośrednio do pełnomocnika wyborczego wybranego komitetu wyborczego. Wykaz wszystkich pełnomocników będzie można znaleźć na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej. W tej chwili trwa jeszcze rejestracja komitetów wyborczych poszczególnych kandydatów (upływa 16 marca).

Komisje muszą liczyć - zależnie od liczby mieszkańców na swoim terenie - od 7 do 13 członków, czyli kilkaset tysięcy w całym kraju. Biorąc pod uwagę liczbę wszystkich obwodowych komisji podlegającym czterem Okręgowym Komisjom Wyborczym na Dolnym Śląsku, do obsługi wyborów tylko we Wrocławiu, trzeba skompletować sztab liczący około 4 tysięcy osób.

Stawki wahają się od 350 do 500 złotych

Wybory prezydenckie tym razem będą kosztować blisko 320 mln złotych, czyli ponad dwukrotnie więcej niż przed pięcioma laty. Tak duży wzrost kosztów związanych jest z dwukrotnym podniesieniem stawek dla osób obsługujących wybory. Za udział w pracach komisji obwodowej, członek komisji otrzymuje zryczałtowaną dietę, zależną od pełnionej funkcji. Członek komisji może liczyć na 350 zł, zastępca przewodniczącego na 400, zaś przewodniczący komisji na 500 zł. Do głównych obowiązków zatrudnionych w komisji należą: dbanie o przestrzeganie prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania, liczenie głosów i ustalenie wyników głosowania w obwodzie, a następnie przesłanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej.

Kto może załapać się do obwodowej komisji wyborczej?

Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśnia, że kandydatem do pracy w komisji może być osoba, która jest ujęta w stałym rejestrze wyborców w województwie, w którym znajduje się gmina właściwa dla tej komisji, oraz posiada prawo do głosowania. Ten ostatni warunek spełnia obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat. Osoba ta, nie może być pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, nie może być też pozbawiona praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu. Nie może być to ponadto osoba ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu. To nie wszystko, w wytycznych PKW zwraca się uwagę, że można być członkiem tylko jednej komisji wyborczej. Wskazano też, że członkiem komisji nie może być kandydat w wyborach, pełnomocnik wyborczy, pełnomocnik finansowy, mąż zaufania lub obserwator społeczny. Jak podkreślono, członkiem komisji nie może być również osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach: małżonkiem, ojcem, matką, dziadkiem, babcią (tzw. wstępnym), synem, córką, wnukiem, wnuczką (tzw. zstępnym), rodzeństwem, małżonkiem zstępnego lub przysposobionego albo osobą pozostającą z kandydatem w stosunku przysposobienia. Składy powołanych komisji powinny zostać wywieszone w urzędzie gminy oraz umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej każdego urzędu.