Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Sulechów - Namyślin - Szczecin

Jan Miodek
fot. Tomasz Hołod
Pewnie się Państwo domyślają, że w tytule znalazły się etapy mojej kolejnej podróży odczytowej. Każdy z nich jest interesujący pod względem nazewniczym.

Sulechów, oddalony od Zielonej Góry o mniej więcej 20 km, należy do rodziny morfologicznej takich form, jak Sulejów, Sulejówek, Sulęcin, Sulęcinek, Sulęczyno, Sulików, Sulisławie, Suliszewo, Sulmierzyce, Sułów, Sułkowice, Sułoszowa; dołączyć do niej trzeba nazwiska typu Suła, Sułak, Sułek, Sułko, Sułoch, Sułoń, Sułosz, Sułuj, Sulak, Sularz, Sulec, Sulech, Sulej, Suleja, Sulek, Sulęta, Sulich, Sulik, Sulisz, Sulima. Wszystkie one oparte są na rdzeniu Sul-, Suł-, znaczącym tyle, co obiecywać, przyrzekać albo lepszy, możniejszy, będącym podstawą takich imion złożonych, jak Sulisław, Sulirad, Sulibor czy Sulimir.

Podzielonogórski Sulechów pojawiał się w źródłach od XIV wieku w postaci zniemczonej: Zulchow 1329, Czolchaw 1397, Czulchow 1409, Tzulchaw 1416, Czuch 1501, później Zuellichau. Pierwotne brzmienie to Sulechow - z przyrostkiem -ow, którym utworzono tę nazwę dzierżawczą od imienia osobowego Sulech. To była - etymologicznie - własność Sulecha.

Dzierżawczy z pochodzenia jest też Namyślin - nazwa miejscowości, którą mijałem w drodze z Zielonej Góry do Szczecina. Pod względem znaczeniowym jest ona, oczywiście, bliska Namysłowowi i znanemu Przemyślowi nad Sanem. Dwie pierwsze postacie pochodzą bowiem od imienia Namysł, a trzecia - od imienia Przemysł.

Wszystkie są nazwami dzierżawczymi (własność Namysła, własność Przemysła), różnią się zaś przyrostkami, którymi relację odimiennej dzierżawczości można było wyrazić. I tak Namyślin utworzono od Namysła sufiksem -in, który wygłosową cząstkę imienia -sł musiał zamienić na miękką postać -śl. Namysłów urobiono od Namysła za pomocą przyrostka -ow (późn. -ów), Przemyśl od Przemysła - archaicznym przyrostkiem -j, który nie dochował się do czasów piśmienniczych, ale - naturalnie - zmiękczył poprzedzającą go grupę spółgłoskową.

Najstarsze zapisy Szczecina to: Stetin 1133, Stetyn 1188, Stityn 1251. Do dziś onomaści (badacze zajmujący się nazwami) mają z tą nazwą interpretacyjne kłopoty. Niektórzy utrzymują, że było to pierwotne Szczytno - utworzone przyrostkiem -no od wyrazu szczyt wzniesienie, wzgórze (zapisy Stetin badacze ci traktują jako typowo zniemczone). Inni rekonstruują nazwę w postaci Szczycien - od szczyt z przyrostkiem -en lub Szczecien - od szczećostra trawa. Są i tacy, którzy twierdzą, że dawne zapisy oddają formę Szczecin, utworzoną od nazwy osobowej Szczota za pomocą przyrostka -in. Byłaby to jeszcze jedna typowa nazwa dzierżawcza dzisiejszego odcinka.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska