Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Waloryzacja emerytur i rent w 2015 roku: o ile wzrosną poszczególne świadczenia?

Andrzej Gębarowski
Nie ma już chyba w Polsce emeryta, który by nie słyszał o corocznej, marcowej waloryzacji swojego świadczenia. O wiele mniej znany jest fakt, że w tym roku zostaną przeprowadzone dwie inne waloryzacje - pracowniczych składek emerytalnych za miniony rok oraz kapitału początkowego. Do tego zestawu trzeba doliczyć waloryzację subkonta w ZUS, wzbogaconego ostatnio o część składek przeniesionych tam z OFE.

Waloryzacja świadczeń czeka wszystkich emerytów i rencistów 1 marca. Tegoroczna waloryzacja emerytur i rent będzie mieszana: kwotowo-procentowa. To znaczy, że w zasadzie będzie procentowa, ale podwyżka nie może być mniejsza niż 36 złotych.

Skorzystają na tym renciści i emeryci o świadczeniach niższych niż 3.333 zł brutto a tacy stanowią zdecydowaną większość. To znaczy, że w ich przypadku waloryzacja będzie wyższa niż wynikałoby z zasady wyłącznie procentowej.

Z szacunków resortu pracy wynika, że na zmienionej waloryzacji (z procentowej na mieszaną) zyska około 92 proc. emerytów i rencistów z ZUS, w tym wszyscy ze świadczeniami przedemerytalnymi i zasiłkami przedemerytalnymi oraz rentami socjalnymi. Zyska również 100 proc. emerytów i rencistów zarejestrowanych w KRUS.

W przypadku najniższych świadczeń różnica na korzyść świadczeniobiorcy pomiędzy rozwiązaniem wprowadzonym tymczasowo przez rząd a normalnie obowiązującym wyniesie prawie 27 zł, zaś w przypadku świadczeń w wysokości około 1,6 tys. zł - 18 zł.

Jak rząd uzasadnił zmianę zasad waloryzacji?

Ministerstwo pracy wyliczyło mianowicie, że z powodu wyjątkowo niskiej inflacji waloryzacja świadczeń na zwykłych zasadach wyniosłaby co najwyżej 1,08 proc. i w efekcie byłaby najniższa w historii. Oznaczałoby to, że najniższe emerytury wzrosłyby tylko o 9 zł, zaś renty socjalne o 7 zł. Tak niska waloryzacja nie tylko nie spełniłaby swojego zadania, ale zapewne wzbudziłaby głośny sprzeciw i niezadowolenie.

A i teraz podwyżka niekoniecznie wyniesie co najmniej 36 zł. Na przykład najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrośnie z 648,13 do 675,13 zł, co oznacza wzrost o 27 zł.

Waloryzacja mieszana została wprowadzona tylko na rok, a potem ma nastąpić powrót do dotychczasowych zasad.

Waloryzacja kapitału początkowego i składek czeka 1 czerwca ubezpieczonych pracowników, odkładających na tzw. nową emeryturę. Na czym ona polega i jakie przyniesie skutki?

Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego w ZUS składek na ubezpieczenie emerytalne przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji.

Roczny wskaźnik waloryzacji składek zależy od wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku (w przypadku wskaźnika kwartalnego brane są pod uwagę ceny kwartalne). Drugim czynnikiem, od którego zależy wskaźnik waloryzacji, jest tzw. realny przypis składek w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, który z kolei jest pochodną m.in. wzrostu płac i liczby ubezpieczonych.
Wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne są ogłaszane do 25 maja każdego roku. Wskaźnik za rok 2013, ogłoszony w maju 2014 roku, był nieznacznie niższy od wskaźnika za rok 2012 i wyniósł 104,54 proc. (patrz infografika).

Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację roczną, jest dodatkowo waloryzowana kwartalnie na specjalnych zasadach. Więcej o tym napiszemy w jednym z najbliższych wydań naszego tygodnika.

A co z waloryzacją kapitału początkowego? Można go nazwać posagiem ubezpieczonego, z którym wchodzi on w nowy system emerytalny. Ten „posag" ustalany jest na wniosek ubezpieczonego przez ZUS na dzień 1 stycznia 1999 r.

Kapitał początkowy doliczany jest do kwoty składek zgromadzonych na koncie indywidualnego przebiegu ubezpieczenia, ma więc bezpośredni wpływ na przyszłą emeryturę. Podstawą jej wyliczenia będzie bowiem suma kwot zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne. Suma tych kwot zostanie podzielona przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę osoby, dla której ustalana jest emerytura.

Waloryzacja kapitału początkowego odbywa się według analogicznych zasad co waloryzacja składek, tzn. według tych samych wskaźników i w podobnych terminach. Zupełnie inaczej jest tylko z pierwszą waloryzacją, przeprowadzaną za rok 1999, gdyż oblicza się ją według odrębnego wskaźnika, wynoszącego 115,60 proc.

Wskaźniki waloryzacji kapitału początkowego przyjęte dla następnych lat są takie same, jak wskaźniki waloryzacji składek.

Zasada wyliczenia kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego jest następująca: kwotę kapitału początkowego (ustalonego na dzień 1 stycznia 1999 r.) mnoży się przez wskaźnik waloryzacji kapitału początkowego za rok 1999. Uzyskany wynik mnoży się przez wskaźnik waloryzacji za rok 2000. Ten z kolei wynik mnoży się przez wskaźnik waloryzacji za rok 2001 i tak dalej - aż do ostatniego uwzględnianego wskaźnika.

Waloryzacja subkonta czeka ubezpieczonych w ZUS 1 czerwca. Zgodnie ze zmianami w systemie emerytalnym, wprowadzonymi w maju 2011 roku, każdy ubezpieczony Polak objęty nowym systemem posiada obecnie w ZUS więcej niż jedno konto, gdyż ma dotychczasowe konto podstawowe (I filar) plus nowe subkonto.

O zasadach waloryzacji konta podstawowego (składek i kapitału początkowego) już napisaliśmy; teraz pokrótce o waloryzacji subkonta.

Pierwsza roczna waloryzacja składek zewidencjonowanych na subkontach ZUS odbyła się wraz z waloryzacją składek na „normalnych" kontach za 2012 rok, czyli nastąpiła 1 czerwca 2013 r. Wiązało się to z faktem, że pierwsze przeniesione z OFE składki trafiły na subkonto w ZUS dopiero w czerwcu 2011 roku. W tym roku odbędzie się już zatem trzecia waloryzacja subkonta, wzbogaconego w międzyczasie o część lub całość składek z OFE.

Waloryzacja subkonta polega na pomnożeniu składek przez roczny wskaźnik waloryzacji, przy czym jest to inny wskaźnik niż w przypadku składek z I filara i ogłasza go inna instytucja. Wskaźnik dla subkonta jest równy średniorocznej dynamice wartości produktu krajowego brutto (PKB) w cenach bieżących za okres ostatnich pięciu lat poprzedzających termin waloryzacji; tegoroczny ogłoszony zostanie przez prezesa GUS w terminie do 15 maja.

Księgarnia Dziennika Łódzkiego: www.ksiegarnia.dzienniklodzki.plKsięgarnia Dziennika Łódzkiego: www.ksiegarnia.dzienniklodzki.plKsięgarnia Dziennika Łódzkiego: www.ksiegarnia.dzienniklodzki.pl

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki