Powietrze we Wrocławiu truje. Już przekroczono roczne normy zanieczyszczenia

Obecność dolnośląskich miast w rankingu oznacza, że podczas tegorocznego sezonu grzewczego, zapylenie pyłem PM10 niemal bez przerwy przekracza dopuszczalne prawem limity.

Głównym źródłem problemu są zanieczyszczenia pochodzące z domowych pieców opalanych głównie węglem, który często jest bardzo złej jakości. Emisja zanieczyszczeń z pieców domowych odpowiada za blisko 90 proc. emisji rakotwórczego benzo(a)pirenu oraz ponad połowę emisji pyłów zawieszonych PM10. Problem jest tak duży, że w połowie lutego Wrocław miał najbardziej zanieczyszczone powietrze na świecie.

Czytaj: Smog we Wrocławiu. Jesteśmy dziś światowym liderem!

Sytuację mogłyby poprawić przepisy przygotowywane obecnie w Ministerstwie Energii. 21 lutego upłynął termin zgłaszania uwag do projektu rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (przede wszystkim węgla) oraz do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Jednakże, zmiany zaproponowane w styczniu br. przez Ministerstwo Energii, oparte w dużej mierze na przygotowanych jeszcze przez poprzedni rząd projektach, w ocenie Polskiej Zielonej Sieci (ogólnopolskiej organizacji pożytku publicznego zrzeszającej organizacje ekologiczne), która złożyła uwagi do projektów, nie doprowadzą do poprawy jakości powietrza.

Źródło: Marcin Mnich/Facebook

Jak zauważa Polska Zielona Sieć, przepisy w obecnym kształcie nie tylko nie wyeliminowałoby z rynku detalicznego najbardziej szkodliwych paliw w postaci mułów, flotokoncentratów oraz niskiej jakości miałów węglowych, ale też nie wprowadziłyby wystarczająco ambitnych parametrów jakości dla węgla (tj. wartość kaloryczna, zawartość wilgoci, popiołu i siarki), które rekomendują eksperci m.in. z Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla.

- Obecne brzmienie przepisów zaproponowanych przez Ministerstwo Energii stoi w ewidentnej sprzeczności z planami Ministerstwa Rozwoju dotyczącymi wprowadzenia rozporządzenia dotyczącego wprowadzenia norm dla kotłów małej mocy. Przy stosowaniu złej jakości paliwa, nawet użycie najnowocześniejszych kotłów na węgiel będzie powodowało wysokie emisji zanieczyszczeń – wskazuje Marek Józefiak z Polskiej Zielonej Sieci.

Węglem i odpadami węglowymi ogrzewanych jest ponad 70 proc. domów jednorodzinnych w Polsce tj. ok. 3,8 mln, dlatego określenie norm jakości opału dostępnego na rynku detalicznym dla odbiorców indywidualnych jest kluczowym warunkiem dla rozwiązania problemu zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Brak takich norm od wielu lat wskazywany był przez szereg organizacji społecznych, eksperckich oraz przez Najwyższą Izbę Kontroli jako poważne zaniedbanie ze strony kolejnych polskich rządów.

- Na razie propozycje Ministerstwa Energii nawet nie dotykają sedna problemu, nie mówiąc nawet o jego rozwiązaniu. Jakość powietrza w Polsce mogą poprawić jedynie przepisy ambitne. Ich ostateczny kształt pokaże czy intencje rządu są szczere czy to tylko gra pozorów – twierdzi Józefiak

W związku z wieloletnim nieprzestrzeganiem przez Polskę dyrektywy CAFE (Clean Air For Europe) w sprawie jakości powietrza, Komisja Europejska złożyła w czerwcu 2016 roku skargę przeciwko Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE. Najwyższa Izba Kontroli szacuje, że w razie przegranej przed Trybunałem, Polsce może grozić kara wysokości nawet 4 miliardów złotych.