Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nekrofil, satrapa, brutal. Kim był Herod i czy rzeczywiście chciał zgładzić Jezusa?

Agata Grzelińska
Fragment obrazu Pietera Bruegla Starszego "Rzeź niewiniątek" z roku 1565-1567
Fragment obrazu Pietera Bruegla Starszego "Rzeź niewiniątek" z roku 1565-1567
Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda - pisze ewangelista św. Mateusz. Mowa o Herodzie, którego imię w historii zapisało się z przydomkiem Wielki. Panował od 37 do 4 roku p.n.e. Narodziny Chrystusa datuje się natomiast na 6 rok p.n.e., więc na sam schyłek panowania Heroda.

Władca przez wieki kojarzony z rzezią niewiniątek, do której jeszcze wrócimy, słynął z okrucieństwa, ale to nie oznacza, że licznym mordom zawdzięcza epitet przy imieniu. Herod, jako król, miał też sporo zasług - był wielkim budowniczym, genialnym strategiem, zręcznym politykiem. To on rozbudował takie miasta, jak: Cezarea Nadmorska, Jerycho i przede wszystkim Jerozolima. Wprowadził w tym mieście udogodnienia, które znacznie ułatwiły mieszkańcom życie.

- Do jego największych zasług należy rozbudowa świątyni jerozolimskiej - mówi ks. prof. Waldemar Rakocy, biblista i badacz starożytności z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Na gruncie politycznym Herod Wielki ma niebywałe osiągnięcia. Potrafił zaskarbić sobie zarówno poparcie Rzymu - Juliusz Cezar ustanowił go królem Judei, jak i zdobyć względy u Żydów. Poza rozbudową świątyni jerozolimskiej, ujął ich także tym, że zaprowadził pokój w Judei, nękanej przez liczne bandy.

Lud Judei doceniał też gest, jaki miewał król Herod względem poddanych. Przykład wart odnotowania, to jego zachowanie w czasie wielkiego głodu, jaki zapanował w rządzonej przez niego krainie na początku jego panowania. Władca sprzedał wówczas cały swój majątek, by kupić jedzenie.

- Dla Żydów Herod Wielki był jednak postacią niejednoznaczną. Zaprowadzając upragniony przez nich pokój, zyskał ich względy, ale jednocześnie mieli mu za złe, że poza Judeą propagował kulturę grecką, a więc pogańską, której był wielkim zwolennikiem - dodaje ks. prof. Rakocy.

Jest coś jeszcze, co zniechęcało Żydów do Heroda. Otóż mieszkańcy Judei uważali go za uzurpatora. Co to bowiem za król Żydów, który sam nie jest Żydem? Herod wywodził się z plemienia Idumejczyków wywodzących się od Ezawa. W żydowskie kręgi wszedł dopiero, wżeniając się w dynastię hasmonejską. Jako drugą z dziesięciu swych żon, Herod poślubił Mariamme, żydowską księżniczkę, znaną też w dziejopisarstwie jako Mariamme I, wnuczkę popularnego wśród Żydów króla Judei Jana Hirkana II.

O OKRUCIEŃSTWACH HERODA CZYTAJ NA NASTĘPNEJ STRONIE (KLIKNIJ)
Satrapa, miłośnik uczt, o których w swej powieści "Kacper, Melchior i Baltazar" barwnie pisze Michel Tournier, był też, jak na ówczesnego władcę przystało, typem herosa samca. Jak wyjaśnia literaturoznawca z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Bogusław Bednarek, silni władcy z tamtych czasów musieli być nie tylko genialnymi wodzami, doskonałymi strategami, ale też maszynami seksualnymi. Liczne podboje erotyczne były wpisane w portret mocnego, władczego wodza. Jedna z niezwykle pikantnych, a wręcz przerażających opowieści o seksualnych przygodach Heroda Wielkiego, związana jest z postacią księżniczki Mariamme. Piękna, młoda, była jego wielką miłością. Skoro jednak padło na nią podejrzenie, że knuje za plecami męża, Herod kazał ją zamordować. Potem jednak, jak opowiada dr Bednarek, miał podobno owo piękne, młode ciałko zabalsamować, by uprawiać nekrofilskie amory.

