Oni odeszli od nas w ostatnim roku (WSPOMNIENIE)

Robin Williams (21 VII 1951 - 11 VIII 2014)

Amerykański aktor, komik. Otrzymał trzy nominacje do nagrody Oscara i statuetkę za drugoplanową rolę w dramacie "Buntownik z wyboru" z 1997 roku. Miał wielką zdolność do improwizowania, parodiowania i rozśmieszania. Bawił innych, ale sam zmagał się z depresją. Lęki zagłuszał alkoholem i narkotykami. Bliscy mówili, że ukrywał swoje słabości, był szczodry i przyjacielski także dla byłych żon, miał dobre serce.
Najbardziej znano go z ról komicznych, takich jak "Klatka dla ptaków" czy "Pani Doubtfire". Grał też w dramatach: lekarza w "Przebudzeniu", ojca w "Między piekłem a niebem", psychopatę w "Bezsenności". Ostatnio narzekał na brak ciekawych ról, zaczynał chorować na Parkinsona. Popełnił samobójstwo. (GKM)

Gabriel García Márquez (6 III 1927 - 17 IV 2014)

Światowej sławy kolumbijski powieściopisarz i dziennikarz, twórca literackiego realizmu magicznego, laureat Nagrody Nobla
Kto nie przeczytał "Stu lat samotności" - najbardziej znanej, ale i najwspanialszej powieści Marqueza - ten chyba nie doceni w pełni sensu życia i nie zrozumie, że nie przemija ono całkiem bez śladu. Pisarz, w życiu prywatnym i społecznym, uchodzący za postać kontrowersyjną, zawsze postrzegany był jednak jako bezkonkurencyjny w stwarzaniu literackich światów. Potem znalazł naśladowców, a zapoczątkowany przez niego nurt realizmu magicznego, doczekał się swoich odmian na innych kontynentach, ale to Marquez pokazał czym jest potęga pisarskiej wyobraźni. (HW-M)

Małgorzata Braunek (30 I 1947 - 23 VI 2014)

Aktorka. Niezapomniana, chociaż kontrowersyjna Oleńka w "Potopie". Nauczycielka zen.
Studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie na wydziale aktorskim, ale uczelni nie ukończyła, bo rozpoczęła karierę filmową. Zanim na długo z niej zrezygnowała, zagrała w przeszło 20 filmach, w tym w "Żywocie Mateusza", "Polowaniu na muchy", "Trzeciej części nocy", "Potopie"czy "Lalce". Zerwała z zawodem w latach 80., a powróciła 20 lat później. Zajmowała się rozwojem duchowym. Była buddystką, zwierzchnikiem Związku Buddyjskiego Kanzeon, walczyła o prawa zwierząt. Na krótko przed śmiercią została odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła na raka. (GKM)

Tadeusz Różewicz (9 X 1921 - 24 IV 2014)

Znakomity poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta, prekursor poetyki absurdu na polskich scenach. Laureat wielu nagród, w tym Europejskiej Nagrody Literackiej
Był najważniejszym pisarzem przynajmniej dla trzech pokoleń czytelników, choć nigdy nie zabiegał o sławę, a nawet jakby trochę się jej… bał, bo z usposobienia był raczej samotnikiem. Pierwszych odbiorców, "ocalonych z wojennej rzezi", zdobył twórczością poetycką dotykającą najintymniejszych i najbardziej okrutnych, powojennych traum, m.in. w słynnym tomie wierszy "Niepokój". Potem przełamał panujący w polskich teatrach realistyczny porządek rzeczy, publikując "Kartotekę", która - przez rozbicie obrazu świata na atomy- otworzyła nowy rozdział w twórczości wielu dramatopisarzy. Wreszcie, pod koniec życia, zaskoczył wszystkich przepięknym tomem poetyckich wspomnień pt. "Matka odchodzi". Przez 20 lat TadeuszRóżewicz mieszkał i tworzył w Gliwicach, gdzie prapremiery (na scenie studenckiej) miały jego sztuki. Zawsze wspominał to miasto z życzliwością i sentymentem, a Gliwice zrewanżowały się wybitnemu pisarzowi, przyznając mu w 1995 r.honorowe obywatelstwo i wielokrotnie przypominając jego twórczość. (Hw-M)

Wojciech Jaruzelski (6 VII 1923 - 25 V 2014)

W nocy 13 grudnia 1981 stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, która w czasie stanu wojennego rządziła w Polsce. Generał, polityk, prezydent PRL i RP. Wywodził się z rodziny ziemiańskiej herbu Ślepowron z Podlasia, ale został komunistą i szefem WRON-y. Podzielił Polaków na zwolenników i przeciwników stanu wojennego. W ludowym Wojsku Polskim napisano o młodym Jaruzelskim: "Zachowanie wzorowe. Cieszy się autorytetem swych zwierzchników i podwładnych." Nie miał jednak charyzmy, a jego ponura mina i czarne okulary przeszły do anegdoty. Gdy wprowadzał stan wojenny, nikomu jednak nie było w Polsce do śmiechu. Skończył się "karnawał Solidarności", zginęli górnicy na "Wujku", więziono ludzi.
Za odwagę na wojnie, a był zwiadowcą, Jaruzelski otrzymuje Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały. Dotarł z wojskiem do Berlina. Po wojnie za walki z bandami UPA Jaruzelski dostaje Srebrny Krzyż Zasługi. Jego kariera rozwija się systematycznie. W 1953 roku jest już pułkownikem. Kończy z wynikiem bardzo dobrym studia w Akademii Sztabu Głównego. W latach 60. XX wieku zostaje generałem,szefem Sztabu Generalnego WP, ministrem obrony narodowej. Twierdził, że stan wojenny był konieczny, ale powiedział także: "Bywają święci ludzie, ale nie ma świętych polityków . ( GkM)

Tito Vilanova (17 IX 1968 - 25 IV 2014)

Trener FC Barcelona, który zdobył z klubem mistrzostwo Hiszpanii, a następnie musiał zrezygnować z pracy z powodu raka.
Tito Vilanova był wychowankiem szkółki Barcelony, ale w pierwszej drużynie "Barcy" nie zagrał ani jednego meczu. Piłkarzem był przeciętnym, za to znakomicie sprawdził się w roli trenera. Jako asystent Pepa Guardioli wywalczył z Barceloną w sumie 14 różnych tytułów. Po odejściu z klubu swojego przyjaciela sam przejął stery drużyny i już w pierwszym roku pracy sięgnął z "Dumą Katalonii" po tytuł mistrzowski. Od 2011 roku chorował na raka ślinianki przyusznej. Przeszedł kilka operacji, ale cały czas następowały nawroty choroby.W lipcu 2013 r. zrezygnował z prowadzenia Barcelony, a dziewięć miesięcy później zmarł. (jac)

CZYTAJ DALSZY CIĄG WSPOMNIEŃ NA KOLEJNEJ STRONIE

Andrzej Turski (25 I 1943 - 31 XII 2013)

Dziennikarz radiowy i telewizyjny. Współtworzył takie radiowe audycje, jak "Sygnały dnia" czy "W samo południe". Prowadził w telewizji program "Teleexpress" i "Panoramę". W 2005 roku zdobył tytuł Mistrza Mowy Polskiej.
Grał na gitarze w zespole Chochoły i nie zajmował się polityką. Ten student filologii polskiej i dziennikarstwa przyszłość widział mglisto, o czym świadczy udział w zespole Pesymiści. Ale nie mógł narzekać na karierę, bo szybko awansował w radiu i telewizji. Był redaktorem naczelnym Programu I i III Polskiego Radia, dyrektorem TVP 1, wiceszefem TAI. Od 2003 roku przez 10 lat prowadził "Panoramę". Krótko przed śmiercią powiedział, że musi odpocząć, bo ma już 70 lat i nie może tak zasuwać. Po zawale zapadł w śpiączkę i zmarł. (kk)

Wojciech Kilar (17 VII 1932 - 29 XII 2013)

Wybitny kompozytor muzyki symfonicznej i filmowej. Wielokrotnie nagradzany i odznaczany, w tym Orderem Orła Białego.
Jego skromność dorównywała sławie, a sławę zdobył przecież światową… To nie on dobijał się do drzwi wytwórni filmowych:to wielcy reżyserzy przyjeżdżali do Katowic, by prosić mistrza Kilara o skomponowanie muzyki do ich filmów. Pan Wojciech, choć urodzony we Lwowie, zawsze mówił, że jest Ślązakiem z wyboru. Nigdy nie zmienił zresztą katowickiego adresu, choć mógł mieszkać w każdej, nie tylko europejskiej, metropolii.
Był kompozytorem wszechstronnym i dla każdego. Wytrawni melomani z zachwytem słuchali w filharmoniach jego wielkich symfonicznych kompozycji, a kibice… siatkarscy uczynili swoim hymnem jego piosenkę z ekranowej wersji "Pana Wołodyjowskiego", co zresztą mistrza niepomiernie cieszyło. Początkowo kompozytor muzyki awangardowej, z czasem coraz wyraźniej skłaniał się ku prostocie muzycznego języka i harmonii brzmienia. Słuchanie perfekcyjnych - w każdej sekundzie- "Siwej mgły", "Veni Creator" czy jakiegokolwiek z jego wielkich utworów nieodmienne sprawia wrażenie, że obcujemy z dziełami wybitnymi. (HW-M)

Władysław Sidorowicz (17 IX 1945 - 24 VIII 2014)

Lekarz psychiatra, polityk i samorządowiec, minister zdrowia i opieki społecznej (1991), senator VI i VII kadencji z ramienia AWS i PO. Wrocławianin urodzony w Wilnie. Ukończył IX Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego we Wrocławiu. Zdał na tutejszą Akademię Medyczną. W marcu 1968 r. objęty dwuletnim zakazem studiowania, dyplom lekarski zdobył w 1971 r. w Łodzi. Pracował m.in. w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda i Zespole Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej. W latach 1981-1999 należał do NSZZ "Solidarność". Od 1982 do 1987 r. zasiadał we władzach krajowych Solidarności Walczącej. W 1991 r. pełnił funkcję ministra zdrowia i opieki społecznej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. (AAG)

Nina Andrycz (11 XI 1912 - 31 I 2014)

Aktorka teatralna, wspaniała odtwórczyni ról królewskich, poetka, żona premiera Józefa Cyrankiewicza.
Mówiła: "Miałam 20 lat, gdy po raz pierwszy założyłam diadem na głowę. I tak mi już zostało na długi czas". Jej uroda podbijała serca mężczyzn, a talentem zdobywała podziw widzów. Studiowała prawo, ale w końcu skończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie. Urodziła się w Brześciu Litewskim, była aktorką Teatru na Pohulance w Wilnie i Teatru Polskiego w stolicy. Poświęciła się całkowicie scenie. Grała Marię Stuart, królowę Elżbietę, carycę Katarzynę. Jej brat zginął w łagrze, ona była premierową w PRL, ale tylko teatr ją obchodził. I największa miłość, aktor Aleksander Węgierko, który zginął podczas wojny. Przeżyła go o 72 lata. (GKM)

Philip Seymour Hoffman (27 VII 1967 - 2 II 2014)

Laureat Oscara za najlepszą główną rolę męską w filmie "Capote" z 2005 roku. Ceniony amrykański aktor, wielokrotnie nagradzany. Zmagał się z uzależnieniami. Ukończył studia aktorskie na New York University w 1989 r. Pierwszą ważną rolę zagrał w "Zapachu kobiety" w 1992 roku, u boku Ala Pacino. Młodym aktorom mówił: "Wejdź w aktorstwo dla aktorstwa, a nie dla sławy i dla pieniędzy. Graj w sztukach. Musisz to kochać". Sam uprawiał zawód aktora ze zmiennym szczęściem. Pracował też jako ochroniarz, klepał biedę. W końcu jednak doczekał się uznania i zaszcztów, ale drogo za to zapłacił. Stres łagodził alkoholem i narkotykami. Miał doskonały warsztat, z powodzeniem występował także na scenie. Zmarł z przedawkowania w wieku 46 lat. (GKM)

Tadeusz Mosz (25 I 1954 - 4 II 2014)

Dziennikarz, prezenter telewizyjny, publicysta ekonomiczny. Znawca rynków kapitałowych i finansowych.
Absolwent studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.Z telewizją związał się w 1980 roku i odtąd prowadził różne programy gospodarcze.Ale nie unikał także lżejszej formy i prowadził porannny program "Kawa czy herbata" w TVP 1. Można go było oglądać w magazynie ekonomicznym "Plus minus"i ""Mówisz Mosz" w TVP Info czy "Kto za to zapłaci?" w TVP 1. Wystąpił także dla żartu w epizodach w dwóch serialach - w jednym zagrał siebie, czyli dziennikarza. Pisał felietony, prowadził audycje radiowe. Po śmierci został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy dziennikarskiej. (GKM)

CIĄG DALSZY WSPOMNIEŃ NA KOLEJNEJ STRONIE

Shirley Temple (23 IV 1928 - 10 II 2014)

Najsłodsze dziecko świata, sławna dziecięca aktorka, gwiazda filmowa lat 30. XX wieku. Gdy dorosła, została ambasadorem Stanów Zjednoczonych w Czechosłowacji. Szkoda, że nie u nas.
Wystąpiła w ponad 40 filmach i widzowie ją kochali, ale jako nastolatka nie powtórzyła już tego sukcesu. Zaczęła grać w filmach, gdy miała 4 lata. Odkrył ją producent Charles Lamont w szkole tańca dla dzieci. Urocza blondyneczka zrobiła błyskawiczną karierę. Podpisała kontrakt z Fox Productions i kręciła filmy, w których grała często role biednych sierotek. Filmy jednak kończyły się happy endem, a Shirley dużo tańczyła i śpiewała. Dostawała gwiazdorskie gaże, bo zawsze ściągała tłumy do sal kinowych. Gdy to minęło, rozpoczęła karierę polityczną w partii republikanów. Była dwa razy mężatką, miała troje dzieci i żadnych skandali na koncie. (GKM)

Daniel Józef Bem (28 VIII 1933 - 21 X 2014)

Naukowiec, inżynier telekomunikacji specjalizujący się w zakresie radiokomunikacji, sieci komputerowych i systemów telekomunikacyjnych, profesor, nauczyciel akademicki na Politechnice Wrocławskiej, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, wiceprezes oddziału wrocławskiego PAN.
Absolwent Wydziału Łączności Politechniki Wrocławskiej. Na tej uczelni w 1965 r. otrzymał stopień doktora nauk technicznych w zakresie telekomunikacji, a w 1975 r. doktora habilitowanego. Od 1975 r. zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego, od 1998 roku miał tytuł profesora nauk technicznych. Specjalista w zakresie modelowania systemów radiokomunikacyjnych,projektowania anten długofalowych i przetwarzania danych satelitarnych. Jego dorobek naukowy obejmuje liczne publikacje i książki oraz 17 wdrożonych patentów, dotyczących przede wszystkim techniki radiowej. (AAG)

Lauren Bacall (16 IX 1924 - 12 VIII 2014)

Legenda Hollywood, aktorka polsko-rumuńskiego pochodzenia, bohaterka pięknej historii miłosnej. W 2009 roku dostała Oscara za całokształt pracy aktorskiej. Miała zielone oczy, zachrypnięty głos, wdzięk. Jej uroda zrobiła piorunujące wrażenie na gwiazdorze Humphreyu Bogarcie. Byli szczęśliwym małżeństwem do końca jego życia. Mieli dwoje dzieci. Bacall, a właściwie Joan Perske z rodziny żydowskich emigrantów, chciała być tancerką. W 1944 roku dostała jednak rolę w filmie "Mieć i nie mieć" - tylko ze względu na swój wygląd. Wtedy poznała Bogarta, ale też ujawniła nieprzeciętny talent. Potem wystąpiła w niezliczonych filmach, zawsze czarując klasą. Wyszła drugi raz za mąż i miała jeszcze syna. Zmarła na udar mózgu. (GKM)

Anna Przybylska (26 XII 1978 - 5 X 2014)

Aktorka, fotomodelka, ulubienica polskich widzów. Jedna z najpiękniejszych polskich gwiazd. Wzruszająca w miłości do rodziny i swojej walce z chorobą. Wystąpiła w filmie zaraz po skończeniu IX LO w Gdyni. Młodziutka piękność zapadła widzom w pamięć w filmie "Ciemna strona Wenus". Grała potem w popularnym serialu "Złotopolscy", można ją było zobaczyć w różnych filmach i na okładkach czasopism. Czekała jeszcze na swoją wielką rolę filmową. Wciąż olśniewała urodą. W 2013 rokuzostała Kobietą Dekady pisma "Glamour", brała udział w kampaniach reklamowych. Bała się już wtedy o swoje zdrowie, bona nowotwór umierali jej bliscy. A była szczęśliwą partnerką piłkarza Jarosława Bieniuka, miała z nim troje dzieci: córkę Oliwię, synów Szymona i Jana, urodzonego w 2011 roku. Mówiła, że nie boi się o siebie, ale o to, ze jej dzieci mogą być pozbawione matki. Przeczucia jej nie myliły. Zachorowała na guza trzustki i nie można było zahamować postępów tej choroby. Zdawała sobie sprawę ze swojego stanu zdrowia, ale była bardzo dzielna. Mówiła na krótko przed śmiercią: "Uważam, że wiele w życiu osiągnęłam. Mam na myśli moją rodzinę, to moja najpiękniejsza rola". (GKM)

Richard Attenborough (29 VIII 1923 - 24 VIII 2014)

Angielski aktor, laureat dwóch Oscarów, reżyser i producent filmowy. Ambasador dobrej woli UNICEF.
Od królowej Elżbiety II dostał tytuł lorda Attenborough. Grał w filmach, ale największe uznanie zdobył za reżyserię. W 1977 roku nakręcił znakomity dramat wojenny "O jeden most za daleko", a w 1982 roku biografię "Gandhi". Za ten film otrzymał dwa Oscary: dla najlepszego filmu i najlepszego reżysera.Mówił: "Nie jestem wielki, ale jestem dobry". Angażował się chętnie w działalność społeczną i charytatywną, Przeżył osobistą tragedię, gdy podczas tsunami w Azji w 2004 roku stracił córkę i wnuczkę. Razem z żoną zamieszkał wtedy w domu opieki. Na sześć lat przed śmiercią upadł i stracił mowę. Żył 91 lat. (GKM)

Joan Rivers (8 VI 1933 - 4 IX 2014)

Amerykańska aktorka, mistrzyni szyderstwa. Żartowała ze wszystkiego, co święte, a najbardziej z siebie, ze swoich licznych operacji plastycznych. Jej dowcipy są tak niepoprawne politycznie, że aż strach je przytaczać. O Heidi Klum powiedziała,że Niemcy nie byli tak napaleni od czasów palenia Żydów w piecach. O Michaelu Jacksonie:"Ma maskę, myślałam, że to napad!".O swoich rodzicach: "Zrozumiałam, że jestem niechcianym dzieckiem, kiedy dali mi do kąpieli toster i grzałkę". O teściowej: "Mam wyrzuty sumienia, że ją skremowałam. Mogła jeszcze pożyć". Rivers pochodziła z żydowskiej rodziny emigrantów z Rosji. Grała, pisała, prowadziła programy rozrywkowe, zawsze błyskotliwa i zabawna. Serce stanęło jej podczas operacji gardła. (GKM)

CZYTAJ DALEJ NA KOLEJNEJ STRONIE
Igor Mitoraj (26 III 1944 - 6 X 2014)

Polski rzeźbiarz światowej sławy. Od 1968 roku tworzył we Francji i Włoszech. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Arysta mówił: "Jeżeli za poważną sztukę uważa się dziś obieranie ziemniaków w galerii, to ja dziękuję, wolę nie mieć z tym nic wspólnego". Posiadał wyjątkowy talent rzeźbiarski, chociaż w tej dziedzinie był samoukiem. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Tadeusza Kantora. Miał trudne dzieciństwo: był synem polskiej robotnicy przymusowej i francuskiego jeńca, urodził się w Oederan w Saksonii. Wyjechał z Polski do Francji i tam zajął się rzeźbą. Już jego pierwsza wystawa w Paryżu stała się ogromnym sukcesem; odtąd był ceniony na całym świecie. Zmarł po długiej chorobie w Paryżu. (GKM)

Brygida, Dariusz i Remigiusz Kmiecikowie

Dziennikarskie małżeństwo (ona z TVP, on z TVN), ale przede wszystkim kochająca się rodzina. Wraz ze swoim dwutelnim synkiem zginęli w kamienicy, która zawaliła się jak domek z kart w wyniku wybuchu gazu 23 października w Katowicach.
Pożegnaliśmy ich pięć dni później w katowickiej katedrze i odprowadziliśmy na cmentarz, nie uzyskując odpowiedzi na pytanie, bo takiej po prostu nie ma, dlaczego właśnie tak nagle, tak szybko odeszli. Mieli przecież tyle do zrobienia. Brygida tworzyła przejmujące reportaże, w których była blisko swoich bohaterów, m.in. sparaliżowanego Janusza Świtaja, który dzięki niej przestał myśleć o śmierci i eutanazji. On był fanem piłki nożnej i górskich wspinaczek. Jego materiały w "Faktach" TVN odznaczały się wyjątkową wnikliwością i rzetelnością. Zawsze chciał lepiej, mądrzej, tak by nie skrzywdzić nikogo, ale pokazać prawdę.
(AGA)

Karel Brožek (28 IV 1935 - 21 X 2014)

Reżyser, aktor teatralny i filmowy, współtwórca teatrów Semafor i Laterna Magika, dyrektor artystyczny katowickiego Teatru Ateneum w latach 2007 - 2012. Nikt nie wierzył, że w 2015 r. miał obchodzić 80. urodziny i 60-lecie pracy artystycznej. Pełen werwy, przez całe życie tworzył przecież cudowny teatr magii i snu, zaskakując pomysłami, skojarzeniami, a nade wszystko znajdując klucz do naszej, widzów, wyobraźni. Mimo międzynarodowej sławy w Katowicach, w zespole Ateneum, czuł się jak w domu. Współpracował z tą sceną od lat, był szefem jury Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek "Katowice - Dzieciom" i stworzył tu niezapomniane przedstawienia - choćby "Króla Jelenia" czy "Joannę d'Arc". Nie dzielił teatru na ten "dla dzieci" i ten "dla dorosłych". Jego spektakle miały wyjątkową wartość dla widzów w każdym wieku. (HW-M)

Gerard Cieślik (29 IV 1927 - 3 XI 2013)

Legenda Ruchu Chorzów, z którym był związany przez całe życie jako piłkarz, trener i działacz. Do historii przeszedł, strzelając dwa gole ZSRR w 1957 roku. Gerard Cieślik urodził się niecałe 200 metrów od historycznego boiska Ruchu "na Kalinie" i temu klubowi pozostał wierny przez całą karierę, choć kilka razy chciała go ściągnąć do siebie Legia Warszawa. W barwach "Niebieskich" rozegrał aż 249 meczów, w których zdobył 177 bramek. Był najlepszym strzelcem w dziejach klubu, wyprzedzając m.in. swoich idoli z dzieciństwa - Teodora Peterka i Ernesta Wilmowskiego. 167 ligowych trafień plasuje go na czwartym miejscu wśród najskuteczniejszych graczy w historii polskiej ekstraklasy. Dwukrotnie zdobywał tytuł króla ligowych strzelców (1952, 1953). Swoimi bramkami wydatnie przyczyniał się m.in. do trzykrotnego zdobycia mistrzostwa Polski przez Ruch (1951, 1952, 1953) oraz wywalczenia przez chorzowian Pucharu Polski (1951).
W 1947 roku zadebiutował w reprezentacji Polski, dla której zagrał w sumie 45 meczów i strzelił 27 goli. Grał między innymi na igrzyskach olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku. Jest jedynym zawodnikiem w Klubie Wybitnego Reprezentanta, który nie rozegrał wymaganych 60 oficjalnych spotkań w kadrze, ale został przyjęty dotego szacownego grona za zasługi dla polskiego futbolu.
Do legendy przeszły jego dwa gole strzelone na Stadionie Śląskim w 1957 roku reprezentacji Związku Radzieckiego i jej słynnemu bramkarzowi - Lwu Jaszynowi. Po tamtym meczu Gerarda Cieślika szczęśliwi kibice znieśli z boiska na rękach, a "Mały łącznik" - jak nazywano piłkarza Ruchu - został niemal bohaterem narodowym. W 1969 roku został wybrany najlepszym piłkarzem 50-lecia PZPN.
Karierę piłkarską zakończył w 1959 roku. Później był trenerem i działaczem, a także honorowym prezesem Ruchu, bo przed Cieślikiem na Śląsku stały otworem wszystkie drzwi. Wspaniały piłkarz był bardzo skromnym człowiekiem. Do końca życia mieszkał w bloku w Chorzowie-Batorym. Zmarł w wieku niespełna 86 lat i został pochowany na cmentarzu przy ul. Granicznej. Na jego pogrzeb przybyły największe sławy polskiego futbolu. (JAC)

Ryszard Jany (13 VIII 1954 - 25 I 2014)

Dziecko Wrocławia. Żużlowiec Sparty, wierny tym barwom niemal przez całą sportową karierę (1973-1985).Niemal, bo na koniec zaliczył krótki epizod w Opolu. Trzykrotnie startował w finałach Mistrzostw Polski Par Klubowych, zdobywając dwa srebrne (Leszno 1975, Gdańsk 1976) oraz brązowy (Chorzów 1978) medal. Był również finalistą młodzieżowych Indywidualnych Mistrzostw Polski (Tarnów 1974 - 5. miejsce). W 1975 roku awansował do częstochowskiego finału Indywidualnych Mistrzostw Polski, gdzie zajął 6. miejsce, a miał dopiero 21 lat. Genialny startowiec, jeden z większych talentów w historii wrocławskiego żużla. Był również członkiem kadry narodowej i uczestnikiem tournee po Wielkiej Brytanii, gdzie zaliczył poważny wypadek. Jego karierę przystopowały dwie rzeczy. Po pierwsze - fatalny karambol w Częstochowie, gdzie wyleciał w trybuny, po drugie - pociąg do alkoholu. A odmawiać nie potrafił. Przy tym był ulubieńcem kibiców i - ze swoim amerykańskim uśmiechem oraz długimi włosami - pupilkiem płci pięknej. Mówili o nim - dobry człowiek, nie miał much w nosie jak inni, z każdym chciał porozmawiać. My również takiego go poznaliśmy na trybunach Stadionu Olimpijskiego. (wok)

Eusebio (25 I 1942 - 5 I 2014)

Najlepszy w historii portugalski piłkarz do czasu Cristiano Ronaldo. Król strzelców finałów mistrzostw świata w 1966 roku.
Eusebio da Silva Ferreira, bo tak brzmiało pełne nazwisko piłkarza, urodził się w Mozambiku, który był wówczas portugalską kolonią, a do Europy przyjechał jako 19-latek. Z Benficą Lizbona zdobył 10 tytułów mistrza kraju oraz 5 pucharów Portugalii. W latach 1964-1968, 1970 i 1973 zdobywał tytuł króla strzelców ligi portugalskiej, a w 1968 i 1973 także Złoty But dla najlepszego ligowego strzelca Europy. Pod jego wodzą Benfica pięciokrotnie dochodziła do finału Pucharu Europy, dwukrotnie, w 1961 i 1962, go zdobywając. Największy sukces odniósł na MŚ w 1966 roku, w których doprowadził Portugalię do brązowego medalu, a sam zo-stał królem strzelców turnieju. (jac)

Franciszek Gąsienica-Groń (30 IX 1931 - 31 VII 2014)

Pierwszy polski medalista zimowych igrzysk olimpijskich. Zdobył brąz w kombinacji norweskiej w Cortina d'Ampezzo (1956 r.).
Początkowo nie był przewidziany do wyjazdu na te igrzyska. Trener Marian Woyna-Orlewicz zapowiedział jednak, że jeśli Groń do Włoch nie pojedzie, to on zrezygnuje ze swojej funkcji. Po pierwszej serii skoków olimpijskiego konkursubył ostatni z wynikiem 66,5 m. "Za bardzo się napaliłem i poknociłem" - tłumaczył. W kolejnych próbach uzyskał 72,5 m oraz 74 m i zajął 10. pozycję (zaliczano wówczas do noty dwa najlepsze skoki). W biegu, na 2 km przed metą, omijając leżącego rywala, wpadł w głęboki śnieg. Pozbierał się jednak, a na mecie dowiedział się, że ma brąz. (wok)

Marek Galiński (1 VIII 1974 - 17 III 2014)

Najbardziej utytułowany polski kolarz górski, później trener m.in. Mai Włoszczowskiej.
9-krotny mistrz Polski Cross Country (2000,2004-2011) i 4-krotny w maratonie MTB (2006-2007, 2009-2010), 10-krotny zwycięzca klasyfikacji generalnej Grand Prix MTB, czterokrotny olimpijczyk (Atlanta 1996, Sydney 2000, Ateny 2004, Pekin 2008), wielokrotny uczestnik mistrzostw świata i Europy. Kolarstwo uprawiał od 16. roku życia. Zaczynał w Starcie Tomaszów Mazowiecki, późniejsze jego kluby to m.in. LKS Optex Opoczno, Lotto PZU, CCC Polsat, PSB Atlas Orbea i Wilier Atala Optex (2006). Zginął w wypadku samochodowym: w miejscowości Brzegi (województwo świętokrzyskie) wpadł w poślizg i uderzył w drzewo. Zostawił żonę i dwie córki. (wok)

Helena Rakoczy (23 XII 1921 - 2 IX 2014)

Gimnastyczka, mistrzyni świata i medalistka olimpijska. Złoty medal MŚ przywiozła w 1950 roku z Bazylei. Na tych samych zawodach wywalczyła również złote medale w ćwiczeniach wolnych, równoważni i skoku przez konia oraz brąz w ćwiczeniach na poręczach. Na MŚ w Rzymie (1954) sięgnęła z kolei po brązowe medale w wieloboju i ćwiczeniach na poręczach. Na igrzyskach olimpijskich w Melbourne (1956) jej łupeł padł brąz (ćwiczenia zespołowe z przyborem). Sześciokrotnie zdobywała także mistrzostwo Polski w wieloboju indywidualnym. Reprezentowała Koronę Kraków i Wawel Kraków. Po zakończeniu kariery zawodniczej pracowała jako trener, m.in. z kadrą narodową. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła w Krakowie. (wok)

Zbigniew Pietrzykowski (4 X 1934 - 19 V 2014)

Pięściarz, trzykrotny medalista olimpijski, czterokrotny mistrz Europy (1955, 1957, 1959, 1963). Walczył w trzech kategoriach: lekkośredniej, średniej i półciężkiej, najdłużej w tej ostatniej. Na igrzyskach w Melbourne (1956) zdobył medal brązowy w kategorii lekkośredniej, po przegranej w półfinale z Węgrem László Pappem. Cztery lata później w Rzymie dotarł do finału wagi półciężkiej, przegrywając z 18-letnim Cassiusem Clayem (Muhammadem Alim). Podczas igrzysk w Tokio (1964) zdobył brąz w wadze półciężkiej (pokonał go Rosjanin Kisielow). 11 razy zdobywał MP (waga lekkośrednia - 1954, 1955 i 1956, średnia - 1957, półciężka - 1959-65). Był posłem na Sejm (1993-97, Bezpartyjny Blok Wspierania Reform). Został pochowany na cmentarzu parafii Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej. (wok)

Andrzej Werner (1 IV 1940 - 6 VI 2014)

Wybitny zawodnik i trener pływania, koordynator tej dyscypliny w Śląsku Wrocław. W życiu sekcji brał udział do ostatnich swoich dni. Jako zawodnik był rekordzistą Polski w stylu grzbietowym oraz multimedalistą mistrzostw kraju w seniorskiej rywalizacji. Karierę rozpoczął w Juvenii Wrocław, w barwach tego klubu zdobył w 1957 r. swój pierwszy medal MP seniorów - brąz w wyścigu na 100 m stylem grzbietowym. Rok później wywalczył złoto na 100 m i brąz na 200 m stylem grzbietowym. Od 1959 roku reprezentował sekcję pływacką WKS-u Śląsk. Dla tego klubu wywalczył osiem złotych medali mistrzostw Polski, w tym pięć na 200 m stylem grzbietowym (1959, 1960, 1961, 1962, 1963), jeden na 100 m stylem grzbietowym (1961), jeden w sztafecie 4 x 100 m stylem zmiennym (1963) i jeden w sztafecie 4 x 200 m st. dowolnym (1963). Przez 18 lat był również pracownikiem dydaktycznym wrocławskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Funkcję trenera, a później koordynatora, pełnił w Śląsku przez 30 lat, wychowując m.in. olimpijczyków i finalistów MŚ (Piotr Albiński). Umiłował sobie również jazdę na nartach, stąd wypady do Włoch na lodowiec. Lubił jazdę autem. Szybką, ale bezpieczną, bo miał do tego smykałkę. Zmarł latem po długiej chorobie, gdy reprezentanci Śląska byli na MP. Spoczął na cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu.
(wok)

Grzegorz Knapp (18 III 1979 - 22 VI 2014)

Żużlowiec, największy w Polsce specjalista od ścigania się po torach lodowych.
Był wychowankiem GKM-u Grudziądz. Z tym klubem wygrał w 1997 roku Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski. W 2000 roku zajął 4. miejsce w finale Srebrnego Kasku (Toruń). Reprezentował również barwy TŻ-u Lublin, Wybrzeża Gdańsk, Kolejarza Rawicz i KSM-u Krosno. W sezonie 2011 awansował do Grand Prix w ice racingu i właśnie na tej odmianie żużla skupiał się od wielu lat. W czerwcu wybrał się jednak na zawody klasycznego speedwaya do belgijskiego Heusden Zolder. Nie był objeżdżony, brakowało mu startów, a na torze nie zamontowano pneumatycznych band. Zawodnik miał groźny wypadek i zmarł w wyniku rozległych obrażeń. Został pochowany w Radzyniu Chełmińskim (województwo kujawsko-pomorskie). (wok)

Odeszli także:
19 listopada 2013: Marianna Popiełuszko - rolniczka, matka księdza męczennika Jerzego Popiełuszki, błogosławionego Kościoła katolickiego.
7 grudnia 2013: Józef Kowalski - kapitan Wojska Polskiego, weteran wojny polsko-bolszewickiej,rekordzista długowieczności.
8 stycznia 2014: dr inż. Zygmunt Wąsowicz - były prodziekan Wydziału Elektroniki Politechniki Wr.
mgr inż. Józef Sobol - członek Honorowy Wrocławskiej Rady FSNT NOT, działacz Stowarzyszenia Naukowo--Technicznego Inżynierów i Techników Rolnictwa we Wrocławiu.
13 lutego 2014: Zbigniew Romaszewski - działacz opozycji w czasach PRL. Wieloletni senator, sprawował ten urząd przez 7 kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.
24 stycznia 2014: prof. Roman Marciniak - nestor polskiej radiologii, nauczyciel wielu pokoleń lekarzy, wieloletni kierownik Katedry i Zakładu Radiologii AM we Wrocławiu.
29 stycznia 2014: prof. dr Bolesław Buła - były rektor AWF, wieloletni nauczyciel akademicki oraz kierownik Katedry Fizjologii AWF.
9 lutego 2014: Stanisław Ryszard Jakubowicz - filozof, wykładowca, wieloletni pracownik Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego.
14 lutego 2014: dr med. Eugeniusz Szewczak - wspaniały chirurg, wieloletni ordynator chirurgii w szpitalu im. Marciniaka.
11 lutego 2014: Wiesława Bulanda- przewodniczący Rady Miejskiej w Kątach Wrocławskich w latach 1990-1994.
18 lutego 2014: st. chor. szt. Tadeusz Hellebrand - żołnierz lotnictwa wojsk powietrznych, wieloletni sędzia i działacz Dolnośląskiego Związku Piłki Siatkowej.
2 marca 2014: prof. Marek Drewiński - emerytowany profesor nadzwyczajny w Katedrze Podstaw Marketingu Instytutu Marketingu na Wydziale Nauk Ekonomicznych we Wrocławiu.
31 marca 2014: prof. zw. dr hab. inż. Tadeusz Łobos - prodziekan Wydziału Elektrycznego w latach 1978--1981, dyrektor Instytutu Podstaw Elektrotechniki i Elektrotechnologii w latach 1999-2005, wieloletni kierownik Zakładu Elektrotechniki Teoretycznej, członek rad naukowych wielu instytucji.
3 kwietnia 2014: Zenon Wysłouch- działacz NSZZ "Solidarność" i Wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego, radny pierwszej kadencji Rady Miejskiej Wrocławia.
15 kwietnia 2014: dr Janina Wilczek--Stępniak - ordynator Oddziału Dermatologicznego Szpitala Wojewódzkiego im. J. Babińskiego.
16 kwietnia 2014: prof. dr hab.n. med. Adam Bukowczyk - kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrii Akademii Medycznej we Wrocławiu w latach 1964-1976. Zainicjował jej współpracę ze Światową Organizacją Zdrowia Psychicznego i Uzależnień Lekowych w Genewie, wprowadził pierwszy w Polsce "telefon zaufania" z całodobowymi dyżurami.
16 kwietnia 2014: Leon Cybulkin- były prezes Polskiego Związku Gołębi Rasowych i Drobnego Inwentarza.
30 kwietnia 2014: Mieczysław Wilczek - chemik, przedsiębiorca, polityk. Minister przemysłu w rządzie Mieczysława F. Rakowskiego, autor ustawy gospodarczej obowiązującej przez 20 lat (tzw. ustawy Wilczka).
17 maja 2014: Artur Litwin - wieloletni pracownik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu,
związany z Dolnośląskim Towarzystwem im. Fryderyka Chopina.
29 maja 2014: mgr Julian Fercz- emerytowany starszy kustosz dyplomowany Biblioteki Uniwersytec-kiej we Wrocławiu, wicedyrektor do spraw zbiorów specjalnychw latach 1987-1991.
20 czerwca 2014: Jacek Grobelny - wieloletni pracownik i skrzypekOrkiestry Symfonicznej Filharmonii Wrocławskiej.
7 lipca 2014: Eduard Szewardnadze - gruziński polityk, minister spraw zagranicznych ZSRR, prezydent Gruzji w latach 1992-2003.
8 lipca 2014: mł. insp. w stanie spoczynku Jan Stanisławski - w latach 1999-2003 kKomendant miejski policji w Legnicy, pierwszy rzecznik prasowy policji w byłym województwie legnickim i rzecznik prasowy Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu.
29 lipca 2014: Jerzy Jankowski - artysta muzyk, solista i kameralista, wieloletni pedagog Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu.
1 sierpnia 2014: Halina Miroszowa- dziennikarka radiowa i telewizyjna. M.in. pod koniec lat 80. XX wieku wraz z Aleksandrem Małachowskim prowadziła w TVP program interwencyjny "Telewizja nocą".
12 sierpnia 2014: Jerzy Josiak - prorektor ds. nauki w latach 1993-1996, dziekan Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej w latach 1987-1990, 1990-1993 i 1996-1999, prodziekan Wydziału Farmaceutycznego w latach 1980--1987, kierownik Katedry Chemii Nieorganicznej w latach 1990-2006 Akademii Medycznej we Wrocławiu.
22 sierpnia 2014: prof. Juliusz Ziomecki - w latach 1981-1984 dziekan Wydziału Filozoficzno-Historycznego UWr, a następnie jego prodziekan (1988-1990), w latach 90. kierownik Zakładu Historii Starożytnej Instytutu Historycznego UWr.
30 września 2014: prof. dr hab. inż. Zbigniew Gawron-Gawrzyński - długoletni kierownik Katedry Aparatury i Inżynierii Procesowej oraz dyrektor Instytutu Chemii i Technologii Żywności na Wydziale Inżynieryjno-Ekonomicznym UE.
2 października 2014: Włodzimierz Chojnacki (Dan Merril) - pilot, kapral Wojska Polskiego, uczestniczył w bitwie o Anglię, walcząc w Dywizjonie 303. Zmarł w Melbourne (Australia).
24 października 2014: Romuald Roman Rodziewicz - ostatni z żyjących żołnierzy majora Henryka Dobrzań-skiego "Hubala", wachmistrz Wojska Polskiego. Miał 101 lat. Zmarł w Anglii.
24 października 2014: Barbara Podmiotko - dziennikarka i prezenterka radiowa, znawczyni muzyki francuskiej. Przez wiele lat związana z Programem 3 Polskiego Radia, autorka takich audycji, jak "Akademia Muzyczna Trójki", "Trójka pod Księżycem" i "Pod dachami Paryża".
(AAG, Kap, jan)