Wielkie Odkrywanie Dolnego Śląska: Pisarz mieszkał u stóp starego zamku

W 1885 roku Hauptmann ożenił się z pochodzącą z zamożnej rodziny kupieckiej Marią Thienemann. Po kilku latach życia w Berlinie, przenieśli się do Szklarskiej Poręby, przeprowadzka jednak nie wpłynęła dobrze na relacje pomiędzy Gerhartem i Marią - rozwiedli się, a w 1907 Hauptmann ożenił się ponownie. Od 1901 mieszkał na zmianę w Agnetendorf (po drugim ślubie z młodą pianistką Margaretą Marschalk i synem Benevenuto), dzisiejszym Ja-gniątkowie, dzielnicy Jeleniej Góry, Berlinie i na wyspie Hiddensee, we wsi Kloster, gdzie został pochowany.

W dawnej willi Hauptmanna jest dzisiaj jeleniogórskie Muzeum Miejskie, ale ta niegdyś niewielka miejscowość turystyczna cieszyła się taką popularnością, że w 1907 roku przyjechał tu sam Karl May, człowiek, który dał chłopcom postaci dzielnego Winnetou i Old Shatterhanda (choć Stanach Zjednoczonych Ameryki nigdy nie był i Indianina - ani żywego, ani martwego - nie widział).

Przedwojenna nazwa Jagniątkowa - Ag-netendorf - upamiętniała Agnieszkę, żonę hrabiego Krzysztofa Leopolda von Schaffgotscha, właściciela zamku Chojnik, która pomagała prześladowanym protestantom, uciekinierom z pobliskich Czech.
Dom Hauptmanna znajduje się w górnym Jagniątkowie, a sam pisarz w "Księdze namiętności" napisał o nim tak: "Ma ów dom mocno przysadzistą wieżę, która odstraszać będzie demony i stawiać czoło społeczności wrogów". Dom został zbudowany według projektu berlińskiego architekta Hansa Grisebacha, na wzór zameczku z cylindryczną wieżą, w modnym w okresie secesji stylu neoromantycznym, z charakterystycznymi dekoracjami.

Jagniątków to świetny punkt startu do pieszych wycieczek do Czarnego Kotła Jagniątkowskiego tzw. Koralową Ścieżką na południe, szlakiem niebieskim i zielonym. Wędrówka zajmie nam ok. 2,5 godziny. Najpierw będziemy szli pod górę, stromo, przez las świerkowy do skał zwanych Paciorkami (1040-1080 m). Tutaj odpoczniemy, podziwiając na północy Kotlinę Jeleniogórską, a na południu Śląskie i Czeskie Kamienie, Śmielec i Wielki Szyszak, Śnieżne Kotły oraz Szrenicę. Na skraju lasu szlak zielony dochodzi do Ścieżki nad Reglami - idąc w nią w lewo, po kilku minutach dojdziemy do Czarnego Kotła Jagniątkow-skiego. Polodowcowy kocioł podcina ok. 100-metrowymi ścianami główny grzbiet Karkonoszy. Na wysokości 1098 metrów, gdzie znajdowało się niewielkie jeziorko, dzisiaj jest łąka, na której rośnie m.in. 150--letni jawor.

Oczywiście, w turystycznej wędrówce po Jagniątkowie nie może zabraknąć wyprawy na zamek Chojnik. To obowiązkowy punkt każdej szkolnej wycieczki, a z okolic dworca w jeleniej Górze dojedziemy pod zamek autobusem. My jednak proponujemy spacer z Jagniątkowa - trasa jest łatwa, prowadzi szlakiem zielonym lub niebieskim, przez Piekielną Dolinę, od węzła szlaków w Jagniątkowie. W ciągu półtorej godziny dojdziemy do wzgórza, na którym pierwszą budowlę obronną wzniósł w drugiej połowie XIII wieku książę Bolesław Łysy-Rogatka. Pod koniec stulecia warownię rozbudował Bolko I Surowy, ale dopiero kiedy w księstwie świdnicko-jaworskim do władzy doszedł Bolko II, prawdopodobnie ok. 1355 roku, wzniesiono również zamek na Chojniku, zastępując wcześniejszy dwór. Dodajmy - zamek piekielnie trudny do zdobycia, bo osadzony na skalistym szczycie opadającym od południa pionową ścianą w dół.

Na zamku obowiązkowo wysłuchamy opowieści o okrutnej Kunegundzie, która kandydatom do swej ręki postawiła warunek nie do przebrnięcia - przejazd konno po murach obronnych twierdzy. Śmiałkowie ginęli jeden po drugim, aż w końcu trafił się odważny - z Krakowa - który pokonał trasę. Wzgardził jednak ręką Kunegundy. Gdy odjeżdżał, ta zraniona do głębi rzuciła się w przepaść, a w księżycowe noce podobno można spotkać na murach ducha jednego z nieszczęsnych rycerzy. Legenda legendą, ale warto wiedzieć, że już w 1822 roku na Chojniku utworzono schronisko, które z powodzeniem działą do dzisiaj.
A po powrocie z Chojnika do Jagnią-tkowa odwiedźmy Gospodę Wedle Bucków, nazywaną też domem z balii, położoną vis a vis domu Hauptmanna (w poniedziałki gospoda jest nieczynna). Największy głód zaspokoimy tu daniami kuchni polskiej i nie będziecie żałować ani jednej spędzonej tu minuty.

Gerhart Hauptmann Najgłośniejszym i najważniejszym dziełem Hauptmanna jest sztuka "Tkacze" z 1892 roku, opisująca powstanie tkaczy śląskich w 1844 (pierwsza redakcja w narzeczu śląskim, tłum. Wiktor Tusz 1898 i G. Baum-feld), pełen wstrząsającej siły dramat o nędzy tkaczy.

Odkryj z nami Dolny Śląsk. Naprawdę warto
W naszej redakcji (we Wrocławiu i w oddziałach w Jeleniej Górze, Legnicy, Lubinie i Wałbrzychu) można odebrać specjalną książeczkę, w której każdy, kto lubi i chce poznawać Dolny Śląsk, może zbierać pieczątki z tras wycieczek proponowanych co piątek na łamach naszej gazety. Proście o nie w sklepach, kioskach, punktach informacji turystycznej, barach, restauracjach, muzeach. Ci, którzy zbiorą ich najwięcej, pojadą z nami na specjalną wycieczkę, na której nie zabraknie zaskakujących atrakcji. Odkrywajmy Dolny Śląsk cały rok. Jest tyle rzeczy do zobaczenia, których jeszcze nie znacie! (KAK)