Jan Miodek: W kręgu "Millennium"

Oto pierwszy z fragmentów: "Pełen złych przeczuć wybiegł z domu". Chciałbym go przeciwstawić takim natarczywie się pojawiającym w mediach formom, jak "pełen sukces", "pełen plac", "pełen kosz", które bezwzględnie należy zamienić na poprawne warianty pełny sukces, pełny plac, pełny kosz. _Postać _pełen _może być użyta tylko jako orzecznik, np. _plac był pełen, kosz jest pełen, albo wtedy gdy - tak jak w tłumaczeniu książki Larssona - jest rozwinięta konstrukcją w dopełniaczu: plac pełen ludzi, kosz pełen malin - _jak _pełen złych przeczuć.

Polecam też wszystkim zdanie "Chcę, żebyś podał w wątpliwość wszystkie stare wnioski" - z poprawnym zwrotem podać w wątpliwość (jak podać się do dymisji), jakże często - niestety - opacznie zamienianym na "poddać w wątpliwość" (również "poddać się do dymisji").

Radzę też rodakom, by się wpatrzyli w połączenie spójnikowe wypowiedzenia: "Zostawił po sobie dwóch synów, którzy to synowie stworzyli podwaliny współczesnego imperium finansowego rodziny". - Kiedy decydujemy się we wskaźniku zespolenia na "podpórkowe" _to, _trzeba - jak w przytoczonym przykładzie - powtórzyć rzeczownik przed tymże połączeniem spójnikowym występujący ("…zostawił synów, którzy to synowie…"). Ogromna grupa użytkowników polszczyzny poprzestaje na błędnym "który (która, które, którzy) to", tworząc wypowiedzi typu "odwiedziłem Jurka, który to skończył właśnie dwadzieścia lat" - zamiast "odwiedziłem Jurka, który to Jurek skończył właśnie dwadzieścia lat".

Godzę się - tak jak wszystkie współczesne słowniki - z pasjonatem "człowiekiem ogarniętym jakąś pasją, miłośnikiem czegoś, hobbystą", wykorzystanym przez tłumaczkę Larssona w zdaniu "Nasiona i sadzonki można było kupić u jakiegoś innego pasjonata", chociaż ja będę używał do końca życia tego rzeczownika w pierwotnym znaczeniu "człowiek łatwo wpadający w pasję, furiat, choleryk".

Stanowczo natomiast odradzam wszystkim posługiwanie się (rzadziej: posługiwania się) wyrażeniami typu "wiodące dzienniki", "wiodące przedmioty nauczania", "wiodące sklepy" (w naszej książce: "Nie miała kłopotów ze zrozumieniem zażartej debaty, która później wybuchła w wiodących dziennikach"). Niech w naszym języku pozostaną "drogi wiodące do celu", "ścieżki wiodące do schroniska", dzienniki, przedmioty nauczania, sklepy _natomiast niech będą _największe, najważniejsze, główne.
I na koniec uwaga ortograficzna. W tekście książki i na tytułowej jej obwolucie mamy poprawnie zapisane Millennium - _przed dwa "l" i dwa "n". Na tylnej obwolucie pojawiło się natomiast _Millenium - _z dwoma "l", ale jednym "n". Reguła jest jednoznaczna: rzeczownik ten należy zapisać albo w postaci z "ll" i "nn", nawiązując do oryginału łacińskiego (_mille "tysiąc" + annus "rok"), albo w kształcie spolszczonym z jednym - "l" i jednym "n". _Millennium//milenium _to dosłownie, oczywiście, "okres tysiąca lat", także "tysięczna rocznica czegoś; tysiąclecie".