Jest to z pewnością rezultat opacznej analogii do idących w tysiące połączeń wyrazowych ze spójnikiem "a" -_poprzedzonych właśnie przyimkiem _między - _typu: _Oława leży między Wrocławiem a Opolem, miasto leży między brzegiem morza a pasmem gór, kot wślizgnął się między furtkę a sztachety w płocie, wrócę między drugą a trzecią, spotkajmy się między trzecim a piętnastym września, być między życiem a śmiercią, bluzka koloru między żółtym a brązowym, wybieraj między mną a nim, znalazł się między młotem a kowadłem. _Listę tych przykładów mógłbym wydłużać w nieskończoność. W znacznym stopniu łagodzi ona wydźwięk błędności wyrażenia "między Bogiem a prawdą". W zgodzie z normą pozostaje przecież bezprzyimkowa konstrukcja _BOGIEM A PRAWDĄ.
A dlaczego zdecydowana już większość Polaków posługuje się związkiem wyrazowym "wszem i wobec", _chociaż status formy poprawnej ma ciągle bezspójnikowe _WSZEM WOBEC? - W tym wypadku mamy do czynienia z opaczną analogią do częstych połączeń typu ład i porządek, krótko i węzłowato, ruja i porubstwo, głodno i chłodno, wszystko i nic, tu i teraz - _zawierających spójnik "i". _
Przypominam więc, by spróbować ocalić tradycyjne brzmienie frazeologizmu, znane fragmenty literackie: "_Wszem wobec _i każdemu wiadomo to czynię, że lubo serce moje daję Podstolinie" (Franciszek Zabłocki 1750-1821), "Pożegnalnymi łzami pozwólcie się skropić! Oznajmuję _wszem wobec, _że idę się topić" (Adam Mickiewicz 1798-1855).
A pochodzi struktura wszem wobec _z początkowej formuły dawnych rozporządzeń, jak np. ta z roku 1791 w "Gazecie Narodowej": "My, Stanisław August, _wszem w obec _i każdemu wiedzieć należy". Tak, to było na początku trzywyrazowe _wszem w obec, _w którym _obec _oznaczało "ogół, ogólność", toteż całość należy rozumieć jako "wszem w ogóle", "wszystkim w ogólności". Wyraz _obec _zanikł, ale pisany teraz łącznie z "w" ostał się jako nowy przyimek _wobec, _stąd współczesna niezrozumiałość struktury _wszem wobec, _którą jeszcze bardziej gmatwa owo wtórne "wszem i wobec"_- pisał wiele lat temu prof. Stefan Reczek, pierwszy autor "Rzeczy o języku", który pytał mnie z gramatyki na egzaminie wstępnym na wrocławską polonistykę w roku 1963. Mój Boże…
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
