Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Hamkało: Opowiadania wzięły się z marzeń

Małgorzata Matuszewska
Fot. Mikołaj Nowacki
Z Marcinem Hamkałą - dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania, który zaczyna się dziś we Wrocławiu, rozmawia Małgorzata Matuszewska

Czyli spełniłeś w tym roku własne festiwalowe marzenie?
Tak, bo nad Etgarem Keretem pracowaliśmy od trzech lat. To, co robi, jest bardzo bliskie naszemu festiwalowi i naszemu myśleniu o krótkiej prozie. I udało się! Myślę, że Keret nie potrzebuje specjalnej promocji, jest w Polsce dobrze rozpoznawalny, również jako bohater popkultury. Wydał u nas kilka tomów opowiadań, tworzy filmy, pisze scenariusze, a jego teksty publicystyczne są drukowane w polskiej prasie.

6. już festiwal rozwija się, gości nawet autorkę z Zimbabwe. To niezwykły gość?
Petina Gappah pisze po angielsku, więc nie jest aż tak egzotyczna, jakby się wydawało na pierwszy rzut oka. Jest laureatką ważnej nagrody Guardian First Book Award, dostała też kilka nominacji do innych nagród. Łączy tradycje afrykańskie z europejskim pojmowaniem literatury, a efekt tego jest bardzo interesujący. Rozpiętość nacji uczestniczących w imprezie bywała już większa, dwa lata temu gościli we Wrocławiu autorzy reprezentujący aż dziesięć jezyków. W tym roku przyjadą pisarze z Ukrainy: Sofija Andruchowycz i Andrij Bondar, Sana Krasikov - urodzona na Ukrainie, wychowana w Gruzji, mieszkająca w USA i pisząca po angielsku, Etgar Keret z Izraela i czworo Polaków: Grażyna Plebanek, Joanna Bator, Jerzy Sosnowski i Zyta Rudzka.

Zaprosicie w tym roku dzieci na jesienny Dzień Dziecka?
Oczywiście, to już nasza mała tradycja. W niedzielę o godz. 13 w Centrum Sztuki WRO rozpocznie się multimedialny dzień dziecka. Będziemy rozmawiać o klasycznej, znanej pokoleniom: "Lokomotywie" Juliana Tuwima. Przeczyta ją Magdalena Schejbal, a potem pokażemy film Zbigniewa Rybczyńskiego z 1976 roku pod tym samym tytułem. Autor opowie dzieciom i ich rodzicom, jak pracował nad "Lokomotywą". Gawędy z etniczną muzyką zaprezentuje dzieciom opowiadaczka, która nie tylko mówi literackie teksty, ale improwizuje je z muzycznym podkładem.

Świetnie, że korzystamy z obecności we Wrocławiu Zbigniewa Rybczyńskiego - laureata Oscara. Może w przyszłym roku przyjedzie Mario Vargas Llosa - tegoroczny noblista?
Gdyby udało się go zaprosić, byłoby wspaniale. Plany układamy z naszych marzeń, staramy się zapraszać osoby zajmujące się krótką prozą, choć niekoniecznie z tego znane najbardziej - np. Woody'ego Allena czy Sama Sheparda, bardziej rozpoznawalnego jako aktor, choć jest przecież świetnym pisarzem i dramaturgiem. Etgar Keret też był na tej naszej liście marzeń - udało się z nim, uda się z innymi.

Jak zwykle festiwal nie koncentruje się przy stoliku, ale prezentuje prozę w niebanalny sposób.
Tak, dużą uwagę przykładamy do scenografii i do wydarzeń dziejących się wokół literatury. Wśród nich jest przegląd adaptacji filmowych. Nie izolujemy literatury od świata, staramy się podawać ją w atrakcyjnej formie.

Słusznie, choć przegląd będzie w księgarni "Tajne Komplety". To prowokacja?
Nie tylko w "Tajnych Kompletach", ale także w klubie "Puzzle". Na nazwy tych miejsc nie mieliśmy wpływu, to nowe literackie punkty we Wrocławiu. I księgarnię, i klub otwieramy naszym festiwalem. Oba miejsca mają spory potencjał.

Do jakiego konkursu zaprosiłeś opowiadających ludzi?

Konkurs na opowiadanie ma w tym roku hasło "iMan", autorzy mieli przyjrzeć się człowiekowi jako gadżetowi i relacjom człowieka z technologią. Przyszło ok. 200 prac, spośród autorów wybraliśmy kilkanaście osób, wezmą one udział w warsztatach creative writing. Zwycięzcę poznamy 15 października, a uczestnicy warsztatów pokażą efekt swojej pracy pod kierunkiem Nataszy Goerke, Bohdana Zadury i Janusza Rudnickiego.

Filmy oglądać będziemy pod hasłem "Adaptacje niemożliwe". Dlaczego niemożliwe?
Nazwa cyklu jest trochę prowokacyjna, ale też zgodna z rzeczywistością. Pokażemy adaptacje, które nie miały prawa się udać, a się udały, pokażemy też spektakularne porażki filmowców."Don Kiszot" Terry'ego Gilliama np. po prostu musiał się udać: był budżet, świetny reżyser, do roli Sancha Pansy zaangażowano Johnny'ego Deppa. Efekt znamy: krok za krokiem film się rozsypuje. Z kolei Louis Malle, podejmując się reżyserii "Zazie w metrze", był pozornie skazany na klęskę, bo chciał zekranizować coś zupełnie nie nadaje się na film, a ten film się akurat udał. Bywa, że literatura stawia filmowcom bariery nie do przejścia, które filmowcy pokonują. Ta cienka czerwona linia, po której stąpają, jest także tematem przewodnim festiwalu. Będziemy też gościć aktorów: Krystynę Krotoską, Magdalenę Schejbal, Szymona Czackiego.

Jest też konkurs translatorski. Ma podkreślić ważność tłumaczeń? Ludzie zamieszczający na jednym z portali treści książek i oskarżani o łamanie praw autorskich bronią się, zamieszczając własne tłumaczenia, najczęściej fatalne.

Naszym tłumaczom podsuwamy teksty zaproszonych gości i sprawdzamy, jak sobie z nimi radzą. Tłumaczenie jest aktem twórczym, a translator to pisarz, tyle że z mniejszym ego. Dla specjalistów to jest jasne. Dla szerszej publiczności tłumacz to rzemieślnik, trochę kopista, który zdanie po zdaniu przełożył coś na inny język. Chcemy zmienić takie postrzeganie pracy translatorskiej.
PROGRAM
11 października (poniedziałek)
18.00 kino warszawa (sala NOT), adaptacje niemożliwe, Cervantes + Gilliam "zagubiony w la manchy"

12 października (wtorek)
18.00 kino warszawa (sala NOT), adaptacje niemożliwe, Kafka + Haneke "zamek"

13 października (środa)
18.00 kino warszawa (sala NOT), adaptacje niemożliwe, Sterne + Winterbottom "wielka ściema"

14 października (czwartek)
18.00 kino warszawa (sala NOT), adaptacje niemożliwe, Mcewan + Birkin "betonowy ogród"

15 października (piątek)
14.30 kamienica artystyczna - tajne komplety, panel technologie ideologii
16.00 kino warszawa (sala NOT), adaptacje niemożliwe, Gueneau + Malle "zazie w metrze"
19.00 kamienica artystyczna - puzzle, prezentacje: Grażyna Plebanek i Jerzy Sosnowski, Sofija Andruchowycz i Etgar Keret
22.00 kamienica artystyczna - tajne komplety, iMan: prezentacje konkursowe

16 października (sobota)
14.00 kamienica artystyczna - tajne komplety, przeczytane w tłumaczeniu
15.30 kamienica artystyczna - tajne komplety, spotkanie autorskie z Etgarem Keretem
17.30 kamienica artystyczna - tajne komplety, panel ideologie technologii
19.00 kamienica artystyczna - puzzle, prezentacje: Joanna Bator i Petina Gappah, Zyta Rudzka i Andrij Bondar i Sana Krasikov

17 października (niedziela)
13.00 centrum sztuki WRO, multimedialny dzień dziecka

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska