Czy dopalacze są nie do ruszenia?

To prowokacja. W Lubinie sklep z dopalaczami znalazł się na tej samej ulicy, przy której działa Miejski Ośrodek Profilaktyki i Wczesnej Terapii Uzależnień. Krzysztof Tkaczyk, dyrektor MOPiWTU, który od lat wyciąga narkomanów z bagna, stawia sprawę jasno:
- To narkotyki, tyle że niewpisane do rejestru - mówi Tkaczyk. - Te środki działają podobnie jak klasyczna marihuana czy amfetamina. Są energetyzujące, psychodeliczne, uzależniające i niebezpieczne dla zdrowia.

Co nie znaczy, że zakazane. Składników wchodzących w skład dopalaczy nie ma na listach substancji psychotropowych i odurzających, wymienianych w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. To luka prawna, którą wykorzystała m.in. brytyjska firma World Wide Supplements Importer - właściciel powstających jak grzyby po deszczu sklepów z dopalaczami.

Rząd próbuje ratować sytuację - w Sejmie jest już nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W wykazie środków zakazanych znajdzie się BZP (benzylopiperazyna), wywołująca efekty porównywalne do amfetaminy (euforia, pobudzenie) z licznymi efektami ubocznymi (drgawki, wymioty, psychozy, bezsenność, uczucie zagubienia, mdłości, itp.).

Po wejściu w życie nowelizacji dopalacze, w których składzie jest BPZ, zostaną wycofane ze sprzedaży. Wiadomo jednak, że sklepy nie zaprzestaną działalności. Będą oferować nowe substancje o podobnym działaniu.
- Powołaliśmy zespół specjalistów, którzy szukają sposobów, by zaradzić tej sytuacji - informuje Wiola Olszewska z ministerstwa sprawiedliwości.

Brytyjska sieć Dopalacze.com ma w Polsce 28 sklepów (tzw. funshopów), m.in. we Wrocławiu, Lubinie, Głogowie. Dwudziesty dziewiąty otworzy w sobotę w Gorzowie. Z kolei rodzima konkurencja, Golden Union, zakłada smartshopy z podobnym asortymentem.
Sklep w Lubinie jest nowy. W gablotach, poza bibułkami, lufkami, fajkami i młynkami do zioła, leżą kolorowe saszetki z tabletkami. Ceny: 20-180 zł. Gdy pytamy, do czego służy ozdobiona liściem marihuany kula z ostrymi kolcami w środku, ekspedientka uśmiecha się przepraszająco:
- Nie mam pojęcia, ja tylko sprzedaję. Zostałam przysłana z urzędu pracy.

W centrum Jeleniej Góry sklep z dopalaczami działa w pobliżu kościoła, szkoły oraz kilku barów. Mieszkańcy okolicznych budynków zbierają podpisy pod petycją o jego zamknięcie.
We wtorek na Zabobrzu zginął człowiek. Internauci piszą, że kierowca, który go potrącił, prowadził wóz po dopalaczach. Ale policja nie potwierdza tych informacji. Pobrała krew do badań, wyniki będą za 2 tygodnie.

- Dopóki nie mamy żadnych prawnych narzędzi, musimy się ograniczyć do obserwowania i ostrzegania o skutkach zażywania tych substancji - wyjaśnia kom. Bogdan Kaleta z policji w Głogowie. Tamtejszy funshop też budzi oburzenie mieszkańców.

Póki co urzędnicy chwytają się wszelkich sposobów, by utrudnić działalność tych sklepów. Inspekcja handlowa w Katowicach wykorzystała ustawę o ogólnym bezpieczeństwie produktów, by zmusić smartshop do wycofania źle oznakowanego towaru.
- Sprawdziliśmy, jak towar jest znakowany, czy po zażyciu można usiąść za kierownicą? Czy można go mieszać z alkoholem? Czy jest ostrzeżenie, by chronić go przed dziećmi i nie podawać osobom starszym - opowiada dyrektor Marek Nowak. - W przypadku chorych na nadciśnienie wystarczy jedna pastylka i jest wylew albo zawał.

Dolnośląska inspekcja handlowa spróbuje katowickiego patentu, choć nie ma złudzeń, że to tylko półśrodek.
- Wyślę inspektorów na rekonesans - obiecuje naczelnik Małgorzata Sołtys z inspektoratu we Wrocławiu.

Funshopy działają legalnie
Piotr Domański, rzecznik World Wide Supplements Importer, podkreśla, że sprzedaż towarów z funshopów jest prowadzona legalnie, z poszanowaniem prawa.
- Żaden z naszych sklepów nie został zamknięty ani nie musiał wycofywać towaru. Jeśli prawo zakaże sprzedaży BZP, zastosujemy się do tego ograniczenia - wyjaśnia Domański.

Współpraca: PP