Kontrola ruchu drogowego

W obecnych czasach trudno jest nam wyobrazić sobie wykonywanie pracy, uczestniczenie w życiu towarzyskim, załatwianie codziennych spraw bez używania samochodu. Bardzo często musimy dojeżdżać do pracy, do lekarza, odwiedzamy rodzinę i znajomych mieszkających w innym mieście. Posiadamy samochody i używamy ich na co dzień. Liczba samochodów zarejestrowanych w Polsce ciągle wzrasta. Na 1000 mieszkańców przypada w Polsce około 600 samochodów, czyli o mniej więcej 35 więcej niż wynosi europejska średnia. Polacy w liczbie samochodów na mieszkańca wyprzedzają m.in. takie kraje jak Francja, Hiszpania i Szwajcaria. Więcej jeździmy, co powoduje, że częściej także jesteśmy zatrzymywani do kontroli drogowej. W dzisiejszym artykule chciałbym się odnieść do zagadnień uprawnień funkcjonariuszy Policji w zakresie przeprowadzania kontroli drogowych, przebiegu kontroli oraz obowiązków spoczywających na kierujących pojazdami.

STRONA INTERNETOWA ADWOKATA KAMILA GROSSA

Sposób przeprowadzania kontroli drogowych został uregulowany m.in. w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lipca 2008 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego oraz ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z rozporządzeniem policjant umundurowany w warunkach dostatecznej widoczności zatrzymując pojazd do kontroli powinien podać sygnały tarczą do zatrzymywania pojazdów - wszystkim nam dobrze znanym tzw. „lizakiem” koloru białego z czerwoną tarczą wewnątrz, lub ręką, a w warunkach niedostatecznej widoczności - latarką ze światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym. Policjant umundurowany może nas zatrzymać do kontroli zarówno na terenie zabudowanym jak i poza nim. Natomiast policjant nieumundurowany jest uprawniony do zatrzymania kierującego pojazdem wyłącznie na obszarze zabudowanym. Polecenie do zatrzymania pojazdu musi zostać podane z dostatecznej odległości, w sposób zapewniający jego dostrzeżenie przez kierującego pojazdem oraz bezpieczne zatrzymanie w miejscu wskazanym przez policjanta. Pojazd powinien być zatrzymany w miejscu, w którym nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu. W celu dojazdu do miejsca, w którym zatrzymanie nie zagraża bezpieczeństwu ruchu może zostać wydane przez policjanta polecenie jazdy za pojazdem policyjnym. Powyższych zasad nie stosuje się, jeżeli występuje konieczność zatrzymania pojazdu w wyniku prowadzonego pościgu, a także w przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pojazd może zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego ze względu na stan techniczny lub zachowanie się kierującego. Jeżeli zatrzymanie pojazdu nastąpiło na drodze, pojazd policyjny powinien być, w miarę możliwości, ustawiony za zatrzymanym pojazdem. W przypadku zatrzymania pojazdu na jezdni lub poboczu, w miejscu gdzie jest to zabronione, kierujący pojazdem policyjnym przed przystąpieniem do kontroli włącza niebieskie światło błyskowe.

Policjant, po zatrzymaniu pojazdu, powinien podać kierującemu stopień, imię i nazwisko oraz przyczynę zatrzymania. Policjant umundurowany powinien na żądanie osoby kontrolowanej okazać również legitymację służbową. Policjant nieumundurowany powinien w każdym przypadku zatrzymania okazać legitymację służbową. Okazanie legitymacji powinno nastąpić w sposób umożliwiający osobie kontrolowanej odczytanie i zanotowanie danych pozwalających na identyfikację policjanta. Przystępując do czynności kontrolnych, policjant może wydać polecenie wyłączenia silnika pojazdu. Polecenie opuszczenia pojazdu policjant może wydać kierującemu lub pasażerowi w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa lub uwarunkowanych charakterem kontroli. Do pojazdu policyjnego osoba kontrolowana może być wpuszczona tylko w razie konieczności doprowadzenia do jednostki Policji, placówki służby zdrowia, poddania badaniu na trzeźwość, okazania przebiegu zarejestrowanego wykroczenia, przeprowadzenia czynności procesowych, bądź udzielenia pomocy choremu lub rannemu. Jeżeli policjant zatrzyma kierującemu dokumenty dotyczące uprawnień do kierowania, jest obowiązany wydać pokwitowanie. Policjant przeprowadzający kontrolę drogową pojazdu może w szczególności sprawdzić: układ hamulcowy pojazdu, układ kierowniczy, urządzenia oświetlenia, osie, koła, opony i zawieszenie, podwozie i elementy przymocowane do podwozia, emisję spalin, wycieki paliwa lub oleju. Pewnie nie każdy z Czytelników wie, że policjant może kierować kontrolowanym pojazdem, jeżeli jest to niezbędne dla dokonania sprawdzenia stanu technicznego pojazdu, a w szczególności skuteczności działania hamulców, albo sprawdzenia masy lub nacisku osi pojazdu, sprowadzenia pojazdu w miejsce, w którym nie utrudnia on ruchu ani nie zagraża jego bezpieczeństwu. Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym policjant jest uprawniony m.in. do legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu, sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem, dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia OC lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze, zatrzymania, w przypadkach przewidzianych w ustawie, dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania pojazdem lub jego używania, wydawania poleceń kontrolowanemu uczestnikowi ruchu co do sposobu jego zachowania, uniemożliwienia kierowania pojazdem osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska.

Na osobach kontrolowanych w ramach kontroli ruchu drogowego spoczywa szereg obowiązków. Kontrolowany jest obowiązany stosować się do poleceń i sygnałów oraz wskazówek wydawanych przez policjanta. W przypadku podania przez policjanta sygnału do zatrzymania pojazdu kierujący tym pojazdem powinien zatrzymać pojazd, trzymać ręce na kierownicy i nie wysiadać z pojazdu, chyba że zażąda tego policjant, oraz na polecenie policjanta wyłączyć silnik pojazdu lub włączyć światła awaryjne. Należy pamiętać, że zarówno kierujący pojazdem jak i jego pasażer mogą wysiąść z kontrolowanego pojazdu wyłącznie za zezwoleniem policjanta. Kontrolę drogową może przeprowadzić oprócz policjanta, również inspektor Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariusz Straży Granicznej, funkcjonariusz Celny, a także strażnik gminny, strażnik leśny, funkcjonariusz Straży Parku lub osoba działająca w imieniu zarządcy drogi.

Jak widać, sposób i zasady przeprowadzania kontroli w ruchu drogowym zostały szczegółowo określone przez ustawodawcę. Jako kierujący pojazdami mamy prawo wymagać, aby kontrola odbywała się w sposób zgodny z przepisami. Warto więc je znać. Musimy jednak pamiętać, że i my jako kierujący jesteśmy ograniczeni wieloma obowiązkami związanymi z kontrolą. Wykonujmy polecenia funkcjonariuszy przeprowadzających kontrolę, jeżeli są zgodne z przepisami, w tym przedstawionymi powyżej. Niestosowanie się do poleceń osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego zostało spenalizowane w Kodeksie wykroczeń i zagrożone jest karą grzywny od 20 zł do nawet 5.000 zł albo karą nagany.

STRONA INTERNETOWA ADWOKATA KAMILA GROSSA