O legendarnym okrucieństwie Heroda mówi jednak nie tylko literatura, ale także historia. W parze z politycznym geniuszem króla szła jego niebywała brutalność. Na królewskim dworze, który jak trąd toczyły intrygi, knowania i bezwzględna wojna o sukcesję, wszyscy walczyli ze wszystkimi. Knuły żony, synowie, siostra króla Salome. Trup słał się gęsto, bo Herod kazał zgładzić każdego, kogo podejrzewał o spisek. Jego ofiarą padło więc nie tylko kilka żon Heroda, w tym wspomniana już ukochana Mariamme, na którą podejrzenie rzuciła Salome, ale też trzech jego synów i kilku dalszych krewnych, w tym Józef, pierwszy mąż Salome...

- Takie czasy. Walki o tron były bardzo brutalne, każdy ówczesny król miał krew na rękach. Trzeba jednak zaznaczyć, że Herod Wielki był wyjątkowo okrutny - zauważa ks. prof. Rakocy.

Wobec tak licznych mordów, motywowanych obawą o władzę, nie może dziwić biblijna opowieść o rzezi niewiniątek, którą zarządzić miał Herod, gdy usłyszał,że oto narodził się nowy król żydowskii to w dodatku prawdziwy, bo z rodu Dawida.
Istnieje pogląd, że Herod Wielki pod koniec życia wpadł w chorobę psychiczną i cierpiał na manię prześladowczą.

- Jeśli przyjąć, że faktycznie był chory psychicznie, Herod mógł wydać każdy rozkaz, ale jeśli był zdrów? - mówi dr Bogusław Bednarek, literaturoznawca. Gdy Chrystus przyszedł na świat, Herod Wielki miał około 70 lat. Niezależnie więc od tego, czy nowo narodzony król żydowski był dla niego konkurentem, czy nie, nie mógł już stanowić zagrożenia.

- Poza tym mordowanie niemowląt przez sędziwego 70-latka byłoby nieopłacalne propagandowo i szalenie mało skuteczne. Uta Ranke-Heinemann, autorka książki "Nie i Amen" twierdzi, że do rzezi niewiniątek nigdy nie doszło - dodaje dr Bednarek.

Skąd więc opowieść o pogromie niemowląt? Niemiecka teolog uważa, że rzeź niewiniątek może być echem lamentu Rachel opłakującej swe dzieci w Księdze Izajasza. Twierdzi, że Nowy Testament jest tak napisany, by znaleźć paralele ze Starym Testamentem. Może też chodzić o myślenie mistyczne, w którym dobro i zło muszą być spolaryzowane. Postaciom dobrym, jasnym, prawym przeciwstawione są złe, ciemne, jak Kain, Judasz czy Herod.

KIM BYLI KREWNI HERODA?CZYTAJ NA NASTĘPNEJ STRONIE (KLIKNIJ)
Najbardziej wyrazisty Herod Wielki nie jest jedynym, jaki pojawia się w Piśmie Świętym. Gdy Piłat dowiedział się, że Jezus jest Galilejczykiem, odesłał go do galilejskiego króla Heroda, bo chciał się uwolnić od niewygodnego procesu. W Ewangelii św. Łukasza czytamy: "Na widok Jezusa Herod bardzo się ucieszył. Od dawna bowiem chciał Go ujrzeć, ponieważ słyszał o Nim i spodziewał się, że zobaczy jakiś znak, zdziałany przez Niego. Zasypał Go też wieloma pytaniami, lecz Jezus nic mu nie odpowiedział".

Herod Antypas, syn Heroda Wielkiego, został królem Galilei i Perei (władzę w Judei odziedziczył inny syn Heroda Wielkiego - Arystobul). Nie był już tak okrutny, jak jego ojciec, ale do wzorów cnót też nie należał. To on kazał ściąć Jana Chrzciciela, gdy ten wypominał mu związek z bratową Herodiadą. Jezusa nie uwolnił, jak pisze ewangelista, "wzgardził Nim".
W Dziejach Apostolskich pojawiają się jeszcze dwaj potomkowie Heroda Wielkiego - wnuk Herod Agryppa I i prawnuk Herod Agryppa II.

Pierwszy "zaczął prześladować niektórych członków Kościoła. Ściął mieczem Jakuba, brata Jana, a gdy spostrzegł, że to spodobało się Żydom, uwięził nadto Piotra". Skończył marnie: "poraził go anioł Pański za to, że nie oddał czci Bogu. I wyzionął ducha, stoczony przez robactwo".

Agryppa II, który wysłuchał procesu Pawła Apostoła, powiedział mu nawet: "Niewiele brakuje, a przekonałbyś mnie i zrobił ze mnie chrześcijanina".

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Nekrofil, satrapa, brutal. Kim był Herod i czy rzeczywiście chciał zgładzić Jezusa? - Gazeta Wrocławska

Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska