Czeka nas długa, wyboista droga

W XIX i XX wieku powstawały ponadto wyższe szkoły techniczne (inżynierskie) przekształcane w politechniki, w których uczy się inżynierów na potrzeby gospodarki, i rozwija się w nich badania z zakresu nauk technicznych (i niekiedy również nauk ścisłych).

Tak było też w Polsce do 1939 roku. Po II wojnie światowej przyjęto radziecki system organizacji szkolnictwa wyższego. Na bazie uniwersytetów powstały wyższe szkoły rolnicze, medyczne, ekonomiczne, pedagogiczne, muzyczne, artystyczne etc. Nastąpiła głęboka specjalizacja szkolnictwa. Współczesna nauka natomiast rozwija się poprzez wzajemne przenikanie się różnych dyscyplin. To, co proponują obecnie rektorzy publicznych szkół wyższych we Wrocławiu, to powrót do korzeni.

Jednakże żyjemy już w XXI wieku. Od tego czasu wiele się zmieniło! Nauki przyrodnicze i ścisłe zlewają się. Na bazie wzajemnego przenikania biologii, chemii, fizyki, mechaniki, informatyki powstają nowe dyscypliny naukowe. Powstają żyzne działki dla nowych odkryć i patentów, które zmieniają rozwój naszej cywilizacji. Między innymi mogą świadczyć o tym przyznawane w ostatnich latach nagrody Nobla czy ustalane przez poszczególne kraje priorytety badawcze, które są intensywniej finansowane.

W procesie tym prym wiodą Stany Zjednoczone, Chiny, Indie, niektóre kraje Unii Europejskiej (Niemcy, Francja, Wielka Brytania), Izrael. Podobne zjawiska obserwuje się również w rozwoju nauk społecznych i humanistycznych.

Zostajemy w tyle za współczesnym rozwojem nauki i możliwościami jej zastosowań

W istniejącej obecnie rozdrobnionej strukturze organizacyjnej potencjału naukowego ośrodka wrocławskiego trudniej jest podejmować badania z pogranicza różnych dziedzin. Zostajemy więc w tyle za współczesnym rozwojem nauki i możliwościami jej nowych zastosowań. Na szczęście powstało we Wrocławiu Wrocławskie Centrum Badań Naukowych EIT+, które podejmuje wysiłek w tym kierunku.

Dlatego popieram inicjatywę wrocławskich rektorów podjęcia działań na rzecz lepszego wykorzystania potencjału naukowego Wrocławia w procesie prowadzonych badań naukowych i kształcenia studentów, proponując im lepsze, bardziej nowoczesne, oferty studiów. Z uznaniem należy stwierdzić, że inicjatywa ta znalazła pełne poparcie prezydenta Wrocławia, pana dr. Rafała Dutkiewicza, oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Obecnie, możliwie szybko, trzeba podjąć dyskusję nad strukturą organizacyjną, integrującą środowisko. Pilnych spraw jest wiele. Dla przykładu wymienię niektóre z nich:

Zakończenie budowy biblioteki "środowiskowej" przy moście Pokoju. Biblioteka ta mogłaby zaspokoić potrzeby nie tylko Uniwersytetu, ale również Politechniki, Akademii Medycznej, Papieskiego Wydziału Teologicznego. Mogłaby stać się Centrum Dialogu i Współpracy Wschodu z Zachodem w ramach unijnego programu partnerstwa wschodniego. Polska, a w szczególności Wrocław, w procesie integracji europejskiej może odegrać znaczącą rolę ze względu na swoje geopolityczne położenie i historię.

Rozpoczęcie wspólnych studiów doktoranckich z różnych dziedzin nauki z udziałem doktorantów zagranicznych.

Prowadzenie wspólnej polityki w zapraszaniu gości zagranicznych.

Organizacja wspólnych imprez naukowych krajowych i międzynarodowych.

Rozpoczęcie prac nad opracowaniami wspólnych, interdyscyplinarnych projektów badawczych inicjowanych przez Ministerstwo Nauki, Unię Europejską i inne organizacje europejskie.

Podjęcie prac nad organizacją wspólnych studiów magisterskich.

Ustanowienie ścisłej współpracy naukowej z WCB EIT+.

Podjęcie współpracy naukowej i dydaktycznej z placówkami Polskiej Akademii Nauk, w szczególności z Instytutem Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych i Instytutem Immunologii i Terapii Doświadczalnej.

Obecnie, możliwie szybko, trzeba podjąć dyskusję nad strukturą organizacyjną, integrującą środowisko.

Zwiększenie współpracy naukowej z placówkami naukowymi w kraju i za granicą.

Organizowanie wspólnych laboratoriów z unikatowym wyposażeniem badawczym.
Jesteśmy na początku długiej, wyboistej drogi. Jednakże już wielkim sukcesem jest Deklaracja pawłowicka, podpisana 2 lutego br. przez siedmiu wrocławskich rektorów (z wyjątkiem rektora Politechniki) w sprawie integracji wrocławskiego akademickiego szkolnictwa wyższego. Rozpoczną się teraz długie, oby merytoryczne, dyskusje i propozycje. Materia jest trudna i środowisko jest trudne, znane ze swojego konserwatyzmu i krytycyzmu. Mam jednak nadzieję, że zwyciężą racje merytoryczne, a nie demagogia, a Wrocław stanie się ważnym ośrodkiem badawczym na naukowej mapie Europy.