We Wrocławiu nie mamy klasycznego planetarium. Do tej pory obserwacje niezwykłych zjawisk na niebie odbywały się na tymczasowym sprzęcie zbudowanym przez naukowców z Instytutu Astronomicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2008 roku stworzyli oni na Dolnośląski Festiwal Nauki przenośne planetarium z plastikowych rurek i płótna do produkcji parasoli ogrodowych. Kosztowało około dwóch tysięcy złotych. Teraz nareszcie doczekali się nowego, które zacznie działać w kopule Pracowni Dydaktyki i Popularyzacji Astronomii.
- Planetarium zbudowała nam firma związana z żeglarstwem - wyjaśnia prof. Paweł Rudawy, zastępca dyrektora Instytutu Astronomicznego. - Obecnie zbudowana jest niemal idealna półsfera, na której możemy pokazywać cały nieboskłon i zjawiska astronomiczne.
Nowe planetarium kosztowało około 30 tys. złotych. Było za duże, by móc wnieść je do budynku przy ul. Kopernika w jednym kawałku. Dlatego też montowano je na miejscu z dostarczonych przez wykonawców elementów. Później je dodatkowo pomalowano - tak, by uzyskać gładką jednokolorową powierzchnię. W planetarium będą organizowane pokazy i lekcje astronomii. Wrocławianie już mogą z bliska zobaczyć Słońce i najodleglejsze gwiazdy, które będą niemal na wyciągnięcie ręki.
- Różnicę widać od razu - mówi prof. Rudawy. - Na starym płótnie, choć pokazy były przygotowane znakomicie pod względem merytorycznym, to gwiazdy, oprócz normalnych ruchów, skakały na nierównej powierzchni. Wyglądało to pociesznie, ale -niestety - niewiele miało wspólnego z rzeczywistością. Teraz jest... o niebo lepiej - śmieje się prof. Rudawy.
Na pokazy do planetarium mogą przyjść tylko grupy. Grupa do 28 osób musi zapłacić łącznie 120 złotych. Aby umówić się z astronomem, należy zgłosić się telefonicznie w poniedziałki i w czwartki w godz. 10 – 15 pod nr 71 337 80 67 lub 71 337 80 64 albo mejlowo: [email protected].
Dla dorosłych, młodzieży i dzieci dostępne są dwa pokazy w planetarium: "Nasłuchiwanie kosmosu (45 min.) i "Spacer po nocnym niebie" (45 min.). Dodatkowo naukowcy przygotowali specjalne pokazy dla uczniów ze szkół podstawowych i nawet młodszych dzieci: "Tajemnice nocnego nieba (45 min.)" i "Spójrzmy w niebo" (15 min.). Z kolei tematy lekcji to: "Życie gwiazd", "Słońce – najbliższa nam gwiazda", "W stronę Słońca i z powrotem", "Budowa Układu Słonecznego", "Budowa i ewolucja Wszechświata", "Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi i ich następstwa", "Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi i ich następstwa", "Ziemia i jej miejsce w Układzie Słonecznym", "Cudowna podróż".
- Część z nich została przygotowana z myślą o dorosłych - mówi prof. Rudawy. - Niektórzy moi studenci nie wiedzą, dlaczego zmieniają się pory roku. Dla mnie ta wiedza powinna być przekazana w szkole podstawowej. Zapraszamy więc wszystkich, których interesuje otaczający świat - dodaje profesor.
Naukowcy w planach mają następne inwestycje, w tym projektor czy budowa laserowego planetarium z wielosegmentowym ekranem. Wymagałoby to kompleksowej przebudowy przynajmniej jednego z pomieszczeń w budynku. Jednak zasadniczy problem to finansowanie, a astronomowie, jak sami określają, chodzą z czapką w ręku i proszą o kilkadziesiąt złotych, choć na sport wydaje się w mieście miliony.
- Chcielibyśmy teraz kupić nowy projektor, a w przyszłości może wybudować planetarium z prawdziwego zdarzenia. Nam, astronomom, nie jest ono potrzebne, bo sobie na niebie poradzimy. Chcemy je zbudować dla wrocławian - mówi prof. Rudawy. - Ale koszt budowy jest porównywalny do kosztu postawienia jednej sali kinowej na 250 osób. Doskonałe wyposażenie multimedialne pozwoliłoby na organizację imprez niezwiązanych z astronomią. To niezwykle prestiżowa sala koncertowo - multimedialna, która byłaby w pełni samodzielną instytucją, nie wymagającą dodatkowego finansowania. Patrząc na odwiedzające nas tłumy, nie stałoby puste... jak stadion miejski - dodaje.
Na jakie zjawiska czekają wrocławscy astronomowie? Czytaj na następnej stronie! (KLIKNIJ)
- W 2014 roku z zaciekawieniem będę się przyglądał cyklowi aktywności Słońca. Jest bardzo słabe w porównaniu z poprzednim. Być może zbliżamy się do minimum - wyjaśnia profesor. Co to oznacza w praktyce? Podobne zjawisko zaobserwowano w XVII wieku, kiedy doszło do, jak ją określają historycy „małej epoki lodowcowej”. Czy i teraz będziemy mieli do czynienia z oziębiającym się klimatem? Być może.
- Z prawdziwą niecierpliwością czekam na rok 2017, kiedy to będzie widoczne wspaniałe zaćmienie Słońca na kontynencie amerykańskim. Razem z kolegami z Francji chcemy zbadać dlaczego korona Słońca jest cieplejsza niż warstwy, które znajdują się bliżej jego środka - dodaje prof. Rudawy.
Niebo w 2014 roku
Superksiężyc, kiedy Srebrny Glob znajduje się najbliżej Ziemi
30 stycznia , 12 lipca, 10 sierpnia (podczas pełni, obserwacja koło godz. 20) i 9 września
Dodatkowo Księżyc 21 lutego, 21 marca i 17 kwietnia zbliży się do Saturna. Niebo trzeba obserwować od godz. 23. 26 lutego do Wenus, przez co łatwiej będzie znaleźć tą planetę na nieboskłonie. Będzię można to zjawisko obserwować gołym okiem nad ranem. 6 lipca Srebrny Glob będzie blisko Marsa.
Kometa 209P/LINEAR
24 maja Ziemia zbliży się do materiału wyrzuconego przez kometę. Będzie można zaobserwować nawet do 400 „spadających gwiazd” na godzinę.
Jowisz w pełnej krasie
3 lipca około godz. 20 za pomocą teleskopu można będzie zobaczyć jednocześnie cienie trzech z czterech księżyców Galileuszowych. Będą to cienie: Ganimedesa, Io i Kalisto.
Zbliżenia planet
15 sierpnia - Wenus i Jowisza
To prawdziwa gratka. Znajdą się one w odległości 2/3 średnicy tarczy Księżyca. Przy pomocy teleskopu będzie można zobaczyć Jowisza z charakterystycznymi pasami i księżycami oraz tarczę Wenus. Należy patrzeć na wschodni horyzont.
Roje meteorów
21 stycznia - Orionidy
I połowa kwietnia - Lirydy
początek maja - Akwarydy
12 sierpnia - Perseidy
październik - Drakonidy, Orionidy
17 listopada - Leonidy
14 grudnia - Geminidy
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
