Skąd się biorą nazwy wrocławskich ulic? Zobacz listę nazw czekających w kolejce

BANK NAZW ULIC WE WROCŁAWIU - ZOBACZ NAZWY CZEKAJĄCE NA SWOJE MIEJSCE (KLIKNIJ)

Nazwisko Irka Maciasia, zmarłego tragicznie dziennikarza „Gazety Wrocławskiej”, trafi do banku ulic. W ten sposób zostanie uhonorowany człowiek o ogromnej wiedzy, pasji i zaangażowaniu, chodząca encyklopedia dziennikarstwa sportowego.
W banku nazw jest już wielu artystów, uczonych, głównie wrocławskich. Same banki są dwa: oficjalny, miejski i prowadzony przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia. TMW dba, by ulice leżące obok siebie miały nazwy tematycznie zbliżone. I tak Sasankowa obok Krokusowej, malarze mają ulice na Biskupinie, a kompozytorzy - na Zalesiu.

Przy Kaczeńcowej niekoniecznie rosną kaczeńce. Na zebraniach TMW nazwy padają podczas burzy mózgów. Bratkowa pada obok Tulipanowej metodą skojarzeń. Niewykorzystana nazwa trafia do banku ulic.

Niektóre nazwy mają średniowieczne korzenie (np. Łaciarska, Kuźnicza), a także są zostawione z języka niemieckiego (np. Pestalozziego). 70 lat temu tłumaczył je Andrzej Jochelson, zasłużony dla polonizacji powojennego Wrocławia. Nadał nowe nazwy lwiej części wrocławskich ulic.

Kolejna rewolucja nastąpiła po zmianie ustrojowej, kiedy wszystkie radzieckie nazwy musiały zniknąć. I tak ul. Przyjaźni Polsko-Radzieckiej zmieniła nazwę na ul. Przyjaźni, a Armii Radzieckiej na al. Karkonoską. Ta z kolei mogła być... Sezamkową. – W studiach telewizyjnych przy tej ulicy był nagrywany dubbing do bajki „Ulica Sezamkowa” – wyjaśnia Jerzy Skoczylas, radny miejski i szef Komisji Kultury i Nauki w ratuszu, która odpowiada za opiniowanie nazw ulic.

Jak dodaje Bernard Jancewicz z TMW, który wymyślił m.in. ul. Królewiecką, Bałtycką czy Bernarda Belotta Canaletta, Sezamkowa nie trafiła na biurko radnych, nikt jej oficjalnie nie zaproponował. Ostatecznie to Jancewicz wymyślił ulicę Karkonoską, od Karkonoszy. Pasowała mu do pobliskiej Sudeckiej.

Do Sezamkowej pasowałyby ulice Kubusia Puchatka, Siedmiu Krasnoludków czy Jasia i Małgosi. Co więcej, takie ulice były! – W latach 80. na Stabłowicach miało tam powstać osiedle. Nazwy ulic uchwalono i istniały, ale deweloper się nie wybudował. Potem uchwałę cofnięto – opowiada Bernard Jancewicz.

TMW czasami się z komisją kultury nie zgadza. Radni chcieli zmiany ulic Iwana Pawłowa, Waryńskiego czy Okrzei na takie „mniej komunistyczne”. TMW przekonywało jednak, że Pawłow był znanym fizjologiem jeszcze na długo przed Stalinem, a Waryński i Okrzeja to ważne postaci. Plac Czerwony nazwę zmienił, choć dość późno. Ale „dostało mu się” niesłusznie, z komunizmem nic nie miał wspólnego. – Kiedyś kaci ścinali tam skazańców poza murami miasta. Plac spływał krwią nieszczęśników, stąd nazwa Czerwony – opowiada Jerzy Skoczylas. Dziś jest to plac Solidarności.

Spory między TMW a radnymi wciąż się zdarzają. Eksperci z Towarzystwa: historycy czy językoznawcy, zarzucają radnym głównie nietrzymanie się jednolitych nazw. I tak np. radni przeforsowali ul. gen. Fieldorfa przy nowym Szpitalu Wojewódzkim. Tymczasem generałowie mają ulice gdzie indziej, TMW widziałoby tam jakiegoś profesora medycyny, np. Tadeusza Marciniaka.
Podobnie nie spodobały im się niedawno utworzone ul. Fredry przy Uniwersytecie Wrocławskim czy pl. Jana Chrzciciela koło Kluskowej Bramy.

– Na Starym Mieście powinny być tylko nazwy historyczne. Ul. Fredry zawsze była ulicą bez nazwy, nie ma tam adresów. A plac Jana Chrzciciela to nie plac, tylko podwórko – uważa Bernard Jancewicz. – Ale jak radny się uprze, to nie ma siły – śmieje się.

