Dolnośląskie miasta i ich najstarsze zakątki, które zachwycają! Subiektywny ranking miejsc do odwiedzenia

Zabytkowe kamienice, urokliwe ratusze i charakterystyczny układ rynku miasta na Dolnym Śląsku zawdzięczają, m.in. prawu flamandzkiemu i magdeburskiemu. W średniowieczu książęta Śląscy zaczęli sprowadzać osadników z Zachodu. Zależało im na rozwoju gospodarczym regionu oraz osiedlaniu nowych mieszkańców. Żeby ułatwić cały proces zaczęły powstawać dokumenty lokacyjne oparte na prawie niemieckim, które nie tylko dawały miastu określone przywileje i statuty, ale sprawiały, że funkcjonowało ono inaczej niż reszta terytorium państwa.

Miasta lokowane na prawie niemieckim miały wytyczany centralnie położony rynek z ratuszem i były budowane na planie prostokąta. Dookoła rynku tworzono sieci ulic, wokół których budowano później mury obronne. Wcześniej istniały tu średniowieczne osady, więc niczego nie budowano od zera, a jedynie rozwijano dawny gród. Zdarzało się tak, że pierwsza próba lokacji zawodziła, więc konieczne było ponowne założenie miasta. Proces lokacji trwał często kilka lat, a wcześniejsze drewniane budowle i chałupy zaczęły wypierać niemieckie kamienice.

Wśród 10 najstarszych miast w Polsce znajduje się kilka dolnośląskich. Pierwsze miejsce zajmuje Złotoryja, którą historycy okrzyknęli jako najstarszą:

• Złotoryja – wybudowana przed 1211 r.
• Lwówek Śląski – wybudowany przed 1217 r.
• Sobótka – wybudowana przed 1221 r.
• Środa Śląska – wybudowana przed 1223 r.

Miasto Złotoryja zawdzięcza swoje powstanie bogatym złożom złota, znajdującym się w okolicy. Górnicy z Niemiec przybyli tu w celu wydobycia tego cennego kruszcu i założyli osadę. Prawa miejskie zyskała dzięki Henrykowi I Brodatemu, który nadał Złotoryi prawa miejskie, lokując ją na prawie magdeburskim. W pierwszej połowie XIV wieku wzniesiono tu mury obronne z dwiema bramami:

• Dolną, zwaną Legnicką (północny wschód)
• oraz Górną, zwaną Kowalską (południowy zachód)

W XIII wieku miasto stało się ośrodkiem handlu soli i sukna, a w XVI wieku otwarto tu browar. W 1608 roku w wyniku powodzi zginęło 50 mieszkańców, a 5 lat później pożar zniszczył 571 domów. Wskutek tych wydarzeń i wojny trzydziestoletniej samo miasto straciło na znaczeniu.

Pozostałości średniowiecznych murów i średniowieczną basztę możemy oglądać do dziś. W zabytkowej, malutkiej kamienicy, znajduje się dziś Muzeum Złota. Stare Miasto zostało zrewitalizowane kilka lat temu, a w zeszłym roku skończył się remont podwórek w ścisłym centrum.

Lwówek Śląski uzyskał status miasta w 1217 roku i jest obecnie jednym z najstarszych miast w Polsce, które zostały założone na zasadach prawa magdeburskiego. Jest także historycznym miastem królewskim, którego dawny zamek książęcy już nie istnieje, a jego miejsce zajmuje najprawdopodobniej najstarszy browar w Polsce. Pierwsze wzmianki o warzonym tutaj piwie pochodzą z 1209 roku i zostały odnotowane w Księdze Miejskiej Wrocławia.

Obecnie browar należy do znanego polityka z Konfederacji, Marka Jakubiaka, który przyczynił się do rozwoju mody na piwa regionalne w Polsce. Historyczne informacje o Lwówku Śląskim mówią nam, że do czasów wojny trzydziestoletniej, miasto było jednym z najbogatszych na Śląsku i posiadało wiele przywilejów, takich jak organizowanie jarmarków czy bicie własnych monet, których nie posiadały inne okoliczne miejscowości.

W średniowieczu całe miasto było otoczone fortyfikacjami, włączając w to baszty, wieże i bramy, które miały funkcję obronną. Z trzech bram, które strzegły wejść do Lwówka, dzisiaj zachowały się dwie: Baszta Bramy Lubańskiej i Baszta Bramy Bolesławieckiej. Niestety, Baszta Bramy Złotoryjskiej, położona na skrzyżowaniu ulic Henryka Sienkiewicza i Murarskiej, nie przetrwała. Została rozebrana w XIX wieku z powodu częściowego zawalenia.

Baszta Bramy Bolesławieckiej powstała na przełomie XIII i XIV wieku i pełniła funkcję lochu głodowego. Kilka lat temu obiekt ten, razem z Basztą Bramy Lubańskiej, został poddany renowacji. Baszta Bramy Lubańskiej jest jedną z najbardziej charakterystycznych atrakcji miasta. Razem z fragmentem murów obronnych stanowi niezwykłą część lokalnego dziedzictwa. Jest również najwyższą z zachowanych baszt w mieście.

W sercu rynku, w miejscu dzisiejszego ratusza, stał dawniej Dom Kupców, który w średniowieczu był kluczowym obiektem, zwykle usytuowanym przy placu targowym. Obecny budynek ratusza przybrał swoją formę w latach 1522–1524, a na wieży ratuszowej umieszczony jest zegar z 1588 roku, który został odrestaurowany. Codziennie, o godzinie 12:00, odgrywany jest stąd hejnał miasta. Wnętrze ratusza skrywa historyczne pokoje, takich jak Sala Mieszczańska, Sala Ławy, a także Loch Głodowy i Sala Tortur na pierwszym piętrze.

W Lwówku Śląskim do dzisiaj zachowały się w świetnym stanie renesansowe kamieniczki, wzniesione w połowie XIV wieku. Jedną z nich jest Agatowa Kamienica, pierwotnie siedziba burmistrzów miasta, a obecnie sklep ze szlachetnymi kamieniami. Obok niej znajduje się budynek ław cechowych szewców i piekarzy.

W rankingu znajduje się 12 dolnośląskich miast i miasteczek. Każde z nich posiada wielowiekową historię i odrębne tradycje. Zobaczcie w galerii ze zdjęciami, które z nich urzeknie was najbardziej.

ZOBACZ TEŻ: