Wrocław otwarty na Wschód

Rozmowa z Janem Andrzejem Dąbrowskim, prezesem Kolegium Europy Wschodniej.

Cieszy się Pan z nagrody?

Oczywiście, bardzo się cieszymy. To jest też uznanie dla wszystkich pracowników Kolegium Europy Wschodniej. Muszę szczerze powiedzieć, że niewiele o tej nagrodzie jeszcze wiemy. Jest bowiem wręczana po raz pierwszy. Zostaliśmy do niej nominowani przez Konrada Szymańskiego i przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych PE, Jacka Saryusza-Wolskiego, a potem doszła wiadomość, że otrzymaliśmy tę nagrodę.

To Europejska Nagroda Obywatelska. Kolegium Europy Wschodniej jest obywatelskie? W jaki sposób?

Kolegium zostało założone z inicjatywy Jana Nowaka-Jeziorańskiego dla budowania porozumienia między obywatelami różnych krajów, zwłaszcza tej części Europy, której mieszkańcy byli bardzo skonfliktowani ze sobą. Tak jak skonfliktowani byli Polacy i Ukraińcy, nawet w czasach, gdy nie mieli własnych państw. I to są cele statutowe naszej działalności: budowanie porozumienia między narodami. Czy dobrze to robimy? To już nie nam oceniać, mnie się wydaje, że w jakimś stopniu wywiązujemy się z tych zadań, to nadaje sens naszej codziennej pracy. Natomiast nie działamy dla nagród, choć, oczywiście, cieszymy się z nich.

Z jakich projektów jest Pan najbardziej dumny? Czym chciałby się Pan pochwalić?

Mamy bardzo dużo różnych programów, część już zamkniętych, część nadal prowadzonych. Otwieramy się też na nowe działania. Organizowaliśmy na przykład jednorazowe konferencje, wykłady, a nawet spotkania ministrów. Ale jest kilka programów, które są nam szczególnie bliskie. Jeden z nich to Study Tours to Poland (STP). Jest to program ogólnopolski, którego biuro mieści się w Warszawie. Jedną część programu STP stanowią wizyty w Polsce studentów z Rosji, Ukrainy i Białorusi. Pokazujemy młodym ludziom sukces, jaki odniosła Polska w Unii Europejskiej, bezpieczeństwo kraju - członka NATO, poznajemy ich z polskimi rówieśnikami, ale również przedstawicielami polskich elit politycznych i społecznych. Druga część programu STP to wizyty profesjonalistów, czyli osób zajmujących się np. reformą samorządu terytorialnego, górni-ctwem, zwalczaniem korupcji czy wspieraniem biznesu. W tej chwili prowadzimy też szkolenia dla Straży Granicznej Polski i Ukrainy. Spotkania odbywają się głównie w Warszawie, choć zdarza się nam przywozić kogoś do Wrocławia.
A inne ulubione programy?

Działalność wydawnicza. Wydajemy chyba nie najgorszy, a na pewno jedyny w Polsce, dwumiesięcznik "Nowa Europa Wschodnia". Publikujemy również książki i płyty CD. Książki ukazują się w języku polskim i białoruskim. To jest nie tylko przyjemna, ale też - naszym zdaniem - bardzo sensowna działalność. Wystarczy popatrzeć, jakie jest zapotrzebowanie na te pozycje.

Dzięki działalności wydawniczej kolegium można poczytać dobrą współczesną poezję i prozę zza naszej wschodniej granicy. Także białoruską?

Jak najbardziej. Mamy serię "Biblioteka Białoruska", finansowaną ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych i miasta Wrocławia, w której ukazało się już jedenaście tytułów współczesnej literatury białoruskiej. Zresztą nie tylko współczesnej. Wydaliśmy nawet, nagrodzoną już kilkakrotnie, obszerną antologię prezentującą poezji białoruskiej od XV do XX wieku.

Co to za nagroda
W tym roku po raz pierwszy Parlament Europejski przyznał Europejską Nagrodę Obywatelską dla osób i stowarzyszeń wyróżniających się aktywnością na rzecz porozumienia między narodami wspólnej Europy. Otrzymało ją 37 osób i organizacji. Z Polski jest 6 laureatów.
Wśród nich aż trzy nagrody przypadły Wrocławiowi. Poza Kolegium Europy Wschodniej (kandydaturę wrocławskiej fundacji zgłosili europosłowie Konrad Szymański i Jacek Saryusz-Wolski), otrzymali ją także profesor historii i były rektor Uniwersytetu Wrocławskiego Wojciech Wrzesiński (naukowca nominował europoseł Ryszard Czarnecki) oraz wrocławska dziennikarka, twórczyni m.in dolnośląskiego Magazynu Reporterów Grażyna Orłowska-Sondej (na wniosek europosłanki Lidii Geringer de Oedenberg).