Jerzy Skoczylas czasami też rzuci jakąś nazwą. – Nie chcę sobie przypisywać zasług, ale swego czasu wymyśliłem nazwę parku Tołpy – zdradza. To on także „wychodził” ulice Janka Kaczmarka i Andrzeja Waligórskiego, kolegów z kabaretu Elita.
– Andrzej mieszkał przy Jaworowej, obok była Kasztanowa. Podpuszczaliśmy go: „Janek, kto to byli ci Jaworow i Kasztanow, skoro są tu ich ulice?” – wspomina Jerzy Skoczylas. Przy okazji przypomina, by chodzić do urzędu na Gabrieli Zapolskiej, a nie na „Zapolską”, jeździć po ul. Wróblej, a nie po „ul. Wróbla”, a stadion jest przy al. Śląskiej, a nie „al. Śląska”, choć każdy kibic WKS-u oczywiście swoje wie.

Nazwę ulicy można zmienić. Pewien deweloper nie chciał budować przy Betonowej. Zaproponował Magellana. A położone obok Asfaltowa i Cementowa zmieniły nazwę na Kolumba i Marca Polo. Został tylko fragment Cementowej.

BANK NAZW ULIC WE WROCŁAWIU - ZOBACZ NAZWY CZEKAJĄCE NA SWOJE MIEJSCE (KLIKNIJ)

BANK NAZW ULIC WE WROCŁAWIU - PROPOZYCJE NAZW WPISANE NA OFICJALNĄ MIEJSKĄ LISTĘ

WROCŁAWIANIE
Antkowiak Zygmunt, dziennikarz;
Burzyński Tadeusz, dziennikarz;
Chamcówna Mirosława, prof. UW;
Cwenarski Waldemar, artysta malarz;
Dawski Stanisław, malarz, grafik;
Drankowski Tadeusz, fotoreporter;
Drozdowski Wacław, dziennikarz;
Dziewoński Zbigniew, hydrotechnik;
Hernas Czesław, historyk literatury;
Holtei Karol von, poeta, pisarz, aktor;
Ks. Jabłoński Leszek;
Jarmicki Tadeusz, księgarz;
Kajdasz Edmund, dyrygent;
Kazanowicz Sergiusz, bibliofil;
Klisiecki Andrzej, fizjolog;
Konopiński Tadeusz , zoolog;
Kopyciński Adam, dyrygent, pianista;
Kuglin Jan, księgarz;
Ks. Matuszka Józef;
Olszewicz Bolesław, geograf;
Pajączkowski Franciszek, historyk;
Pociejkowicz Konstanty, żużlowiec;
Rakisz Mieczysław, strażak;
prof. Romer Witold, naukowiec;
Rybicki Józef, pionier, architekt;
Sąsiadek Mieczysław, mechanik;
Socha Lucjan, poeta, dziennikarz;
Szwed Tadeusz , artysta fotografik;
Ślopek Stefan, immunolog;
prof. Wiktor Zdzisław, nefrolog;
Will Andrzej, malarz, grafik, satyryk;
Winnicki Bronisław, dziennikarz

HISTORYCZNE
Bender Georg, burmistrz Wrocławia;
Bruno Giordano, filozof, humanista, Czartoryski Adam Jerzy; prezes Rządu Narodowego,
Chrzanowska Anna Dorota, bohaterka walk w obronie Trembowli;
Długoszowski Bolesław Wieniawa, generał, poeta;
Domański Bolesław, ksiądz, filozof;
František Josef, pilot okresu II wojny;
Galileusz, astronom, filozof, fizyk
Garibaldi Giuseppe, rewolucjonista;
Jabłonowski Stanisław Jan, hetman wielki koronny;
Kalenkiewicz Maciej, żołnierz AK;
Karski Jan, prawnik i dyplomata;
Kłopocka Janina, projektantka Rodła;
Kustroń gen. Józef Rudolf, generał;
Kwoczek Paweł, adwokat, działacz;
Mikołajczyk Stanisław, premier;
Narutowicz Gabriel, prezydent II RP;
Rodło;
Rostworowski Stanisław gen., pisarz;
Sikora Józef, ksiądz;
Tarnowski Jan Amor , hetman wielki koronny;
Urbanowicz Witold gen., dowódca dywizjonu 303 ;
Wiśniowiecki Michał Korybut, król;
św. Wojciech, biskup, męczennik;
Wojciechowski Stanisław, prezydent;
Bitwy pod Racławicami, 1794 r.;
Narodowych Sił Zbrojnych;
Powstańców Styczniowych;
Wrocławskich Seniorów Lotnictwa

UCZENI, ARTYŚCI
Baranowski Tadeusz, biochemik, rektor Akademii Medycznej;
Bełza Władysław, poeta;
Berg Max Paul Eduard, architekt;
Bolewski Andrzej, geolog;
Czekanowski Jan, antropolog, etnograf, statystyk;
Dybowski Benedykt , podróżnik;
Dziewiątkowski Zbigniew, muzyk;
Goethe Johann Wolfgang von, poeta;
Grabowski Antoni, inż. chemik;
Guttman Ludwig , lekarz neurolog;
Hanuszkiewicz Adam, aktor i reżyser;
Has Wojciech Jerzy, reżyser i scenarzysta filmowy;
Haydn Joseph Franz , kompozytor;
Hemar Marian, poeta, satyryk;
Holoubek Gustaw, aktor, reżyser;
Jasieński Bruno, poeta;
Kawalerowicz Jerzy, reżyser i scenarzysta;
Kieślowski Krzysztof, reżyser i scenarzysta;
Kisielewski Stefan, literat, publicysta;
Klemensiewicz Zygmunt Aleksander, fizyk, chemik;
Kobiela Bogumił, aktor ;
Kolberger Krzysztof, aktor i reżyser;
Kotarbiński Tadeusz, filozof;
Kowalczyk August, aktor, reżyser;
Kownacka Gabriela, aktorka;
Kwiatkowska Irena, aktorka;
Lenartowicz Stanisław, reżyser i scenarzysta;
Łapicki Andrzej, aktor i reżyser;
Mendelsohn Erich, architekt;
Morgenstern Janusz , reżyser i producent filmowy;
Mroziński gen. Józef, powstaniec listopadowy,
Niemczyk Leon, aktor;
Nowak Józef, aktor;
Perepeczko Marek, aktor ;
Poelzig Hans, architekt;
Przegrodzki Igor, aktor, reżyser;
Sari Ada, śpiewaczka operowa;
Scharoun Bernhard Hans Henry, architekt;
Szpakowski Wacław, architekt;
Świderski Jan, aktor, reżyser;
Tatarkiewicz Władysław, filozof;
Teliga Leonid, żeglarz;
Weber Carl Maria von, kompozytor niemiecki;
Wilhelmi Roman, aktor;
Witkiewicz Stanisław Ignacy, malarz, pisarz, dramaturg, filozof;
Zakrzeński Janusz, aktor pedagog;
Zapasiewicz Zbigniew, aktor, reżyser;
Zwoźniak Jacek, pisarz, artysta kabaretowy

GEOGRAFICZNE
Armeńska;
Błońska;
Bogatyńska;
Gołdapska;
Gryficka;
Indonezyjska;
Jodłowicka;
Kaliska;
Karpnicka;
Kazachstańska;
Kirgijska;
Leśnicka;
Luksemburska;
Łękawicka;
Łyczakowska;
Malezyjska;
Nowogardzka;
Opawska;
Prężycka;
Rościszowska;
Staniszowska;
Tadżycka;
Tajwańska;
Turkmeńska;
Urazka;
Walijska;
Węgliniecka;
Wróblowicka;
Zawidowska;
Żółkiewska.

INNE
Czarnuszkowa; Dziennikarska; Edytorska; Gorczycowa; Hiacyntowa; Honorowych Dawców Krwi; Jałowcowa; Koperkowa; Macierzankowa; Majerankowa; Melisowa; Pańska; Płóciennicza; Skrzypowa; Trolejbusowa; Żonkilowa; Żurawinowa

Dodatkowe propozycje TMW

WROCŁAWIANIE:
Aroński Antoni, anastezjolog;
Bułhak Jan, fotograf;
Chętnik Adam, etnograf;
Antoni Falkiewicz , kardiolog;
Grabowski Antoni , twórca esperanto;
Grapow Wilhelm , architekt
Jankowski Jan Stanisław, działacz polityczny;
Mieczysław Kempa, działacz Polskiego Związku Głuchych;
Kuligowski Kazimierz, pionier, wiceprezydent Wrocławia;
Marciniak Tadeusz , anatom, rentgenolog;
Milik Karol ks. infułat;
Niżyński Aleksander, pionier;
Oryński Tadeusz, pionier, fabrykant;
Eljasz-Radzikowski Walery, malarz;
Rylke Aleksander , oficer, porucznik;
Sawicki Ludomir, geograf, podróżnik;
Szemka Mieczysław, przewodnik;
Stęczyński Bogusz Zygmunt, poeta;
Wierzbicki Jan, uczony;
Wolff Christian, filozof;
ks. Wójcik Stefan, kapelan kolei

HISTORYCZNE
Batalionów Chłopskich;
Langiewicz Marian generał , dyktator powstania styczniowego;
Michał Anioł;
Sendlerowa Irena, działaczka, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata;
św. Wojciech;

UCZENI, ARTYŚCI
Kiepura Jan, śpiewak

GEOGRAFICZNE
Jedlińska; Kujawska; Mazurska; Podhalańska; Sandomierska;

ZWIERZĘCE I ROŚLINNE
Borsucza; Łabędzia; Żbicza; Goździkowa;

INNE
Budowniczych Wrocławia; Juhasowska; Kartograficzna; Orbitalna; Planetarna; Rozwojowa; Skarpowa.