Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kolędy: od Franciszka z Asyżu, przez Karpińskiego, po Chopina

Katarzyna Kaczorowska
Katarzyna Kaczorowska
Katarzyna Kaczorowska Polskapresse
"Bóg się rodzi, moc truchleje, Pan niebiosów obnażony. Ogień krzepnie, blask ciemnieje, ma granice Nieskończony. Wzgardzony, okryty chwałą, śmiertelny Król nad wiekami, a Słowo Ciałem się stało i mieszkało między nami!". To jedna z najsłynniejszych polskich kolęd, ale poza polonistami mało kto wie, że jej słowa napisał Franciszek Karpiński, poeta doby oświecenia, uczestnik słynnych Obiadów Czwartkowych króla Stasia.

Karpiński zostawił nam po sobie równie słynne "Kiedy ranne wstają zorze" i "Wszystkie nasze dzienne sprawy", ale jako że dzisiaj dzień 24 grudnia i przed nami Boże Narodzenie, więc zajmiemy się tutaj wyłącznie kolędami.

Są magiczne i wzruszające, a Polacy uważają je za naszą narodową specjalność. W Kościele katolickim rozpoczynają uroczyste obchody Bożego Narodzenia podczas pierwszej mszy o północy, czyli już na pasterce. I rzeczywiście, jesteśmy kolędowym rajem, bo choć na świecie w liturgii kościelnej są oprawą nabożeństw do 6 stycznia, czyli do święta Trzech Króli, tak u nas przyjęło się ich śpiewanie aż do święta Ofiarowania Pańskiego, czyli do 2 lutego.

Jak mówi tradycja, autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu, który dał chrześcijanom szopkę betlejemską. Tak, tak, słusznie Państwo myślą - ta pierwsza kolęda była śpiewana właśnie we Franciszkowej szopce w Asyżu.

Najstarsza polska kolęda została zapisana w 1421 roku i jest to "Zdrów bądź królu anielski". Ale najsłynniejsza jest "Cicha noc" - przetłumaczona na ponad 300 języków i dialektów, powstała w 1818 r. w małym austriackim miasteczku Oberndorf bei Salzburg w Alpach. Jej autorami byli wikary miejscowego kościoła ks. Józef Mohr oraz jego organista Franz Xaver Gruber.

W Polsce początkowo tłumaczono kolędy ze śpiewników braci czeskich. Ale stopniowo pieśni nadające niepowtarzalny nastrój nabożeństwom świąt Bożego Narodzenia zyskiwały coraz większą popularność.

Wtedy powstała jedna z najważniejszych polskich kolęd "W żłobie leży", przypisywana księdzu Piotrowi Skardze - do melodii poloneza koronacyjnego króla Władysława IV.

Warto wiedzieć, że kolędy pisali nie tylko słynny kaznodzieja czy autor sielanki o Laurze i Filonie. Twórcami kolęd byli także Mikołaj Sęp-Szarzyński i Andrzej Morsztyn, a w XIX w Feliks Nowowiejski i Zygmunt Noskowski. Nasz największy, a napewno najbardziej rozpoznawalny w świecie kompozytor Fryderyk Chopin w środkową część scherza h-moll op. 20 wplótł melodię kolędy "Lulajże, Jezuniu", nie oparł się też tej magii Witold Lutosławski.

No to jak pośpiewamy?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska