Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Z dzieckiem w kuchni. Poradnik

Materiał powstał przy współpracy z Glenmark Pharmaceuticals Sp. z o.o.
Nadrzędnym celem współczesnej medycyny, obok leczenia chorób, ich powikłań i profilaktyki, jest zapewnienie człowiekowi optymalnego rozwoju, pełnej aktywności i jak najkorzystniejszego funkcjonowania na każdym etapie życia od dzieciństwa do późnej starości. Czy istnieje jednak możliwość stymulacji „genetycznego potencjału” dziecka tak,by wydobyć z niego najbardziej pożądany model kondycji zdrowotnej, inteligencji oraz przyszłych zdolności?

Pojawia się coraz więcej naukowych dowodów na to, że zdarzenia metaboliczne w krytycznych przedziałach czasowych rozwoju, m.in. w okresie ciąży czy w pierwszych latach życia, w istotnej mierze wpływają na programowanie osobniczego rozwijania się oraz zdrowia w życiu dorosłym, w tym: chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, chorób autoimmunologicznych, alergii1, 2. Wyjaśnieniem mechanizmów rządzących tymi
procesami zajmuje się hipoteza wczesnego programowania metabolicznego 3, 4. Ten wczesny efekt interakcji czynników genetycznych i środowiskowych zależy od wielu uwarunkowań będących obecnie przedmiotem
licznych badań naukowych.

Celem prawidłowego żywienia dziecka jest nie tylko zapewnienie optymalnego wzrostu i rozwoju organizmu, ale także osiągnięcie najwyższej jakości życia pod względem sprawności fizycznej i funkcji poznawczych – intelektualnych jak spostrzeganie, percepcja, pamięć, uwaga, myślenie, uczenie się czy kreatywność.

Dlatego żywienie dzieci – zwłaszcza tych najmłodszych – ma tak ogromne znaczenie. Nieliczne polskie badania poświęcone tej problematyce wykazują niemałe błędy jakościowe i ilościowe popełniane w żywieniu dzieci przez rodziców i opiekunów5, 6, 7. Najnowsze badanie ankietowe, przeprowadzone w grupie ponad 150 losowo dobranych niemowląt, wykazało m.in. zbyt dużą liczbę posiłków w ciągu dnia, niestosowanie się do zaleceń producentów w kwestii przygotowywania posiłku, nadmierną podaż soków w diecie, brak suplementacji witaminy D, opieranie diety dziecka jedynie na pełnym mleku krowim oraz wykorzystywanie zbyt małej ilości warzyw i owoców7. Dodatkowo u około 10% przebadanych niemowląt rozwinęła się niedokrwistość z powodu błędów dietetycznych.

W aspekcie rozwoju zdolności poznawczych przewlekłe niedobory makro- i mikroelementów w diecie dzieci mogą prowadzić do gorszego ich funkcjonowania. Okres do 2. rż. jest uznawany za podstawowy etap wzrostu ludzkiego mózgu, niemniej jednak dalsze procesy dojrzewania, w tym mielinizacja płatów czołowych odpowiedzialnych za wyższe funkcje NNKT, w tym m.in. kwas dokozaheksaenowy (DHA) oraz eikozapentaenowy (EPA), to podstawowe budulce mózgu i siatkówki oka, wchodzą one w skład strukturalny błon komórkowych oraz modyfikują system przekaźnikowy poprzez oddziaływanie na procesy produkcji neurotransmiterów i regulację funkcji receptorów membranowych. NNKT mają wpływ na ostrość widzenia, rozwój zdolności poznawczych, kojarzenia i zapamiętywania, a także na zdolności językowe9. Jednak dostępne wyniki badań dotyczące suplementacji DHA u dzieci w wieku przedszkolnym i starszych nie przynoszą jednoznacznych wniosków. Opublikowany w 2013 roku przegląd badań poświęconych wpływowi DHA na funkcje poznawcze u dzieci wykazał wprawdzie, że poziom DHA może mieć związek z problemami z nauką i zachowaniem, jednak badania interwencyjne oceniające – przy zastosowaniu szeregu standardowych testów sprawnościowych i psychologicznych – rozwój dzieci suplementowanych DHA nie potwierdziły jednoznacznie tego efektu8.

Żelazo jest kolejnym mikroelementem niezbędnym do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu człowieka. Jako pierwiastek biorący udział w produkcji adenozynotrifosforanu (ATP), głównego nośnika energii w komórkach ludzkich, wpływa na wiele procesów metabolicznych. Żelazo jest potrzebne do budowy hemoglobiny i mioglobiny, jest ponadto obecne we wszystkich strukturach mózgu, odgrywa także istotną rolę w metabolizmie neurotransmiterów i w procesach mielinizacji10, 11.

Niedokrwistość powstająca w przebiegu niedoboru żelaza pogarsza rozwój psychomotoryczny i umysłowy niemowląt, upośledza ich zachowanie oraz interakcje społeczne, a pozostawiona bez leczenia może przyczynić się do trwałych deficytów u dziecka12. Jak już wspomniano wcześniej, nawet w pozornie zdrowej części populacji dziecięcej ok. 10% niemowląt, kończąc 1. rż., jest zagrożonych niedokrwistością niedoborową z powodu nieprawidłowego wzorca żywienia7. Nie dysponujemy obecnie rzetelnymi danymi oceniającymi

Mądrość ludowa głosi, że lepiej wydać na piekarza niż na aptekarza!

dr med. Andrea Horvath-Stolarczyk
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Więcej porad dotyczących diety jest w poradniku "Z dzieckiem w kuchni"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska