„Akacja”, czyli robinia, pięknie kwitnie i cudownie pachnie, ale zastanów się, zanim ją posadzisz. To drzewo ma sporo wad

Te drzewa najlepiej znamy pod błędną nazwą, czyli akacja. Rzeczywiście kiedyś się tak nazywały, ale botanicy już dawno zdecydowali, że nie mają nic wspólnego z „prawdziwymi” akacjami, które są afrykańskimi drzewami (te „nasze” pochodzą z Ameryki Północnej). Ich oficjalna i poprawna nazwa to robinia akacjowa (jednak trochę uszanowano przyzwyczajenie), robinia biała oraz grochodrzew akacjowy, a łacińska Robinia pseudoacacia.

„Akacje” zwykle kwitną pod koniec maja i w czerwcu, choć w 2024 r., w wielu regionach Polski pachną już na całego na początku maja.
„Akacja” jest uprawiana w Europie jako drzewo ozdobne już od XVII wieku – a nazwa robinia pochodzi od nazwiska ogrodnika francuskich królów, Jeana Robina, który zapoczątkował jej uprawę. Moda na te drzewa szybko opanowała kontynent i trudno się dziwić – „akacje” wyglądają pięknie, szczególnie gdy kwitną, a ich zapach jest po prostu wspaniały. Robinie szybko opanowały parki, ogrody, potem też miejskie nasadzenia. Zaczęto też doceniać ich drewno. Rosną na wsiach, w miastach, lasach, przy drogach. Większości z nas dobrze się kojarzą – mi osobiście ze zbliżającym się początkiem wakacji, ciepłymi popołudniami i wieczorami. W dodatku kwiaty robinii są bardzo miododajne, a miód akacjowy jest wyjątkowo popularny. Kwiaty tego drzewa mają też pewne właściwości lecznicze, sprawdź, jak zrobić i stosować nalewkę z „akacji”, która pomoże m.in. na dnę i nadciśnienie.
Wydawałoby się, że „akacja” to drzewo idealne. Okazuje się jednak, że to drzewny wilk w owczej skórze. A ich zalety stały się wadami.

„Akacje” są wytrzymałe, szybko rosną i jeszcze szybciej się rozrastają. Mają głęboki korzeń palowy, który zapewnia im dostęp do wody, ale też tworzą też korzenie boczne, z których wyrastają nowe rośliny. Szybko opanowują dostępny teren i trudno się ich pozbyć. A tam, gdzie zaczynają rosnąć, inne drzewa nie mają szans. Są wytrzymałe na zanieczyszczenia, małą ilość wody, mróz (wiosną zdarza się im marznąć, ale szybko odbijają). W wielu krajach zaczęto je uważać za gatunek, który zagraża rodzimej przyrodzie. W Polsce również zaleca się pewne ograniczenia. Jak czytamy na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, nie należy ich sadzić:

• w pobliżu lasów, wydm i cieków wodnych,
• w otwartym krajobrazie,
• na obszarach chronionych i w ich otulinie.

Jednak nadal robinie są doceniane jako drzewa, które stabilizują skarpy, czy pomagają doprowadzić do porządku tereny poprzemysłowe, gdzie niewiele innych roślin sobie radzi. Kochają ją też pszczelarze.

Sprawdź: Jakich roślin nie wolno uprawiać w Polsce. Grozi za to nawet milion zł kary!

Trudno przyzwyczaić się do myśli, że to drzewo nie jest tak wspaniałe, jak wygląda. Jednak przed posadzeniem robinii w ogrodzie warto się zastanowić. Po pierwsze – to duże drzewo, więc nie do każdego ogrodu się nadaje. Poza tym będziesz mieć problem z odrostami korzeniowymi. Ale jest sporo odmian ozdobnych, które mają słabszy wzrost, nie panoszą się tak wszędzie, a niektóre mają ciekawy pokrój, np. „płaczący”, czy kuliste korony. Są też np. kwitnące na różowo.
Pamiętaj też, że wszystkie części „akacji” są trujące. Wyjątkiem są same kwiaty, które są jadalne, np. w cieście naleśnikowym.

Wybrane źródła

• Vitkova, M., et al. Black locust (Robinia pseudoacacia) beloved and despised: A story of an invasive tree in Central Europe, Forest Ecology and Management, Volume 384, 15 January 2017, pp. 287-302
• Robinia pseudoacacia, pfaf.org