Według ludowych opowieści, uzasadniających pochodzenie nazwy, właściciele dworu stawiali w tej okolicy jasła, aby zmuszać przyjezdnych do popasu i odpowiedniej za niego opłaty.
Autorzy współczesnych słowników onomastycznych, tacy jak prof. prof. Stanisław Rospond i Maria Malec, a przede wszystkim prof. Władysław Lubaś, autor wnikliwego studium sprzed 50 lat o nazwie Jasło, naprowadzają na zupełnie inną etymologię. Oto pierwotnymi brzmieniami tej nazwy były postacie Jasieł, Jasioł (zapisy: Iasel 1252, Iassel 1284, Iassol, Jassel 1325-1327), przeniesione z nazwy rzeki Jasieł, Jasioł zwanej dziś Jasiołką. Dopiero od XV wieku pojawia się forma Jasło (Jaszlo 1417, Jasslo 1502), a doszło do tej zmiany w wyniku wyrównania postaci tematu fleksyjnego odmienianego przez przypadki wyrazu: ponieważ w przypadkach zależnych urabianych od mianownika Jasieł czy Jasioł musiały się pojawiać formy do (z) Jasła, Jasłem, w (o) Jaśle, ich temat Jasł- został przeniesiony do przypadka pierwszego, a rodzaj męski nazwy został zmieniony na nijaki.
A skąd pochodzi ów Jasieł, Jasioł, jak już wiemy - prymarnie nazwa rzeki? - Oparta jest ona na tym samym rdzeniu co przymiotnik jas-ny, nawiązujący do prasłowiańskiego jes-, a ten do praindoeuropejskiego aidh-s "jasny, czysty". Dla górskiej rzeki - o jasnym, kamienistym dnie - był to rdzeń odpowiedni!
Ponieważ na ogół jednym tchem z Jasłem wymienia się Krosno, dopowiedzmy, że to ostatnie było najpierw Krostnem, czyli nazwą utworzoną przyrostkiem -no od wyrazu krosta - "wyprysk na skórze", ale w dawnym znaczeniu topograficznym także "pagórek porosły zaroślami". Grupa spółgłoskowa -stn- uprościła się do postaci -sn- i od wieków funkcjonuje już Krosno.
Oczywiście, identyczną etymologię ma Krosno Odrzańskie (drugi człon tej nazwy został ustanowiony po II wojnie światowej), a w niektórych jego zapisach zachowało się "t", np. Crosten z r. 1202 (postać zniemczona - substytut Krostna).
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
