Co zrobić, żeby skorzystać z zasiłku chorobowego nawet bez pracy. Sprawdź, ile wynosi „chorobowe” i kto może skorzystać

Rzeczniczka wyjaśnia, że „chorobowe” przysługuje w momencie, gdy niezdolność do pracy trwała bez przerwy, co najmniej 30 dni i powstała wprawdzie po ustaniu zatrudnienia, ale nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego albo nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym „E").

– Zasiłek chorobowy zwany popularnie „chorobowym” już po wygaśnięciu ubezpieczenia chorobowego można dostawać do 91 dni – zapewnia Kowalska-Matis.

Jednak ograniczenie do 91 dni nie dotyczy niezdolności do pracy powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.

Jak wyjaśnia rzeczniczka, w tych przypadkach zasiłek chorobowy można dostawać nie dłużej niż 182 albo 270 dni – gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w czasie ciąży.

Ponadto, jeżeli po zakończeniu okresu, w czasie którego można dostawać zasiłek chorobowy, osoba ubezpieczona jest nadal niezdolna do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy, wtedy przysługuje jej świadczenie rehabilitacyjne nie dłuższe niż 12 miesięcy. Decyzję podejmuje zawsze lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS.

Jeśli zwolnienie lekarskie przypada na czas zatrudnienia jak i obejmuje okres już po ustaniu ubezpieczenia, to w takim przypadku „chorobowe” do zakończenia umowy o pracę wypłaca pracodawca (lub zleceniodawca) – pod warunkiem że zgłasza do ubezpieczenia chorobowego ponad 20 osób.

– Potem wypłatę zasiłku przejmujemy my. Żeby jednak było to możliwe pracodawca, (czy zleceniodawca) o czym niekiedy zapomina, musi przekazać do nas zaświadczenie płatnika składek Z-3 albo Z-3a – podkreśla Kowalska-Matis.

Z kolei przy kolejnym zwolnieniu lekarskim, które zostało wydane po ustaniu zatrudnienia, były pracownik wnioskuje o wypłatę „chorobowego” bezpośrednio do ZUS-u (druk ZAS-53). Jak podkreśla ZUS, niezbędnym dokumentem do przyznania zasiłku po ustaniu zatrudnienia jest oświadczenie byłego pracownika, które składa na druku Z-10. Wypełnione formularze może również przesłać elektronicznie przez portal PUE ZUS.

Inna jest zasada w przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, osób z nimi współpracujących oraz duchownych. – Te osoby wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego składają bezpośrednio do ZUS na druku Z-3b lub ZAS-53 – wyjaśniono.

– Warto pamiętać o tym, że wypłata zasiłku nie następuje z tzw. automatu. To, że lekarz wystawi e-ZLA nie wystarczy. Musi wpłynąć do nas wniosek o wypłatę – przestrzega rzeczniczka. – Bez tego nie ma wypłaty – dodaje.

Przy okazji warto pamiętać, że roszczenie o zasiłek chorobowy przedawnia się po 6 miesiącach od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. – Zwracam uwagę, że te wszystkie zasady dotyczą wyłącznie osób ubezpieczonych, które mają opłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne, które w przypadku umowy o pracę jest obowiązkowe, ale w przypadku zleceniobiorców i prowadzących własna działalność – dobrowolne – przestrzega Kowalska-Matis.

Miesięczny zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości: 80 proc. podstawy wymiaru, w tym również za okres pobytu w szpitalu, 100 proc. podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu, jeśli niezdolność do pracy będzie spowodowana m.in.:

• wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
• wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• wystąpi w czasie ciąży,
• wystąpi wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Wysokość zasiłku chorobowego zależy od podstawy wymiaru składek. Podstawa obliczana jest co do zasady z wynagrodzenia/przychodu z 12 miesięcy, poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Co ważne Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek obniżyć wysokość świadczeń chorobowych osobom, którym ustał tytuł do ubezpieczenia. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego czy świadczenia rehabilitacyjnego ograniczona jest wówczas do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia.