Oto pierwsze, podstawowe znaczenie czasownika potrącić: "przechodząc obok, lekko uderzyć kogoś lub coś, zwykle przez nieuwagę, niechcący" (nieopatrznie potrącił stos książek, potrącił krzesło, niechcący potrącił siostrę). Wyeksponowałem przysłówek lekko, bo jest on semantycznie najważniejszy. A że w tym znaczeniu słowa _potrącić _używamy najczęściej, do pewnego stopnia nie dziwi mnie rozterka Czytelnika.
Wszystkie słowniki jednak rejestrują i znaczenie drugie: "jadąc, uderzyć kogoś, coś" _(ciężarówka potrąciła przechodnia na pasach, rowerzysta potrącił psa). _W tej parafrazie z kolei wypada podkreślić formę _uderzyć, _łagodzącą niepokoje Korespondenta.
Podsumowując zaś ten wywód, trzeba powiedzieć: tak, czasownik _potrącić _używany jest na co dzień w znaczeniu "lekko uderzyć kogoś lub coś, przechodząc obok", ale ugruntowane jest również drugie jego znaczenie - "jadąc, uderzyć kogoś, coś". Dlatego nie mogę uznać za niepoprawne zdań typu "potrącił śmiertelnie człowieka".
Czytelnik z Sopotu pyta mnie też, dlaczego tak wiele jeszcze osób w Polsce posługuje się dopełniaczem w liczbie mnogiej "do Sopot", "z Sopot" - zamiast poprawnym - singularnym - do Sopotu, z Sopotu. Dopowiem, że ludzie ci z reguły używają też w pierwszym przypadku pluralnego brzmienia "Sopoty", a nie poprawnego Sopot. - _Wszystkie te postacie nawiązują do niemieckiego substytutu naszej nazwy - _Zoppot, _odbieranego przez Polaków jako dopełniacz liczby mnogiej: "do Sopot" - _jak _do Suwałk, do Lasek, do Maczek _itp.; skoro więc _Suwałki, Laski, Maczki, _to i "Sopoty".
Przypominam, że jedynie poprawne postacie fleksyjne to (ten) Sopot, z Sopotu, do Sopotu, Sopotem, w Sopocie, a nazwa miejscowa Sopot, _notowana w źródłach od XIII wieku (Sopoth 1283, _Sopot _1291), pochodzi od wyrazu pospolitego _sopot "wytrysk wody, zdrój, źródło", spokrewnionego z czasownikiem sapać _i gwarowym rzeczownikiem _sapka "katar, nieżyt".
I jeszcze jedno pytanie Pana Tadeusza S.: skąd się wzięły Chiny _w potocznych konstrukcjach typu _za Chiny (ludowe) nie pójdę do nich, czyli "za nic w świecie, w żadnym wypadku nie pójdę do nich"? - Myślę, że _Chiny (ludowe) _pełnią tutaj funkcję eufemizmu, wprowadzonego w miejsce wulgarnego słowa na tę samą głoskę-literę się zaczynającego. To tak jak zamiast najpopularniejszego wulgarnego słowa na _k… _można usłyszeć: _kurczę, kurde, kurdelebele, kurza twarz, kurza stopa, kurtka na wacie, kurrr zapiał _itp.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
