Domena publiczna to prace twórców, które przestały podlegać ochronie prawnej. 1 stycznia 2011 r. wygasają prawa autorskie do twórczości tych, którzy zmarli 70 lat temu. Możemy więc już swobodnie korzystać m.in. z dzieł Izaaka Babla, Michaiła Bułhakowa, Kazimierza Przerwy-Tetmajera czy Józefa Pankiewicza.
Zgodnie z polskim prawem autorskim, oryginalne prace literackie, dzieła sztuki, utwory muzyczne itp. są chronione prawem od momentu ich stworzenia aż do 70. roku po śmierci autora. Po tym czasie wygasa prawo autorskie i nikomu nie trzeba już płacić za przedruk.
Teraz w grę wchodzą dzieła ponad 700 twórców, którzy zmarli w 1940 roku. W praktyce skorzystają na tym głównie biblioteki cyfrowe - takie, jak biblioteki akademickie skupione w Federacji Bibliotek Cyfrowych czy serwis Wikiźródła, który udostępnia historyczne materiały źródłowe.
Zakłada się, że dzięki darmowym publikacjom do tekstów będzie miało dostęp znacznie więcej osób. Jednym z projektów edukacyjnych, który czerpie z zasobów domeny publicznej, jest Szkolna Biblioteka Internetowa Wolne Lektury. Działa ona od 2007 roku i udostępnia w swoich zbiorach lektury szkolne, zalecane do użytku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Z szansy, jaką jest przejście utworów do domeny publicznej, zamierzają również skorzystać wydawcy, którzy będą mogli dowolnie publikować dzieła Tetmajera czy Bułhakowa.
W Polsce domena publiczna wciąż jest słabo rozumiana i wspierana. Z tego faktu wynika szereg problemów. Instytucje takie, jak biblioteki cyfrowe nie mogą być więc pewne, czy podejmowane przez nie kosztowne wysiłki digitalizowania i udostępniania wytworów kultury nie zostaną storpedowane przez np. przedłużenie okresu obowiązywania praw autorskich.
W polskim prawie brak nawet używanej na całym świecie nazwy "domena publiczna". Zamiast tego funkcjonuje "własność publiczna państwa".
Polskie obchody Dnia Domeny Publicznej zorganizowała po raz trzeci Koalicja Otwartej Edukacji. To zrzeszenie promujące otwarty dostęp do wiedzy. Współorganizatorem dnia jest również Fundacja Nowoczesna Polska, która od ponad 10 lat wspiera rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
